Eπτά οδηγούς τσέπης που προσφέρουν άμεση, πρακτική καθοδήγηση σε επαγγελματίες πρώτης γραμμής για να αναγνωρίζουν και να προστατεύουν πιθανά θύματα εμπορίας ανθρώπων, παρουσίασε πρόσφατα το ΚΜΟΠ, σε συνεργασία με το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΕΚΚΑ) και το SolidarityNow. Η έκδοση των οδηγών έχει στόχο να ευαισθητοποιήσει συγκεκριμένες επαγγελματικές ομάδες που είναι πιθανό να συναντήσουν θύματα εμπορίας ανθρώπων, να τους βοηθήσει να δουν τα σημάδια και να αποτανθούν στις αρχές. Στην Ευρώπη καταγράφηκαν 10.793 θύματα το 2023, ενώ το 2022 καταγράφηκαν 74.785 παγκοσμίως. Στην Ελλάδα, όπου οι καταγραφές έχουν αυξητική τάση από την έναρξη λειτουργίας του Εθνικού Μηχανισμού Αναφοράς για την Προστασία Θυμάτων Εμπορίας Ανθρώπων, καταγράφηκαν 533 θύματα το 2023 και 465 το 2024.
Κάθε οδηγός παρέχει στους επαγγελματίες σαφείς και πρακτικές πληροφορίες ώστε να αναγνωρίζουν έγκαιρα τις ενδείξεις εμπορίας ανθρώπων, να ενημερώνουν άμεσα συναδέλφους και τις αρμόδιες αρχές, να ενεργούν με ασφάλεια και σεβασμό, προστατεύοντας τόσο τους ίδιους όσο και τα πιθανά θύματα. Ο κάθε οδηγός απευθύνεται σε διαφορετική επαγγελματική ομάδα και συγκεκριμένα: στην εκπαίδευση, στην επιθεώρηση Εργασίας, την Υπηρεσία Υποδοχής και Ταυτοποίησης, τον τουρισμό, τις θαλάσσιες μεταφορές, τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς και τις αερομεταφορές
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε τον περασμένο Ιούνιο ο Εθνικός Μηχανισμός Αναφοράς για την Προστασία Θυμάτων Εμπορίας Ανθρώπων, ο αριθμός των αναφορών για νέες περιπτώσεις που απεστάλησαν στον ΕΜΑ κατά τη διάρκεια του 2024 έφτασε τις τετρακόσιες εξήντα πέντε. Η έκθεση αναφέρει ότι «η εργασιακή εκμετάλλευση καταγράφηκε για πρώτη φορά ως επικρατούσα μορφή εκμετάλλευσης (συνολικά 214 περιπτώσεις), σε αντίθεση με όλα τα προηγούμενα έτη, από το 2019 που ξεκίνησε η λειτουργία του Μηχανισμού. Η πλειονότητα των περιπτώσεων αφορούσε εκμετάλλευση στον τομέα της οικιακής εργασίας (84 περιπτώσεις), με την εκμετάλλευση στον αγροτικό τομέα (78 περιπτώσεις) να ακολουθεί. Η τάση αυτή συνάδει με τη γενικότερη αυξητική τάση του αριθμού εντοπιζόμενων θυμάτων εργασιακής εκμετάλλευσης σε επίπεδο ΕΕ.
Στην πλειονότητα των περιπτώσεων εργασιακής εκμετάλλευσης που καταγράφηκαν, τα θύματα ήταν γυναίκες (96 περιπτώσεις), έχοντας όμως μικρό προβάδισμα σε σχέση με τους άνδρες που αναφέρθηκαν στην ίδια κατηγορία (80 περιπτώσεις). Οι περισσότερες περιπτώσεις γυναικών θυμάτων αφορούσαν οικιακές εργαζόμενες/φροντίστριες άλλων ατόμων, ενώ στην περίπτωση των ανδρών, εργαζόμενους στον αγροτικό τομέα».
Οι ελληνικές αρχές συνετέλεσαν στον εντοπισμό των περισσότερων από αυτές τις περιπτώσεις με την πραγματοποίηση οργανωμένων αστυνομικών επιχειρήσεων για τη σύλληψη των δραστών και την απελευθέρωση των θυμάτων. Σε είκοσι από αυτές τις περιπτώσεις καταγράφηκε και η εμπλοκή της Επιθεώρησης Εργασίας. Παράλληλα, όπως αναφέρεται στην έκθεση, τρεις μεγάλες επιχειρήσεις της ΕΛ.ΑΣ οδήγησαν στην εξάρθρωση κυκλωμάτων, στα οποία εμπλέκονταν αλλοδαποί δράστες με σκοπό την εκμετάλλευση πολιτών τρίτων χωρών στον εγχώριο αγροτικό τομέα. Στις περιπτώσεις σεξουαλικής εκμετάλλευσης σε ελληνικό έδαφος (22), οκτώ ήταν γυναίκες από χώρες της Νότιας Αμερικής (Κολομβία, Βραζιλία, Βενεζουέλα), οι οποίες εντοπίστηκαν έπειτα από επιχειρήσεις της ΕΛΑΣ. Η τάση αυτή είχε ήδη παρατηρηθεί το προηγούμενο έτος και συνέχισε να καταγράφεται και κατά το έτος αναφοράς, αν και με μειωμένη συχνότητα. Αναφορικά με τα παιδιά θύματα που υπέστησαν εκμετάλλευση με τη μορφή της αναγκαστικής επαιτείας εντός της επικράτειας, η πλειονότητα αφορούσε παιδιά ελληνικής ιθαγένειας, αναφέρεται επίσης στην έκθεση του ΕΜΕΑ.
«Οι 7 οδηγοί τσέπης αποτελούν ένα ουσιαστικό βήμα για την ενίσχυση της ετοιμότητας και της αποτελεσματικότητας επαγγελματιών στον εντοπισμό ενδείξεων εμπορίας ανθρώπων», τονίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, η Νεφέλη Παπαγιαννάκου, Senior Project Manager – ΚΜΟΠ – Κέντρο Κοινωνικής Δράσης και Καινοτομίας, συμπληρώνοντας ότι: «Σε ένα πεδίο όπου κάθε λεπτό μετράει, οι οδηγοί αυτοί προσφέρουν άμεσες και πρακτικές πληροφορίες προσαρμοσμένες στις ανάγκες και το εργασιακό περιβάλλον κάθε κλάδου. Περισσότερο από ένα εργαλείο αναφοράς, οι Οδηγοί Τσέπης αποτελούν έμπρακτη δέσμευση για την ενδυνάμωση των δεξιοτήτων των επαγγελματιών, την προστασία της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και την ενίσχυση συντονισμένων δράσεων που συμβάλλουν στην αποτελεσματική αντιμετώπιση της εμπορίας ανθρώπων».
Όπως αναφέρουν οι ειδικοί, μερικές ενδείξεις που μπορούν να παρατηρήσουν οι πολίτες και να αναφέρουν πιθανές περιπτώσεις στις αρχές είναι όταν ένα άτομο:
-συνοδεύεται από άτομο που φαίνεται να του ασκεί έλεγχο
-μοιάζει να μην γνωρίζει σε ποια πόλη βρίσκεται
-δεν μιλά ελληνικά, αλλά γνωρίζει κάποιες εκφράσεις που σχετίζονται με την εργασία του
-έχει εμφανή σημάδια κακοποίησης
-είναι υπό την επήρεια ουσιών
-δεν έχει στην κατοχή του ταυτοποιητικά έγγραφα
-μοιάζει να δίνει απαντήσεις που έχουν υπαγορευτεί
Οι οδηγοί αποτελούν μέρος της πρωτοβουλίας «Procap – Προστασία θυμάτων εμπορίας ανθρώπων, ανάπτυξη ικανοτήτων και υποστήριξη σε βασικούς κοινωνικούς εταίρους», που συντονίζεται από το ΚΜΟΠ, με εταίρους το ΕΚΚΑ και το SolidarityNow, και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω του προγράμματος Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης 2021-2027.
πηγή ΑΠΕ ΜΠΕ
