Κώστας Καρπουχτσής: Οι Ιαματικές Πηγές των Σερρών και αυτές στην Αθήνα;

του Κώστα Καρπουχτσή Οικονομολόγου,  μέλους ΚΕΑ ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ

Είναι κοινή παραδοχή των Σερραίων, ο πλούτος των ιαματικών μας πηγών. Κοινό επίσης το αίσθημα της απαξίωσης τους στο πέρασμα του χρόνου, όπου αντι να εκσυγχρονίζονται και να αξιοποιούνται αυξάνοντας την προστιθέμενη αξία σε όλο τον τόπο, αφήνονται στην φθορά και την εγκατάλειψη (εξαίρεση τα Λουτρά Αγγίστρου).

Η Κυβέρνηση έφερε ένα νομοσχέδιο (που γίνεται νόμος 4875/23-12-2021) όπου συστήνει την «Ιαματικές Πηγές ΑΕ», που ουσιαστικά είναι το «ΤΑΙΠΕΔ των ιαματικών πηγών», και υφαρπάζει το περιουσιακό αυτό στοιχείο  της τοπικής αυτοδιοίκησης. 

Στις Σέρρες επηρεάζονται από την εφαρμογή του Νόμου άμεσα Νιγρίτα (Θερμά), Σιδηρόκαστρο και Άγκιστρο.

Τι κι αν διαμαρτυρόταν το Διοικητικό Συμβούλιο του Συνδέσμου Δήμων Ιαματικών Πηγών Ελλάδας (ΣΔΙΠΕ) ότι η σύσταση της Ι.Π.Ε. Α.Ε. «Ιαματικές Πηγές Ελλάδας Α.Ε.» πλήττει άμεσα και πολυεπίπεδα τα συμφέροντα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ενώ παράλληλα ακυρώνει τον αναπτυξιακό ρόλο της και διαψεύδει τις προσδοκίες των τοπικών κοινωνιών. 

Η κυβέρνηση επέλεξε να προχωρήσει σε αυτή την αντι-αυτοδιοικητική πρακτική.

Άλλωστε δεν είναι πρώτη φορά που η αυτοδιοίκηση, καθώς ίσως θεωρείται «πολιτικά δεδομένη», παραγκωνίζεται. 

Το είδαμε με την ψήφιση του αντι-περιβαλλοντικού νόμου, που και στις Σέρρες δεν άνοιξε «ρουθούνι», από τους ασκούντες εξουσία, όταν ψηφιζόταν και τώρα τρέχουμε να μαζέψουμε τα ασυμμάζευτα (βλέπε λατομείο Λαϊλιά και κατάργηση αυτοδιοίκητου του Φορέα Διαχείρισης Κερκίνης).

 Το είδαμε και στο σχεδιασμό της αξιοποίησης των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης όπου η Τοπική Αυτοδιοίκηση έλαμψε δια της απουσίας της. 

Όπισθεν ολοταχώς στην αποκέντρωση..

Ως αρχή δεν πρέπει να παραβλέπουμε ότι βασικό ζήτημα, ειδικά για τις τοπικές κοινωνίες, πέραν της τουριστικής αξιοποίησης των ιαματικών πηγών, θα έπρεπε να  είναι η συνολική διαχείριση των υδάτινων πόρων και η διαδικασία εκμετάλλευσής τους. 

Μην ξεχνάμε ότι οι θερμικές πηγές έχουν πολλαπλές χρήσεις πέρα από τις ιαματικές, όπως της παραγωγής ενέργειας, των υδροπονικών καλλιέργειών κ.α. Το βλέπουμε και στο νομό μας με αντίστοιχες επιχειρηματικές δραστηριότητες όπως αυτές για την παραγωγή σπιρουλίνας.

Επομένως το σημαίνον είναι, η δημιουργία  ενός διάφανους θεσμικού πλαισίου για το πως και ποιος θα εκμεταλλευτεί τον ΔΗΜΟΣΙΟ αυτό ΠΟΡΟ ώστε να  υπάρξει δυνατότητα ανάπτυξης τόσο του τουρισμού στις ιαματικές πηγές, αλλά και της δυνατότητας διαχείρισης του ανταγωνισμού, μεταξύ των διαφορετικών οικονομικών δράσεων. 

Ο Νόμος που ψηφίστηκε απέχει από τη βιώσιμη διαχείριση του πόρου, ώστε να μην απειλείται με υπερεκμετάλλευση, από τις πολλαπλές και ανταγωνιστικές χρήσεις που υπάρχουν και που αντλούν αναπόφευκτα από τις ίδιες υπόγειες λεκάνες υδάτων.

Θα πρέπει να είμαστε απέναντι σε ιδιωτικές πρωτοβουλίες αξιοποίησης των πόρων αυτών;;; Κατηγορηματικά ΟΧΙ! 

Θα πρέπει όμως να μεριμνήσουμε για τον ενεργό και πρωταρχικό ρόλο των Τοπικής Αυτοδιοίκησης και της Κοινωνίας των Πολιτών στην ορθολογική αξιοποίηση τους, με παράλληλη απαίτηση από το κράτος να τους διαθέσει τα αναγκαία εργαλεία, χρηματοδοτικά και μη.

Δυστυχώς, καμία από αυτές τις μέριμνες δεν αποτυπώθηκαν στο ψηφισθέν νομοσχέδιο.

Η επιλογή της κυβέρνησης ήταν να δημιουργήσει έναν φορέα , ένα «ΤΑΙΠΕΔ των ιαματικών πηγών», όπου θα διατίθενται προς πώληση οι εκάστοτε Ιαματικές Πηγές (αν υπάρχει ενδιαφέρον) σε αυτόν που θα προσφέρει τα περισσότερα.

Χωρίς καμία μέριμνα σε ζητήματα αειφορίας και βιωσιμότητας της όποιας εκμετάλλευσης προκύψει για τα τοπικά οικοσυστήματα, που μην ξεχνάμε στο νομό μας έχουμε πολλά.

Χωρίς καμία μέριμνα για την Τοπική Αυτοδιοίκηση και πιθανές ΚΟΙΝΣΕΠ όχι μόνο να έχουν τον πρώτο λόγο και ουσιαστικό ρόλο στην αξιοποίηση τους προς όφελος όλων, αλλά και τα κατάλληλα εργαλεία για να το πράξουν.

Η Τοπική Αυτοδιοίκηση, πρέπει να ενεργήσει άμεσα, να αποφασίσει πως θέλει να κινηθεί, να εκπονήσει σχέδια, να βρει χρηματοδότηση, ή να παραδεχτεί ότι δεν μπορεί …και να παραδώσει την διαχείριση του πλούτο μας σε τρίτους, στην Αθήνα, στις Ιαματικές Πηγές ΑΕ…. με αμφίβολα ως και μηδαμινά οφέλη για τις τοπικές κοινωνίες. 

Άλλη μια φορά θα τρέχουμε πίσω από τις εξελίξεις…; 

Ή θα τρέξουμε επ ωφελεία του τόπου;