Καρδίτσα: Δύο ιεροί ναοί με ξεχωριστή ιστορία

Ξεχωριστή θέση στην ιστορία της Καρδίτσας, κατέχει ο Μητροπολιτικός Ναός Αγίου Κωνσταντίνου και Ελένης ο οποίος βρίσκεται στο ιστορικό κέντρο της πόλης, στο άλλοτε Βαρούσι.

Σύμφωνα με στοιχεία του Πολιτιστικού Οδηγού που επιμελήθηκε το Μουσείο Πόλης του Δήμου Καρδίτσας, ο μεγαλοπρεπής ναός, στον τύπο του εγγεγραμμένου σταυροειδή με τρούλο, αντικατέστησε πασσαλόπηκτο κτίσμα της ύστερης Τουρκοκρατίας. Η ανέγερσή του άρχισε το 1887 και ολοκληρώθηκε, μετά από πολλές περιπέτειες, το 1911. Οι εικόνες του μαρμάρινου τέμπλου φιλοτεχνήθηκαν από τους Ν. Δόντα, Ι. Πούλακα και Ιω. Μαυρόπουλο. Ο τρούλος αγιογραφήθηκε από τον Ν. Δόντα στο μεσοπόλεμο, επί μητροπολίτη Ιεζεκιήλ. Την ίδια εποχή διακοσμήθηκαν οι εσωτερικές επιφάνειες από τον Ν. Ιωάννου και ο ναός απέκτησε πολυτελή προσκυνητάρια, καμπάνες και το πρώτο δημόσιο ρολόι της πόλης από το εξωτερικό καθώς και τέσσερα παρεκκλήσια. Οι οκτώ μεγάλες συνθέσεις στις κεραίες του σταυρού και το ψηφιδωτό των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης στο υπέρθυρο είναι έργα του Δ. Γιολδάση (1947-1950). Ο περίβολος του ναού διαμορφώθηκε σε ιστορικό πάρκο.

Ναός Ζωοδόχου Πηγής Καμινάδων

Ο Ιερός Ναός Ζωοδόχου Πηγής Καμινάδων, είναι ο παλαιότερος ναός της Καρδίτσας, σύμφωνα με τα ίδια παραπάνω στοιχεία. Κτίστηκε το 1842, αμέσως μετά τις πρώτες οθωμανικές μεταρρυθμίσεις. Οι Καμινάδες αποτελούσαν τότε ξεχωριστή κοινότητα στα βορειοανατολικά όρια της πόλης, πριν ιδρυθεί η χριστιανική συνοικία της, το Bαρούσι. Είναι τρίκλιτη βασιλική, χτισμένη με ντόπιο ασβεστόλιθο από ηπειρώτες μαστόρους. Από τον λιτό εξωτερικό διάκοσμο ξεχωρίζει η κόγχη του ιερού με τα εντοιχισμένα εφυαλωμένα πιάτα οθωμανικού εργαστηρίου και τα λιθανάγλυφα με παραστάσεις πτηνών, φυτών και αστρικών συμβόλων. Ο ναός έχει γυναικωνίτη και είναι πλούσια αγιογραφημένος με λαϊκότροπες τοιχογραφίες Σαμαριναίων ζωγράφων (1853). Το ξυλόγλυπτο τέμπλο κατασκευάστηκε το 1846. Το κωδωνοστάσιο χτίστηκε το 1881. Στις αρχές του 20ου αιώνα, στον περίβολό του πραγματοποιούνταν οι συνελεύσεις του ιστορικού Πεδινού Συνδέσμου Καρδίτσας, πρωτεργάτη του Αγροτικού Κινήματος. Όπως τονίζει στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων η Δρ. Φωτεινή Λέκκα, επιστημονική υπεύθυνη του Μουσείου Πόλης του Δήμου Καρδίτσας πρόκειται για τα σημαντικότερα θρησκευτικά μνημεία της πόλης της Καρδίτσας. Η συστηματική μελέτη, συντήρηση και ανάδειξή τους , προσθέτει η ίδια, παραμένει ζητούμενο που τα αφορά, όχι μόνο με τη στενή θρησκευτική, αλλά με την ευρεία ιστορικο- κοινωνική και πολιτισμική έννοια. Και εκεί το μουσείο της πόλης με τις πηγές του επιβάλλεται να συνεισφέρει.