Κορωνοϊός: Ανοιχτά ή κλειστά σχολεία-Τι συμβαίνει στην υπόλοιπη Ευρώπη

Τα παιδιά μολύνονται συχνότερα με τον κορωνοϊό απ’ ό,τι αρχικά είχε εκτιμηθεί, σύμφωνα με μελέτη του πανεπιστημίου του Λέβεν και του ινστιτούτου Σιενσάνο, ωστόσο οι ειδικοί επιμένουν ότι τα δεδομένα δείχνουν πως δεν έχουμε μεγάλη διασπορά του ιού μεταξύ των παιδιών και πως το πρόβλημα είναι οι μετακινήσεις και ο συγχρωτισμός ενηλίκων.

Το ενδεχόμενο να κλείσουν και τα δημοτικά σχολεία βρίσκεται υπό εξέταση στην Ελλάδα, όπως αποκάλυψε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Στέλιος Πέτσας, καθώς όπως εξήγησε υπάρχει ανησυχία για την κινητικότητα του πληθυσμού. Αν και δεν υπάρχουν ενδείξεις για υπερμετάδοση στους χώρους του σχολείου αρκετές ευρωπαϊκές χώρες ακόμη, που στο δεύτερο άκρως επιθετικό κύμα της πανδημίας κατέφυγαν σε πιο «ελαστικά» lockdown με ανοιχτά σχολεία, επανεξετάζουν τώρα τη στρατηγική τους. Δεν είναι μία εύκολη απόφαση, αφού το κόστος- κοινωνικό και οικονομικό- είναι υψηλότατο.

Η Ρουμανία έκλεισε από την περασμένη Δευτέρα όλα τα σχολεία της χώρας για 30 ημέρες, καθώς είδε τον αριθμό των ημερησίων κρουσμάτων να διπλασιάζεται μέσα σε δύο εβδομάδες. Την ημέρα που ελήφθη η απόφαση είχαν ανακοινωθεί 9.714 νέα κρούσματα και 1.000 ασθενείς με Covid-19 σε μονάδες εντατικής θεραπείας.

Ακολούθησε μία ημέρα αργότερα η Ουγγαρία, ανακοινώνοντας το κλείσιμο των εκπαιδευτικών μονάδων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και απαγόρευση της κυκλοφορίας μετά τα μεσάνυχτα, σε μία προσπάθεια όπως είπε ο πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν, να αποτραπούν πιο σκληρά μέτρα που θα λυγίσουν την οικονομία.

Η Αυστρία είχε ακολουθήσει μοντέλο Ελλάδας, κλείνοντας από τις αρχές του μήνα τα σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, αλλά κρατώντας ανοιχτά νηπιαγωγεία και δημοτικά. Αυτό ενδέχεται να αλλάξει. Όπως μεταδίδουν σήμερα τοπικά μέσα η κυβέρνηση θα προχωρήσει πιθανότατα στο κλείσιμο όλων των σχολείων. Σύμφωνα με τον ειδησεογραφικό ιστότοπος OE24 τα νέα μέτρα ίσως παρουσιαστούν αύριο, Σάββατο.

Σοβαρές ανησυχίες εκφράζονται και στη Γερμανία, όπου όμως πρόθεση της ομοσπονδιακής κυβέρνησης και των τοπικών αρχών είναι να μείνουν τα σχολεία ανοιχτά. Η χώρα είχε καταγράψει εξαιρετικά χαμηλά ποσοστά διασποράς του ιού στα σχολεία όταν άνοιξαν μετά το πρώτο lockdown. Μάλιστα είχε διαπιστωθεί ότι στα κρατίδια που άνοιξαν πιο αργά τα σχολεία τους μετά το καλοκαίρι τα κρούσματα ήταν περισσότερα σε σχέση με εκείνα που τα είχαν κρατήσει κλειστά. Σύμφωνα με τη Deutsche Welle ωστόσο πλέον περισσότεροι από 300.000 μαθητές και μαθήτριες στη χώρα βρίσκονται σε καραντίνα. Η ομοσπονδιακή υπουργός Παιδείας Άνγια Κάρλιτσεκ, η οποία τάχθηκε την περασμένη Τρίτη υπέρ της υποχρεωτικής χρήσης μάσκας στη τάξη εν ώρα μαθήματος, απέδωσε την αύξηση των μαθητών που μπαίνουν σε καραντίνα στις γενικότερες εξελίξεις στο μέτωπο της πανδημίας. Σε ερώτημα δημοσιογράφου, κατά τη διάρκεια της ενημέρωσης συντακτών στο Βερολίνο, σχετικά με τις φήμες για ένα γενικό λοκντάουν στα σχολεία, η υπουργός Παιδείας απάντησε: «Πετύχαμε το στόχο μας να κρατήσουμε ανοιχτά τα σχολεία και ελπίζουμε να σταθεροποιηθεί ο αριθμός των κρουσμάτων».

Το ενδεχόμενο να κλείσουν τα σχολεία φαίνεται να έχει συζητηθεί το τελευταίο διάστημα και στη Βρετανία, που είναι επίσης σε μερική καραντίνα. Προς το παρόν η κυβέρνηση διαβεβαιώνει πως δεν σχεδιάζει κάτι τέτοιο. Οι δομές όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης μένουν κανονικά ανοιχτές. Στην Βόρεια Ιρλανδία τα σχολεία είχαν κλείσει στις 19 Οκτωβρίου, αλλά άνοιξαν και πάλι στις 2 Νοεμβρίου με πρόσθετα μέτρα σε ισχύ για την προστασία μαθητών και εκπαιδευτικών.

Ανοιχτά σχολεία επιλέγουν επίσης η Ιταλία και η Γαλλία.

Είχε υποτιμηθεί η μετάδοση του ιού σε παιδιά;

Τα παιδιά μολύνονται συχνότερα με τον κορωνοϊό απ’ ό,τι αρχικά είχε εκτιμηθεί, σύμφωνα με μελέτη του πανεπιστημίου του Λέβεν και του ινστιτούτου Σιενσάνο, η οποία πάντως είναι περιορισμένης κλίμακας. Η έρευνα διεξήχθη μεταξύ 362 παιδιών από τις περιοχές ‘Αλκεν και Πελτ, όπως αναφέρει η εφημερίδα Het Belang van Limburg.

Στο διάστημα από 21 Σεπτεμβρίου έως και 6 Οκτωβρίου, ελήφθησαν δείγματα αίματος και σάλιου από αυτά τα παιδιά. Το ‘Αλκεν ήταν μια από τις περιοχές που είχε πληγεί περισσότερο από τον κορωνοϊό την άνοιξη, ενώ το Πελτ ήταν σχετικά σε καλύτερη κατάσταση. Σύμφωνα με τα πρώτα αποτελέσματα, στο ‘Αλκεν το 14,4% των παιδιών είχε αναπτύξει αντισώματα έναντι 4,4% στο Πελτ. «Αυτό δείχνει ότι τα παιδιά είναι πιο ευαίσθητα στον ιό απ’ ό,τι αρχικά πιστευόταν», ανέφερε η Κορίν Βαντερμέλεν, συντονίστρια ερευνήτρια και εμβολιολόγος στο καθολικό πανεπιστήμιο του Λέβεν.
Άλλοι ειδικοί επιμένουν πάντως ότι τα δεδομένα δείχνουν πως δεν έχουμε μεγάλη διασπορά του ιού μεταξύ των παιδιών και πως το πρόβλημα είναι οι μετακινήσεις και ο συγχρωτισμός ενηλίκων.

Οι σοβαρές επιπτώσεις των κλειστών σχολείων

Οι αποφάσεις να μείνουν ανοιχτά τα σχολεία στη δεύτερη αυτή φάση των lockdown στηρίχθηκαν σε επιδημιολογικά δεδομένα, αλλά και στην παραδοχή για το υψηλότατο κοινωνικό και οικονομικό κόστος που είχε την άνοιξη η παραμονή των παιδιών στο σπίτι. Μάλιστα έρευνα του VoxEU διεπίστωσε ότι η ζημιά που προκαλείται στα παιδιά, τα οποία δεν μπορούν να πάνε στο σχολείο εξαιτίας των lockdown είναι μόνιμη.

Εξαιτίας της πανδημίας υπολογίζεται ότι το ποσοστό εκείνων που θα εγκαταλείψουν το λύκειο πριν να πάρουν το απολυτήριό τους θα είναι αυξημένο κατά 4,1%, ενώ το ποσοστό εκείνων που θα πάρουν πανεπιστημιακό πτυχίο θα είναι μειωμένο κατά 2,6%, προβλέπει η έρευνα. Αυτό μεταφράζεται σε μία μακροπρόθεσμη απώλεια εισοδήματος 1%, για τη γενιά αυτή.

Σε έρευνά της που είχε δημοσιεύσει τον Ιούνιο η Παγκόσμια Τράπεζα προειδοποιούσε πως η γενιά των 1,6 δισ. μαθητών παγκοσμίως που έμειναν εκτός σχολείου την περασμένη άνοιξη θα χάσει αθροιστικά από το μελλοντικό εισόδημά της περί τα 10 τρισ. δολάρια.

Για υψηλό κόστος έκανε λόγο σε μελέτη του και ο ΟΟΣΑ. Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε τον Σεπτέμβριο, ανέφερε ότι η εκπαιδευτική υστέρηση που προκάλεσε το κλείσιμο των σχολείων λόγω πανδημίας θα έχει σημαντικό αντίκτυπο στην αναπτυξιακή δυναμική της παγκόσμιας οικονομίας για τον επόμενο αιώνα. Η ετήσια υστέρηση μπορεί να φθάσει το 1,5% του ΑΕΠ κάθε κράτους, με συνολικό αντίκτυπο ίσο με το 69% του σημερινού ΑΕΠ κάθε κράτους σε βάθος εκατονταετίας.

Ηχηρό είναι το καμπανάκι και από μελέτη της εποπτικής αρχής του τομέ Παιδείας στη Βρετανία. Η πανδημία και το πρώτο lockdown με κλειστά σχολεία σύμφωνα με την Ofsted είχε ως αποτέλεσμα τα παιδιά να μείνουν πίσω όχι μόνο σε γνωστικό επίπεδο (σε ανάγνωση και αριθμητική), αλλά ακόμη και στις κοινωνικές δεξιότητες. Χάθηκαν μάλιστα ακόμη και βασικές δεξιότητες όπως η χρήση πηρουνιών και μαχαιριών στο τραπέζι. Η μελέτη βασίστηκε σε επισκέψεις σε 900 σχολεία το φθινόπωρο και σύμφωνα με το υπουργείο Παιδείας της Βρετανίας καταδεικνύει το γιατί πρέπει να μείνουν τα σχολεία ανοιχτά.