Μαθητές και μαθήτριες του 1ου Γυμνασίου Γρεβενών σχημάτισαν με τα σώματά τους τον 16κτινο Ήλιο της Βεργίνας, τραγουδώντας παράλληλα το «Μακεδονία Ξακουστή», στο πλαίσιο του εορτασμού της ημέρας του «Μακεδονικού Αγώνα».
Η περιοχή των Γρεβενών, υπήρξε την περίοδο 1904-1908, σημαντικό κέντρο του Μακεδονικού Αγώνα. Ο Ελληνισμός δεν είχε ν’ αντιμετωπίσει μόνο τους Βούλγαρους κομιτατζήδες, αλλά και τη ρουμανική προπαγάνδα που εποφθαλμιούσε τους βλαχόφωνους πληθυσμούς.
Θύμα της άγριας διαμάχης, που συνεχίστηκε και μετά την επικράτηση των Νεότουρκων (1908) και την επαναφορά του Συντάγματος, υπήρξε ο μητροπολίτης Γρεβενών Αιμιλιανός Λαζαρίδης, ο οποίος ύψωσε τ’ ανάστημά του, καταγγέλλοντας τα μαρτύρια των Ελλήνων της περιοχής.
Η πατριωτική του στάση, στοχοποιήθηκε γρήγορα από Νεότουρκους και ρουμανίζοντες βλαχόφωνους που την 1/10/1911 τον συνέλαβαν μαζί με τον διάκονο που τον συνόδευε, στο σημερινό χωριό Αιμιλιανό, και αφού τους βασάνισαν τους κατακρεούργησαν σε μια βαθιά χαράδρα.
Ο Αιμιλιανός ήταν το τελευταίο θύμα ουσιαστικά του Μακεδονικού Αγώνα, αφού ακολούθησαν οι Βαλκανικοί Πόλεμοι του 1912-1913 η απελευθέρωση και η ενσωμάτωση της Μακεδονίας στον εθνικό κορμό.
πηγή thestival.gr
