Η πρώτη Κυριακή του Τριωδίου είναι αφιερωμένη στην διδακτική παραβολή του Τελώνου και του Φαρισαίου, την οποία ο Κύριος διηγήθηκε, προκειμένου να διδάξει την αρετή της ταπεινώσεως και να στηλιτεύσει την έπαρση.
Την εποχή του Χριστού, ο τελώνης ήταν αυτός που αγόραζε τους φόρους από την ρωμαϊκή αρχή και τους εισέπραττε από τους πολίτες, τους οποίους συχνά εκμεταλλευόταν ή εκβίαζε. Γι’ αυτό οι τελώνες αναφέρονται στην Καινή Διαθήκη ως αμαρτωλοί,άδικοι και εκβιαστές. Οι Φαρισαίοι εκπροσωπούσαν μια μερίδα της Ιουδαϊκής θεοκρατίας με μεγάλη επιρροή στον Ιουδαϊκό λαό. Ήταν ζηλωτές του Μωσαϊκού Νόμου και φανατικοί εθνικιστές. Ο Ιησούς τους έλεγχε με σφοδρότητα γιατί εκπροσωπούσαν την υποκριτική θεοσέβεια («τα πάντα ποιούντες προς το θεαθήναι τοις ανθρώποις»). Στην Καινή Διαθήκη αναφέρονται, επίσης, ως φιλάργυροι, φθονεροί, εκμεταλλευτές και άδικοι.
Σύμφωνα με την ανωτέρω ευαγγελική περικοπή, ο Ιησούς μιλώντας στους μαθητές του φανερώνει την αξία της ταπεινοφροσύνης και της συγγνώμης του Τελώνη, που έχει συναίσθηση των αμαρτιών του, αντίθετα με τον αλαζόνα Φαρισαίο, που με την υποκρισία του παρουσιάζει τον εαυτό του τέλειο άνθρωπο. Και καταλήγει με το γνωμικό: «Πας ο υψών εαυτόν ταπεινωθήσεται, ο δε ταπεινών εαυτόν υψωθήσεται».
Την εβδομάδα του Τελώνου και του Φαρισαίου (13-19 Φεβρουαρίου 2022), δεν υπάρχει η παραμικρή νηστεία. Γίνεται «κατάλυση στα πάντα», σύμφωνα με την εκκλησιαστική ορολογία, δηλαδή τρώγεται ελεύθερα κάθε φαγητό ακόμα και την Τετάρτη και Παρασκευή. Για το λόγο αυτό, η εβδομάδα αυτή ονομάζεται και «ελεύθερη» ή «απολυτή».
Εἶπεν ὁ Κύριος την παραβολήν ταύτην· ἄνθρωποι δύο ἀνέβησαν εἰς τὸ ἱερὸν προσεύξασθαι, ὁ εἷς Φαρισαῖος καὶ ὁ ἕτερος τελώνης. Ὁ Φαρισαῖος σταθεὶς πρὸς ἑαυτὸν ταῦτα προσηύχετο· ὁ Θεός, εὐχαριστῶ σοι ὅτι οὐκ εἰμὶ ὥσπερ οἱ λοιποὶ τῶν ἀνθρώπων, ἅρπαγες, ἄδικοι, μοιχοί, ἢ καὶ ὡς οὗτος ὁ τελώνης· νηστεύω δὶς τοῦ σαββάτου, ἀποδεκατῶ (δίνω στον ναό το ένα δέκατο) πάντα ὅσα κτῶμαι. Καὶ ὁ τελώνης μακρόθεν ἑστὼς οὐκ ἤθελεν οὐδὲ τοὺς ὀφθαλμοὺς εἰς τὸν οὐρανὸν ἐπᾶραι, ἀλλ’ ἔτυπτεν εἰς τὸ στῆθος αὐτοῦ λέγων· ὁ Θεός, ἱλάσθητί μοι (σπλαχνίσου με) τῷ ἁμαρτωλῷ. Λέγω ὑμῖν, κατέβη οὗτος δεδικαιωμένος εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ ἢ ἐκεῖνος· ὅτι πᾶς ὁ ὑψῶν ἑαυτὸν ταπεινωθήσεται, ὁ δὲ ταπεινῶν ἑαυτὸν ὑψωθήσεται. (Λουκάς κεφ. ιη’, 10-14).
Πηγή: sansimera.gr
