Κώστας Καρπουχτσής: O Λαϊλιάς στο έλεος του «Περιβαλλοντικού» Ν. 4685/2020.

Ο νέος «αντι-περιβαλλοντικός» Νόμος 4685/2020 ήδη, πριν στεγνώσει το μελάνι του, άρχισε να δείχνει τα δόντια του στις Σέρρες.

Η εκ νέου επαναφορά του απορριφθέντος (το 2007) αιτήματος δημιουργίας λατομείου στο Αχλαδοχώρι, στην περιοχή Χέρσο, του ορεινού όγκου του Λαϊλιά, η οποία είναι ενταγμένη στο δίκτυο «Νatura 2000», δυστυχώς έρχεται να επιβεβαιώσει όλα τα ζητήματα που κάποιοι αναδεικνύαμε, όταν με συνοπτικές διαδικασίες, εν μέσω πανδημίας, σε μια υπολειτουργούσα Βουλή, και με παντελή έλλειψη ουσιαστικής διαβούλευσης, η σημερινή κυβέρνηση ψήφισε ένα άκρως αντι – περιβαλλοντικό νόμο. 

Ένας νόμος που προδιέγραφε τον υποβιβασμό του φυσικού πλούτου του τόπου μας,  μετατρέποντας σε απλές ζώνες, τους  οικότοπους  του δικτύου Natura 2000, και fast track διαδικασίες εγκρίσεων για επενδύσεις. 

Σήμερα, όπως και το 2007, δικαίως η τοπική κοινότητα και η κοινωνία των πολιτών αντιστέκεται. Και θα πρέπει να έχει κοντά της, σύσσωμες το σύνολο των δυνάμεων που επιθυμούν το καλό του τόπου μας.

Έχει όμως πλέον τα εχέγγυα η κοινωνία των πολιτών να παλεύει, όχι μόνο στην προκειμένη επένδυση, αλλά και στις μελλοντικές που ετοιμάζονται και ορέγονται την άκρατη εκμετάλλευση, βάζοντας τη βιοποικιλότητα της περιοχής μας σε κίνδυνο, απέναντι σε ένα παιχνίδι με σημαδεμένη τράπουλα;

Κοντά στις φωνές των κατοίκων, αθρόες οι δηλώσεις συμπαράστασης από εκπροσώπους της αυτοδιοίκησης ακόμη και από βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος που ψήφισαν  τον αντι – περιβαλλοντικό  νόμο πριν λίγους μήνες.

Μέσω του αντι – περιβαλλοντικού νόμου 4685/2020, ένα μοντέλο διαχείρισης αποκεντρωμένο και συμμετοχικό, αντικαταστάθηκε με ένα μοντέλο αυστηρά ελεγχόμενο από το κεντρικό κράτος, χωρίς πραγματική συμμετοχή της τοπικής αυτοδιοίκησης, των ΜΚΟ και της κοινωνίας των πολιτών.  Πραγματικός στόχος: Ο έλεγχος από την κυβέρνηση και τους φίλους της, των γνωμοδοτήσεων για έργα εντός των προστατευόμενων περιοχών.

Το σύστημα διοίκησης των προστατευόμενων περιοχών ανατέθηκε σε έναν ενιαίο κεντρικό φορέα υπό τη μορφή Νομικού Προσώπου Ιδιωτικού Δικαίου, τον «Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής» (ΟΦΥΠΕΚΑ). 

Το νέο σύστημα διοίκησης έχει περιορισμένες διαδικασίες συμμετοχής των τοπικών κοινωνιών στη λήψη διαχειριστικών αποφάσεων, σε αντίθεση με τις διεθνείς και ευρωπαϊκές ενδεδειγμένες πρακτικές που την αναγνωρίζουν ως θεμελιώδες συστατικό για τη βιώσιμη διοίκηση των πυρήνων βιοποικιλότητας. 

Επομένως σήμερα, οι φωνές συμπαράστασης προς τους οργισμένους κατοίκους, (σήμερα του Αχλαδοχωρίου, αύριο μιας άλλης περιοχής) που εκδηλώνονται από τον α’ και β’ βαθμό αυτοδιοίκησης τι δύναμη έχουν, πέραν από επικοινωνιακά πυροτεχνήματα; 

Τα τοπικά ψηφίσματα έχουν τη δύναμη να ανατρέψουν κάτι για το οποίο δεν έχουν ουσιαστική αρμοδιότητα;

Ο ρόλος των τοπικών ταγών είναι να έχουν τη δύναμη να προβλέπουν και το σθένος να διεκδικούν.  Όταν το σχέδιο νόμου, τότε, ήταν υπό διαβούλευση, ποιες αντιδράσεις και πόσα ψηφίσματα υπήρξαν από τους τοπικούς δήμους και την Περιφερειακή Ενότητα; 

Μακάρι, έστω τώρα να αντιλήφθηκαν την ολιγωρία που έδειξαν την ώρα που λαμβάνονται οι αποφάσεις και σήμερα να δράσουν δυναμικά για την αλλαγή του νόμου. 

Σήμερα, η κοινωνία των πολιτών δεν πιάστηκε στον ύπνο και αντιστέκεται για την προστασία του τόπου μας, και ευελπιστούμε πως θα ακουστεί.

 Αύριο όμως; Μεθαύριο;

Γιατί ας μη κρυβόμαστε όσο είναι σε ισχύ ο συγκεκριμένος νόμος οι τοπικές κοινωνίες θα είναι έρμαιες μπροστά στις «νόμιμες» πλέον επενδυτικές βλέψεις συμφερόντων που θα απειλούν τη βιοποικιλότητα του νομού μας.

Δεν αφορά μόνο εμάς αλλά και τις γενιές που έρχονται..

*Κώστας Καρπουχτσής

Οικονομολόγος, Μέλος ΚΕΑ ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ