Κερδισμένοι και χαμένοι από τον ΕΦΚΑ

Αναλυτικά στοιχεία και παραδείγματα για τον ΕΦΚΑ και τις ασφαλιστικές εισφορές, ποιοι επιβαρύνθηκαν όντως και ποιοι ελαφρύνθηκαν με τον ΕΦΚΑ.

Οι εισφορές των αυτοαπασχολούμενων

• Το 83% των ελευθέρων επαγγελματιών και αυτοαπασχολούμενων έχουν ελαφρυνθεί με το νέο σύστημα εισφορών.
• Η σύνδεση με το πραγματικό εισόδημα οδήγησε σε μείωση της μέσης εισφοράς το 2017 κατά 27,8% σε σχέση με το προηγούμενο καθεστώς.
• Το 2017, με την κατάργηση των ασφαλιστικών κλάσεων, το ποσοστό των μη μισθωτών που πλήρωσε εισφορές έως 200€ μηνιαίως ανήλθε σε 86,8% (περίπου 1,2 εκατομμύρια ασφαλισμένοι).  Το 2018, το ποσοστό των μη μισθωτών που καλείται να καταβάλλει εισφορές έως 200€ μηνιαίως ανέρχεται σε 87,7% (περίπου 1,23 εκατομμύρια ασφαλισμένοι). Ενώ για το 2016, με το παλαιό σύστημα εισφορών, το ποσοστό των μη μισθωτών που πλήρωσε εισφορές έως 200€ μηνιαίως ήταν 27%.
• Ο αριθμός των ελευθέρων επαγγελματιών και αυτοαπασχολούμενων, αυξήθηκε  στο διάστημα Ιανουαρίου 2017 – Ιανουαρίου 2018 κατά 23.588 άτομα (1.407.911 από 1.384.323). Ειδικότερα, οι ελεύθεροι επαγγελματίες (πρώην ΟΑΕΕ) αυξήθηκαν κατά 14.477 άτομα.
• Η αλλαγή του τρόπου υπολογισμού των εισφορών δεν προκάλεσε καμία γενικευμένη τάση απόκρυψης εισοδημάτων, καθώς η διαστρωμάτωση των εισοδημάτων παρέμεινε  για τη συντριπτική πλειονότητα των μη μισθωτών στα επίπεδα που ήταν πριν από τη ψήφιση του Ν. 4387/16. Έτσι, το 75% του συνολικού αριθμού των αυτοαπασχολούμενων θα συνεχίσει να καταβάλλει την κατώτατη εισφορά που αντιστοιχεί στον κλάδο του.
• Συγκεκριμένα, το 2018 το 81% των ελεύθερων  επαγγελματιών του πρώην ΟΑΕΕ και το 80% το 2017, θα καταβάλλει την κατώτατη εισφορά των 158 ευρώ.
• Η εισφοροδιαφυγή μειώνεται και η συμμόρφωση των ασφαλισμένων βελτιώνεται αφού μπορούν να ανταπεξέλθουν στις εισφορές εφόσον συνδέονται με το εισόδημά τους και όχι με αυθαίρετα ηλικιακά κριτήρια και έτος έναρξης ασφάλισης.

Παράδειγμα: Δικηγόρος με εισόδημα 10.000€ με το προηγούμενο καθεστώς στην 3η ασφαλιστική κατηγορία θα κατέβαλε 4.925 ευρώ ενώ με το νέο καθεστώς θα καταβάλει 3.232, δηλαδή 34,4% λιγότερα σε σχέση με το παλαιό καθεστώς. Υπενθυμίζουμε τις ακραίες διαφορές παλαιών και νέων ασφαλισμένων (προ και μετά την 1-1-1993) του παλαιού συστήματος που προφανώς ήταν σε βάρος των νέων ασφαλισμένων. Στο ανωτέρω παράδειγμα ο παλαιός ασφαλισμένος δικηγόρος θα πλήρωνε παγίως 3.683. Αντίθετα, ο ασφαλισμένος μετά την 1-1-1993 δικηγόρος θα ανέβαινε ασφαλιστική κλίμακα μετά τα τρία έτη.

Από τα ενημερωτικά σημειώματα του ΕΦΚΑ για το 2017 προκύπτει ότι το 89% των αγροτών κατέβαλλε την ελάχιστη εισφορά των 87 ευρώ ανά μήνα, σημαντικά μικρότερη κατά τουλάχιστον 36% σε σχέση με ότι πληρώνανε πριν όσοι αγρότες ήταν ασφαλισμένοι από την 3η ασφαλιστική κατηγορία και πάνω. Αντίστοιχα, για τους ελεύθερους επαγγελματίες του τ. ΟΑΕΕ προκύπτει ότι το 80% κατέβαλε την ελάχιστη εισφορά των 158 ευρώ, σημαντικά μικρότερη έως και 61,3% σε σχέση με τις εισφορές της 6ης ασφαλιστικής κατηγορίας του πρώην ΟΑΕΕ το 2016.

Συμπέρασμα, οι μη μισθωτοί καταβάλλουν πλέον χαμηλότερες και δικαιότερες εισφορές με βάση το εισόδημα και όχι επί πλασματικών και αυτόματα αυξανόμενων, ανά τριετία, ασφαλιστικών κλάσεων, που ήταν η αιτία για την αδυναμία πληρωμών, την αύξηση χρεών και την  απώλεια κοινωνικοασφαλιστικών δικαιωμάτων.