Ιωάννινα: Ένας μύκητας καταστρέφει δάση από πλατάνια

Στην παλιά εθνική οδό Ιωαννίνων -Άρτας, η περιοχή μετά το Τέροβο, λέγεται Πλατανάκια. Ο λόγος προφανής. Τα αιωνόβια πλατάνια στις όχθες του Λούρου.
Μέχρι πριν από λίγους μήνες έστεκαν όρθια και χάριζαν στον ταξιδιώτη, ανάσες δροσιάς και εικόνες απείρου φυσικού κάλλους.

Σήμερα όσα βλέπει κανείς προκαλούν θλίψη. Ένα απέραντο «νεκροταφείο» πλατάνων.

Η ασθένεια «μεταχρωματικό έλκος» που προκαλείται από τον θανατηφόρο μύκητα Ceratocystis platani, θερίζει τα πλατάνια. Τα απογυμνώνει αρχικά και στην συνέχεια τα σαπίζει. Τα πλατανάκια στο Λούρο αποτελούν παρελθόν, το ίδιο και στα άλλα ποτάμια της Ηπείρου, όπως στον Καλαμά όπου η εικόνα του περιβάλλοντος έχει αλλάξει ριζικά. Το οικοσύστημα των πλατάνων χάθηκε.

Οι αρμόδιοι με το λιγοστό δυναμικό και ό,τι μέσα διαθέτουν επιδίδονται σε «αγώνα δρόμου» για τη σωτηρία των δένδρων από την καταστροφική αυτή ασθένεια.

Ο δασάρχης Πρέβεζας Βασίλης Κορμέτζας, εξήγησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ πως η νόσος των πλατάνων εμφανίστηκε πριν από περίπου 15 χρόνια στη Δυτική Πελοπόννησο και μέχρι σήμερα όπως όλα δείχνουν, κανένας δεν μπορεί να τον τιθασεύσει. Μεταδίδεται από εργαλεία ή μηχανήματα τα οποία όπως μετακινούνται για εργασίες από περιοχή σε περιοχή μεταφέρουν τον μύκητα. Μάλιστα σημείωσε πως αντέχει πάνω στο ατσάλι περισσότερα από 15 χρόνια.
«Χρειάζεται χλωριωμένο νερό, ή οινόπνευμα, ή καυτηρίαση σε εργαλεία και μηχανήματα, πριν χρησιμοποιηθούν», τονίζει ο κ. Κορμέτζας, κάτι που δυστυχώς δεν τηρείται.
Ο μύκητας μεταφέρεται από δέντρο σε δέντρο με το υπόγειο ριζικό σύστημα. Αυτή είναι και η αρχή της καταστροφής σε όλες τις παρόχθιες περιοχές όπου υπάρχουν οικοσυστήματα πλατάνων.

Παρά τη μεγάλη εκστρατεία ενημέρωσης από όλες τις αρμόδιες υπηρεσίες της Ηπείρου, το μεταχρωματικό έλκος θερίζει τα πλατάνια.

«Σήμα κινδύνου», εκπέμπουν και τα πλατάνια στην πολυφωτογραφημένη διαδρομή της πόλης των Ιωάννινων, δίπλα στην Λίμνη και κάτω από το Κάστρο. Σε δειγματοληψία που έγινε από το Δασαρχείο Ιωαννίνων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Ηπείρου-Δυτικής Μακεδονίας και την αποστολή δειγμάτων στο Ινστιτούτο Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων, επιβεβαιώθηκε και εργαστηριακά η προσβολή από μεταχρωματικό έλκος, στα πλατάνια της δεντροστοιχίας στην παραλίμνια οδό Διονυσίου Φιλοσόφου.
Ο Ρήγας Τσιακίρης, φυτοϋγεινομικός ελεγκτής του Δασαρχείου Ιωαννίνων, αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, πως ήδη έχουν απομακρυνθεί δένδρα από την παραλίμνια διαδρομή. Μάλιστα το Δασαρχείο προτείνει αντικατάσταση τους με άλλα που ευδοκιμούν στα υγρά περιβάλλοντα

Στην περιοχή των Ιωαννίνων, υπάρχουν πολλές εστίες της νόσου.

Οι ειδικοί εκτιμούν πως σε ένα μεγάλο ποσοστό τον μύκητα μετέφεραν ελληνικά μηχανήματα που δούλευαν στην Αλβανία και μολύνθηκαν, καθώς εκεί η νόσος θέρισε όλα τα πλατάνια.
Για την αντιμετώπιση της νόσου, ο κ. Τσιακίρης αναφέρει, ότι έχουν γίνει παρεμβάσεις σε μεμονωμένα δένδρα ή μικρές συστάδες σε χωριά με μεγάλη αποτελεσματικότητα, κάτι που δεν είναι εφικτό στις παρόχθιες όχθες, όπου συχνά γίνονται εργασίες
«Η διασπορά είναι ανθρωπογενής, πέρασε και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας» επισημαίνει χαρακτηριστικά και προσθέτει: «Θεωρούμε, ότι αυτός ο θανατηφόρος μύκητας αποτελεί τη σοβαρότερη περιβαλλοντική απειλή για τα δασικά οικοσυστήματα της χώρας. Τα πλατάνια απειλούνται από άμεση εξαφάνιση.
Η καταστροφή των πλατανόδασων θα επιφέρει τεράστιες άλλες ζημιές, διότι συγκρατούν τα φερτά υλικά και αποτρέπουν πλημμυρικά φαινόμενα που θα καταστρέφουν, καλλιέργειες και υποδομές».
ΑΠΕ-ΜΠΕ