Ίσως δεν είστε τεμπέληδες – Ίσως είναι μια αντίδραση στο τραύμα
Πολλοί από εμάς έχουμε κατηγορήσει τον εαυτό μας για τεμπελιά όταν δυσκολευόμαστε να ξεκινήσουμε ή να ολοκληρώσουμε μια εργασία. Ωστόσο, αυτό που θεωρούμε τεμπελιά μπορεί στην πραγματικότητα να είναι μια αντίδραση στο τραύμα. Το σώμα και ο εγκέφαλος, όταν έχουν υποστεί παρατεταμένο στρες ή τραυματικές εμπειρίες, προσαρμόζονται σε μια κατάσταση επιβίωσης που μπορεί να επηρεάσει την ικανότητά μας να είμαστε παραγωγικοί και να διαχειριζόμαστε τις καθημερινές μας υποχρεώσεις.
Όταν το τραύμα εμποδίζει τη δράση
Η εκτελεστική λειτουργία του εγκεφάλου είναι υπεύθυνη για τον προγραμματισμό, την οργάνωση και την εκτέλεση εργασιών. Το τραύμα, ωστόσο, μπορεί να διαταράξει αυτή τη λειτουργία, καθιστώντας ακόμα και τις πιο απλές δραστηριότητες εξαιρετικά δύσκολες. Αν έχετε βρεθεί ποτέ να αποφεύγετε ή να καθυστερείτε σημαντικές υποχρεώσεις, δεν σημαίνει ότι είστε αδρανείς, αλλά ότι το νευρικό σας σύστημα ενδέχεται να βρίσκεται σε κατάσταση υπερφόρτωσης.
Μήπως βιώνετε κάποια από τα παρακάτω;
- Δυσκολία στην έναρξη μιας εργασίας, ακόμα και αν την έχετε προγραμματίσει.
- Αποφυγή καθημερινών υποχρεώσεων λόγω συναισθηματικής εξάντλησης.
- Αίσθημα ενοχής για την έλλειψη παραγωγικότητας.
- Δυσκολία στη διαχείριση του χρόνου και στην οργάνωση.
- Υπερβολική αναβλητικότητα που σας κρατά πίσω από τους στόχους σας.
Το τραύμα και η αίσθηση της ανεπάρκειας
Αν έχετε μεγαλώσει σε ένα περιβάλλον όπου οι ανάγκες σας παραμελούνταν, απορρίπτονταν ή κρίνονταν αυστηρά, είναι πιθανό να έχετε εσωτερικεύσει επιζήμια μηνύματα. Ίσως να έχετε ακούσει φράσεις όπως “Γιατί κάθεσαι; Σήκω και κάνε κάτι!” που συνοδεύονταν από κριτική και ντροπή. Με τον καιρό, αυτό οδηγεί στην πεποίθηση ότι η αξία μας καθορίζεται αποκλειστικά από την παραγωγικότητά μας.
Όταν το νευρικό σύστημα βρίσκεται διαρκώς σε κατάσταση επιβίωσης, ακόμα και οι πιο μικρές εργασίες μπορεί να φαίνονται υπερβολικά δύσκολες. Ο εγκέφαλος δίνει προτεραιότητα στη διατήρηση ενέργειας επειδή αντιλαμβάνεται διαρκή απειλή. Αυτό δεν σημαίνει ότι είστε τεμπέληδες – σημαίνει ότι το σώμα σας προσπαθεί να προστατευτεί.
Πώς το τραύμα επηρεάζει την εκτελεστική λειτουργία του εγκεφάλου
Η έρευνα δείχνει ότι το τραύμα μπορεί να μειώσει τη γνωστική ευελιξία, τη μνήμη εργασίας και την ικανότητα διαχείρισης εργασιών. Ο προμετωπιαίος φλοιός, η περιοχή του εγκεφάλου που ελέγχει τον προγραμματισμό και τη λήψη αποφάσεων, είναι ιδιαίτερα ευάλωτος στο χρόνιο στρες και τα τραύματα. Αυτό σημαίνει ότι οι άνθρωποι που έχουν υποστεί τραύμα μπορεί να δυσκολεύονται να οργανώσουν τη μέρα τους, να θυμούνται προθεσμίες ή ακόμα και να ξεκινήσουν μια απλή εργασία.
Οι συνέπειες αυτής της διαταραχής μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Δυσκολία στην έναρξη εργασιών: Όχι λόγω έλλειψης ενδιαφέροντος, αλλά επειδή ο εγκέφαλος έχει κολλήσει στη λειτουργία επιβίωσης.
- Διαρκής αίσθηση κόπωσης: Ο εγκέφαλος καταναλώνει υπερβολική ενέργεια σκανάροντας για απειλές, αφήνοντας λίγους πόρους για καθημερινές δραστηριότητες.
- Αποφυγή υποχρεώσεων: Η πίεση και η προσδοκία της απόδοσης μπορεί να προκαλέσουν άγχος, οδηγώντας σε περαιτέρω αναβλητικότητα.
Τι μπορείτε να κάνετε
Αν νιώθετε ότι το τραύμα επηρεάζει την παραγωγικότητά σας και σας κάνει να αισθάνεστε ανεπαρκείς, υπάρχουν τρόποι να επαναπροσδιορίσετε την αντίληψή σας και να αποκτήσετε μεγαλύτερη κατανόηση για τον εαυτό σας.
- Επαναδιαμορφώστε την αφήγησή σας
Αντί να χαρακτηρίζετε τον εαυτό σας ως “τεμπέλη”, αναρωτηθείτε: «Μήπως το σώμα μου προσπαθεί να με προστατεύσει;» ή «Μήπως το μυαλό μου χρειάζεται περισσότερη υποστήριξη για να επεξεργαστεί όσα έχω βιώσει;». Η αυτοσυμπόνια είναι το πρώτο βήμα προς τη θεραπεία. - Θέστε ρεαλιστικούς στόχους
Οι άνθρωποι που έχουν βιώσει τραύμα συχνά βάζουν εξαιρετικά υψηλούς στόχους για να αποδείξουν την αξία τους. Αντί για αυτό, δοκιμάστε να ορίσετε μικρούς, εφικτούς στόχους. Ακόμα και ένα μικρό βήμα είναι επιτυχία. - Δημιουργήστε ασφαλείς χώρους ξεκούρασης
Η ξεκούραση δεν είναι ένδειξη αδράνειας – είναι απαραίτητη για τη λειτουργία του εγκεφάλου και του σώματος. Δώστε στον εαυτό σας την άδεια να ξεκουραστεί χωρίς να αισθάνεστε ενοχές. - Ζητήστε υποστήριξη
Η θεραπεία μπορεί να είναι ένας εξαιρετικός τρόπος να κατανοήσετε καλύτερα τις αντιδράσεις σας και να αναπτύξετε στρατηγικές για να διαχειριστείτε τα συμπτώματα του τραύματος. Μια επαγγελματική καθοδήγηση μπορεί να σας βοηθήσει να αντιμετωπίσετε τη ρίζα του προβλήματος.
Δεν είστε τεμπέληδες. Αυτό που βιώνετε είναι ένα νευρικό σύστημα που βρίσκεται σε κατάσταση επιβίωσης, μια διαταραγμένη εκτελεστική λειτουργία και ένα μυαλό που παλεύει με τις επιπτώσεις του παρελθόντος. Όταν συναντάτε τον εαυτό σας με καλοσύνη και κατανόηση αντί για αυστηρή αυτοκριτική, αρχίζετε να απελευθερώνεστε από τα δεσμά του τραύματος. Δεν είστε σπασμένοι ή αδύναμοι – είστε επιζώντες. Και οι επιζώντες κάθε άλλο παρά τεμπέληδες είναι.
πηγή spirossoulis.com