Καρκίνος του προστάτη: Διάγνωση και θεραπεία

Ο καρκίνος του προστάτη αναπτύσσεται στον προστάτη, έναν μικρό αδένα σε σχήμα καρυδιού που βρίσκεται κάτω από την ουροδόχο κύστη και μπροστά από το ορθό στους άνδρες. Αυτός ο μικροσκοπικός αδένας εκκρίνει υγρό που αναμιγνύεται με το σπέρμα, διατηρώντας το σπέρμα υγιές ώστε να είναι κατάλληλο για τη σύλληψη και την εγκυμοσύνη.

Ο καρκίνος του προστάτη είναι μια σοβαρή ασθένεια. Ευτυχώς, οι περισσότεροι άνθρωποι με καρκίνο του προστάτη διαγιγνώσκονται πριν αυτός εξαπλωθεί πέρα από τον προστάτη τους. Η θεραπεία σε αυτό το στάδιο συχνά εξαλείφει τον καρκίνο.

Ποιοι είναι οι τύποι καρκίνου του προστάτη;

Εάν διαγνωστείτε με καρκίνο του προστάτη, το πιθανότερο είναι να πρόκειται για αδενοκαρκίνωμα. Τα αδενοκαρκινώματα ξεκινούν από τα κύτταρα αδένων – όπως ο προστάτης σας – που εκκρίνουν υγρό. Σπάνια, ο καρκίνος του προστάτη σχηματίζεται από άλλους τύπους κυττάρων.

Στους λιγότερο συνηθισμένους τύπους καρκίνου του προστάτη συμπεριλαμβάνονται:

• Μικροκυτταρικά καρκινώματα.
• Καρκινώματα μεταβατικών κυττάρων.
• Νευροενδοκρινείς όγκοι.
• Σαρκώματα.

Πώς διαγιγνώσκεται ο καρκίνος του προστάτη;

Οι εξετάσεις μπορούν να βοηθήσουν στην έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του προστάτη. Εάν ανήκετε στην κατηγορία των ατόμων που διατρέχουν μεσαίο κίνδυνο, πιθανώς θα κάνετε την πρώτη σας εξέταση προσυμπτωματικού ελέγχου στην ηλικία των 55 ετών. Μπορεί να χρειαστείτε νωρίτερα εξετάσεις αν ανήκετε σε ομάδα υψηλού κινδύνου. Οι εξετάσεις συνήθως σταματούν μετά την ηλικία των 70 ετών.

Μπορεί να χρειαστείτε πρόσθετες εξετάσεις εάν οι εξετάσεις δείξουν ότι μπορεί να έχετε καρκίνο του προστάτη.

Προληπτικές εξετάσεις για τον καρκίνο του προστάτη

Οι εξετάσεις προσυμπτωματικού ελέγχου μπορούν να δείξουν αν έχετε ενδείξεις καρκίνου του προστάτη που χρήζουν περαιτέρω εξετάσεων.

Δακτυλική εξέταση του ορθού: Ο πάροχός σας εισάγει ένα γαντοφορεμένο, λιπασμένο δάχτυλο στο ορθό σας και ψηλαφεί τον προστάτη σας. Τα εξογκώματα ή οι σκληρές περιοχές μπορεί να σημαίνουν καρκίνο.

Εξέταση αίματος για το ειδικό προστατικό αντιγόνο (PSA): Ο αδένας του προστάτη παράγει μια πρωτεΐνη που ονομάζεται ειδικό πρωτεϊνικό αντιγόνο (PSA). Τα υψηλά επίπεδα PSA μπορεί να υποδηλώνουν καρκίνο. Τα επίπεδα αυξάνονται επίσης εάν έχετε καλοήθεις παθήσεις, όπως καλοήθη υπερπλασία του προστάτη ή προστατίτιδα.

∆ιαγνωστικές εξετάσεις για τον καρκίνο του προστάτη

Δεν χρειάζεται να γίνει οριστική διάγνωση σε όλους όσους πιθανόν έχουν καρκίνο του προστάτη. Για παράδειγμα, εάν ο γιατρός σας πιστεύει ότι ο όγκος σας αναπτύσσεται αργά, μπορεί να καθυστερήσει την πραγματοποίηση περισσότερων εξετάσεων επειδή δεν είναι αρκετά σοβαρό ώστε να απαιτείται θεραπεία. Εάν είναι πιο επιθετικός (αναπτύσσεται γρήγορα ή εξαπλώνεται), μπορεί να χρειαστείτε πρόσθετες εξετάσεις, όπως βιοψία.

• Απεικονιστικές εξετάσεις: Μια μαγνητική τομογραφία ή ένα διαορθικό υπερηχογράφημα μπορούν να απεικονίσουν τον προστάτη σας, καθώς και τις ύποπτες περιοχές που μπορεί να είναι καρκινικές. Τα αποτελέσματα της απεικόνισης μπορούν να βοηθήσουν τον γιατρό σας να αποφασίσει εάν θα πραγματοποιήσει βιοψία.
• Βιοψία: Κατά τη διάρκεια μιας βιοψίας με βελόνα, ένας γιατρός αφαιρεί ένα δείγμα ιστού για εξέταση στο εργαστήριο. Η βιοψία είναι ο μόνος σίγουρος τρόπος για να διαγνωστεί ο καρκίνος του προστάτη ή να γνωρίζουμε με βεβαιότητα πόσο επιθετικός είναι. Ο γιατρός σας μπορεί να εκτελέσει γενετικό έλεγχο στον ιστό που έχει ληφθεί από τη βιοψία. Ορισμένα καρκινικά κύτταρα έχουν χαρακτηριστικά (όπως μεταλλάξεις) που τα καθιστούν πιο πιθανό να ανταποκριθούν σε συγκεκριμένες θεραπείες.

Ποιοι είναι οι βαθμοί και τα στάδια του καρκίνου του προστάτη;

Οι γιατροί χρησιμοποιούν τη βαθμολογία Gleason και τη σταδιοποίηση του καρκίνου για να καθορίσουν πόσο σοβαρός είναι ο καρκίνος και τα είδη των θεραπειών που χρειάζεστε.

Βαθμολογία Gleason

Η βαθμολογία Gleason επιτρέπει στον θεράποντα ιατρό σας να αξιολογήσει πόσο παθολογικά είναι τα καρκινικά σας κύτταρα. Όσο περισσότερα μη φυσιολογικά κύτταρα έχετε, τόσο υψηλότερη είναι η βαθμολογία Gleason. Η βαθμολογία Gleason επιτρέπει στον θεράποντα ιατρό σας να καθορίσει τον βαθμό του καρκίνου σας ή το ενδεχόμενο να είναι επιθετικός.

Σταδιοποίηση του καρκίνου του προστάτη

Η σταδιοποίηση του καρκίνου επιτρέπει στον θεράποντα ιατρό σας να καθορίσει πόσο προχωρημένος είναι ο καρκίνος σας ή πόσο έχει εξαπλωθεί. Ο καρκίνος μπορεί να βρίσκεται μόνο στον αδένα του προστάτη σας (τοπικός), να εισβάλλει σε κοντινές δομές (περιφερειακός) ή να έχει εξαπλωθεί σε άλλα όργανα (μεταστατικός). Ο καρκίνος του προστάτη εξαπλώνεται συνηθέστερα στα οστά και στους λεμφαδένες σας. Μπορεί επίσης να εμφανιστεί στο συκώτι, τον εγκέφαλο, τους πνεύμονες και άλλα όργανα.

Πώς αντιμετωπίζεται και πώς θεραπεύεται ο καρκίνος του προστάτη;

Η θεραπεία σας εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένης της γενικής σας κατάστασης, εάν ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί και πόσο γρήγορα εξαπλώνεται. Ανάλογα με τη θεραπεία σας, μπορεί να συνεργαστείτε με διάφορους ιατρούς, όπως ουρολόγους, ακτινοθεραπευτές ογκολόγους και γιατρούς ογκολόγους. Οι περισσότεροι καρκίνοι του προστάτη που διαγιγνώσκονται σε πρώιμα στάδια μπορούν να θεραπευτούν.

Συγκεκριμένες διαδικασίες που χρησιμοποιούνται

Παρακολούθηση

Ο γιατρός σας μπορεί να παρακολουθεί την κατάστασή σας αντί να χορηγεί θεραπεία, εάν ο καρκίνος σας αναπτύσσεται αργά και δεν εξαπλώνεται.

• Ενεργός παρακολούθηση: Κάνετε εξετάσεις, τομογραφίες και βιοψίες κάθε ένα έως τρία χρόνια για να παρακολουθείτε την εξέλιξη του καρκίνου. Η ενεργός παρακολούθηση λειτουργεί καλύτερα εάν ο καρκίνος αναπτύσσεται αργά, βρίσκεται μόνο στον προστάτη σας και δεν προκαλεί συμπτώματα. Εάν η κατάστασή σας επιδεινωθεί, ο θεράπων ιατρός σας μπορεί να ξεκινήσει θεραπείες.
• Αναμονή και επαγρύπνηση: Η αναμονή και επαγρύπνηση είναι παρόμοια με την ενεργητική επιτήρηση, αλλά χρησιμοποιείται συχνότερα για άτομα που είναι πιο αδύναμα και έχουν καρκίνο που πιθανώς δεν θα υποχωρήσει με τη θεραπεία. Επίσης, οι εξετάσεις είναι πολύ λιγότερο συχνές. Αντί για την εξάλειψη του όγκου, οι θεραπείες συνήθως επικεντρώνονται στη διαχείριση των συμπτωμάτων.

Χειρουργική επέμβαση

Η ριζική προστατεκτομή αφαιρεί τον πάσχοντα αδένα του προστάτη. Συχνά μπορεί να εξαλείψει με επιτυχία τους καρκίνος του προστάτη που δεν έχουν εξαπλωθεί. Ο γιατρός σας μπορεί να σας συστήσει την καλύτερη μέθοδο αφαίρεσης, εάν πιστεύει ότι θα ωφεληθείτε από αυτή τη χειρουργική επέμβαση.

• Ανοικτή ριζική προστατεκτομή: Ο γιατρός σας πραγματοποιεί μια απλή τομή στην κοιλιά σας – από τον αφαλό σας μέχρι το ηβικό σας οστό – και αφαιρεί τον προστάτη σας. Αυτή η τεχνική δεν είναι τόσο συνηθισμένη όσο οι λιγότερο επεμβατικές μέθοδοι, όπως η ρομποτική προστατεκτομή.
• Ρομποτική ριζική προστατεκτομή: Η ρομποτική ριζική προστατεκτομή επιτρέπει στον θεράποντα ιατρό σας να εκτελέσει τη χειρουργική επέμβαση μέσω πολλών μικροσκοπικών τομών. Αντί να χειρουργεί απευθείας, χειρίζεται ένα ρομποτικό σύστημα μέσω μιας κονσόλας.

Ακτινοθεραπεία

Μπορεί να λάβετε ακτινοθεραπεία ως μεμονωμένη θεραπεία για τον καρκίνο του προστάτη ή σε συνδυασμό με άλλες θεραπείες. Η ακτινοβολία μπορεί επίσης να προσφέρει ανακούφιση από τα συμπτώματα.

• Βραχυθεραπεία: Η βραχυθεραπεία, μια μορφή εσωτερικής ακτινοθεραπείας, αφορά την τοποθέτηση ραδιενεργών πυρήνων στο εσωτερικό του προστάτη σας. Αυτή η μέθοδος σκοτώνει τα καρκινικά κύτταρα, διατηρώντας παράλληλα τον περιβάλλοντα υγιή ιστό.
• Εξωτερική ακτινοθεραπεία: Με την εξωτερική ακτινοθεραπεία δέσμης (EBRT), ένα μηχάνημα παρέχει ισχυρές ακτίνες Χ απευθείας στον όγκο. Εξειδικευμένες μορφές EBRT, όπως η IMRT, μπορούν να κατευθύνουν υψηλές δόσεις ακτινοβολίας προς τον όγκο, ενώ παράλληλα προστατεύουν τους υγιείς ιστούς.

Συστηματικές θεραπείες

Ο θεράπων ιατρός σας μπορεί να συστήσει συστηματικές θεραπείες εάν ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί εκτός του προστάτη σας. Οι συστηματικές θεραπείες διοχετεύουν ουσίες σε όλο το σώμα σας για να καταστρέψουν τα καρκινικά κύτταρα ή να εμποδίσουν την ανάπτυξή τους.

• Ορμονοθεραπεία: Η ορμόνη τεστοστερόνη ενισχύει την ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων. Η ορμονοθεραπεία χρησιμοποιεί φάρμακα για την καταπολέμηση του ρόλου της τεστοστερόνης στην ενίσχυση της ανάπτυξης των καρκινικών κυττάρων. Τα φάρμακα δρουν εμποδίζοντας την τεστοστερόνη να φτάσει στα καρκινικά κύτταρα ή μειώνοντας τα επίπεδα τεστοστερόνης σας. Εναλλακτικά, ο θεράπων ιατρός σας μπορεί να συστήσει χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση των όρχεών σας (ορχεκτομή), ώστε να μην μπορούν πλέον να παράγουν τεστοστερόνη. Αυτή η χειρουργική επέμβαση είναι μια επιλογή για άτομα που δεν θέλουν να λαμβάνουν φάρμακα.
• Χημειοθεραπεία: Η χημειοθεραπεία χρησιμοποιεί φάρμακα για την καταστροφή των καρκινικών κυττάρων. Μπορεί να λάβετε χημειοθεραπεία μόνοι σας ή μαζί με ορμονοθεραπεία εάν ο καρκίνος σας έχει εξαπλωθεί πέρα από τον προστάτη σας.
• Ανοσοθεραπεία: Η ανοσοθεραπεία ενισχύει το ανοσοποιητικό σας σύστημα, ώστε να είναι σε θέση να αναγνωρίζει και να καταπολεμά αποτελεσματικότερα τα καρκινικά κύτταρα. Ο γιατρός σας μπορεί να σας συστήσει ανοσοθεραπεία για τη θεραπεία προχωρημένου ή υποτροπιάζοντος καρκίνου (καρκίνος που υποχωρεί αλλά στη συνέχεια επανέρχεται).
• Στοχευμένη θεραπεία: Η στοχευμένη θεραπεία στοχεύει στις γενετικές αλλαγές (μεταλλάξεις) που μετατρέπουν τα υγιή κύτταρα σε καρκινικά κύτταρα για να τα εμποδίσει να αναπτυχθούν και να πολλαπλασιαστούν. Οι στοχευμένες θεραπείες που αντιμετωπίζουν τον καρκίνο του προστάτη καταστρέφουν τα καρκινικά κύτταρα που έχουν μεταλλάξεις του γονιδίου BRCA.

Εστιακή θεραπεία

Η εστιακή θεραπεία είναι μια νεότερη μορφή θεραπείας που καταστρέφει τους όγκους στο εσωτερικό του προστάτη σας. Ο γιατρός σας μπορεί να σας συστήσει αυτή τη θεραπεία εάν ο καρκίνος είναι χαμηλού κινδύνου και δεν έχει εξαπλωθεί. Πολλές από αυτές τις θεραπείες θεωρούνται ακόμη πειραματικές.

• Εστιασμένος υπέρηχος υψηλής έντασης (HIFU): Τα ηχητικά κύματα υψηλής έντασης παράγουν ισχυρή θερμότητα που σκοτώνει τα καρκινικά κύτταρα μέσα στον προστάτη σας.
• Κρυοθεραπεία: Τα ψυχρά αέρια καταψύχουν τα καρκινικά κύτταρα στον προστάτη σας, εξαλείφοντας τον όγκο.
• Αφαίρεση με λέιζερ: Η έντονη θερμότητα που κατευθύνεται στον όγκο σκοτώνει τα καρκινικά κύτταρα μέσα στον προστάτη σας, καταστρέφοντας τον όγκο.
• Φωτοδυναμική θεραπεία: Τα φάρμακα καθιστούν τα καρκινικά κύτταρα πιο ευαίσθητα σε ορισμένα μήκη κύματος του φωτός. Ένας ιατρός εκθέτει τα καρκινικά κύτταρα σε αυτά τα μήκη κύματος φωτός, σκοτώνοντας τα καρκινικά κύτταρα.

πηγή medbox.gr