Μια διαδρομή, σχεδόν δυο αιώνων, στην υπηρεσία του ελληνικού κράτους
Date:
Σε «θέση μάχης» και με τις τυπογραφικές μηχανές έτοιμες να μπούνε ξανά σε λειτουργία το Εθνικό Τυπογραφείο περιμένει τις επόμενες μέρες το εκλογικό υλικό ενόψει των εθνικών εκλογών.
Το νεοκλασικό κτίριο του 19ου αιώνα στο στενό της οδού Καποδιστρίου στο κέντρο της Αθήνας λειτουργεί σε πυρετώδεις ρυθμούς κάθε φορά που προκηρύσσονται εκλογές. «Για να γίνουν εκλογές τυπώνουμε τη σχετική νομοθεσία, τις εγκυκλίους, τα βιβλία των δικαστικών αντιπροσώπων όπου καταγράφονται οι συνδυασμοί, οι υποψήφιοι. Δεν τυπώνουμε τα ψηφοδέλτια των κομμάτων, καθώς έχει επικρατήσει να αναλαμβάνουν τα κόμματα την ευθύνη με χρήματα του Δημοσίου, ενώ “κόβουμε” τα λευκά ψηφοδέλτια.
Η περίοδος πριν από τις εκλογές είναι ένας αγώνας δρόμου» δηλώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο ειδικός γραμματέας του Εθνικού Τυπογραφείου, Δημήτρης Παπαδημητρόπουλος και προσθέτει ότι «δεν έχουμε ακόμη ξεκινήσει να “κόβουμε” τα λευκά ψηφοδέλτια για τις επικείμενες βουλευτικές εκλογές γιατί περιμένουμε την απόφαση του υπουργείου Εσωτερικών σχετικά με τις διαστάσεις που πρέπει να έχουν. Κάθε φορά αλλάζει η διάστασή τους». Σύμφωνα με τα στοιχεία για τις ανάγκες των Ευρωεκλογών και των δημοτικών και περιφερειακών εκλογών του 2019 τυπώθηκαν από το Εθνικό Τυπογραφείο 17 βιβλία (700.000 αντίτυπα) που προορίζονταν για τους δικαστικούς αντιπροσώπους, 3 είδη λευκών ψηφοδελτίων (πάνω από 33 εκατομμύρια αντίτυπα- να σημειωθεί ότι για τις ευρωεκλογές είναι χρώματος σιέλ), 4 αφίσες όπου αναγράφονται ευρωεκλογές 2019, δημοτικές εκλογές 2019, κοινοτικές και περιφερειακές εκλογές 2019 (200.000 αντίτυπα), 3 βεβαιώσεις για όσους χρειάστηκε να επιβεβαιώσουν ότι ψήφισαν (6 εκατομμύρια αντίτυπα).
Πώς άρχισε η λειτουργία του
Τον Ιούνιο του 1821 ο Δημήτριος Υψηλάντης φέρνει στην Ελλάδα, από την Τεργέστη, το πρώτο τυπογραφικό πιεστήριο και με βάση αυτό λειτουργεί στην Καλαμάτα τυπογραφείο, όπου τυπώνεται την 1η Αυγούστου η πρώτη εφημερίδα των αγωνιζόμενων Ελλήνων, η «Σάλπιγξ Ελληνική». Εκδότης της εφημερίδας είναι ο γνωστός από την έκδοση του περιοδικού «Λόγιος Ερμής» (Βιέννη,1811-1821) Θεόκλητος Φαρμακίδης και υπεύθυνος του τυπογραφείου ο Κωνσταντίνος Τόμπρας από τις Κυδωνίες της Μικράς Ασίας. Η «Σάλπιγξ Ελληνική» κυκλοφόρησε σε τρία ή τέσσερα φύλλα.
Το 1825 λειτουργεί η πρώτη δημόσια εκτυπωτική μονάδα στο Ναύπλιο με την ονομασία «Τυπογραφία της Διοικήσεως». Στη μονάδα αυτή τυπώνεται η «Γενική Εφημερίς της Ελλάδος» (το πρώτο φύλλο κυκλοφόρησε στις 7 Οκτωβρίου 1825) η οποία αποτελεί την πρώτη ουσιαστικά επίσημη εφημερίδα της ελληνικής Διοίκησης.Το 1833 την 1η Φεβρουαρίου ιδρύεται η «Εφημερίς της Κυβερνήσεως του Βασιλείου της Ελλάδος» με την έκδοση από τον Όθωνα του υπ’ αριθμ. 2 βασιλικού διατάγματος (ΦΕΚ 1/16.2.1833) και με πρώτο διευθυντή τον Γεώργιο Αποστολίδη-Κοσμητή (το βασιλικό διάταγμα διορισμού του δημοσιεύεται στο ΦΕΚ 42/25.12.1833).Η μορφή των ΦΕΚ και ιδίως ο λογότυπος αλλάζει ακολουθώντας τις ιστορικές, πολιτικές και πολιτειακές εξελίξεις, οι οποίες ορισμένες φορές συνεπάγονται και τη θέσπιση νέων εθνικών συμβόλων. Ο τυπογραφικός σχεδιασμός του ΦΕΚ αλλάζει επίσης και λόγω της εξέλιξης της τυπογραφίας και των νέων τάσεων της γραφιστικής.«Το πρώτο ΦΕΚ και το τυπογραφείο ιδρύθηκαν ταυτόχρονα» αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Παπαδημητρόπουλος και προσθέτει ότι η τελευταία φορά που άλλαξε το λογότυπο του ΦΕΚ είναι το 2016.
Το έργο του Εθνικού Τυπογραφείου
Η βασική πάντως αποστολή του Εθνικού Τυπογραφείου, όπως τονίζει ο κ. Παπαδημητρόπουλος «είναι η έκδοση του ΦΕΚ. Η Εφημερίδα της Κυβερνήσεως είναι η επίσημη εφημερίδα του κράτους, εκδίδεται από το Εθνικό Τυπογραφείο για τη δημοσίευση νόμων, διαταγμάτων, υπουργικών αποφάσεων, αποφάσεις δημάρχων. Από το νόμο ορίζεται ότι η βασική αποστολή μας είναι η έντυπη και ηλεκτρονική έκδοση, εκτύπωση, διαχείριση και κυκλοφορία της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως, αλλά κι η εξασφάλιση της πρόσβασης των πολιτών στα κείμενα που δημοσιεύονται σε αυτήν». Δευτερευόντως, το έργο του Εθνικού Τυπογραφείου περιλαμβάνει και την κάλυψη των εκτυπωτικών αναγκών του Δημοσίου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα. «Σήμερα βέβαια η εκτύπωση έχει περιοριστεί, κυρίως το ηλεκτρονικό ΦΕΚ αναρτάται στο διαδίκτυο, αλλά συνεχίζουμε να έχουμε μια καλή εκτυπωτική μονάδα που καλύπτει αρκετές ανάγκες του Δημοσίου, όπως των υπουργείων, των Περιφερειών και το εκλογικό υλικό κάθε φορά που προκηρύσσονται εκλογές, ενώ και για το δημοψήφισμα του 2015 είχαμε τυπώσει το υλικό για το ‘ναι’ ή ‘όχι’». Όπως επισημαίνει ο κ. Παπαδημητρόπουλος το έργο του διευρύνεται με νέα προϊόντα. «Το Εθνικό Τυπογραφείο για να βελτιώσει τις παρεχόμενες υπηρεσίες προς τους δημόσιους φορείς και να καλύψει τις σύγχρονες ανάγκες επικοινωνίας τους, έχει επεκτείνει τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που παρέχει κι αναλαμβάνει εκτός από τον σχεδιασμό και την εκτύπωση κάθε είδους εντύπων, τον σχεδιασμό και την παραγωγή ψηφιακών προϊόντων και υπηρεσιών οπτικής επικοινωνίας όπως οπτικοακουστικό υλικό (video), λογότυπα, τον γραφιστικό σχεδιασμό ιστοσελίδων και άλλων ψηφιακών εφαρμογών. Αναπτύσσονται εφαρμογές για την παροχή εύκολης πρόσβασης στο σύνολο του περιεχομένου των αναρτημένων στον ιστότοπο του Εθνικού Τυπογραφείου ΦΕΚ σε όλους, περιλαμβανομένων και των τυφλών. Συνεργαστήκαμε με το Πανεπιστήμιο Αθηνών, τον Οίκο Τυφλών και προσπαθούμε να κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε. Κάνουμε μια μεγάλη προσπάθεια να βελτιώνουμε συνεχώς την ποιότητα του ΦΕΚ, ενώ παράλληλα έχουμε δημιουργήσει ειδική εφαρμογή και για τους χρήστες των κινητών και αναβαθμίσαμε το ολοκληρωμένο πληροφοριακό μας σύστημα» υπογραμμίζει ο ειδικός γραμματέας του Εθνικού Τυπογραφείου.
Να σημειώσουμε ότι το 2018 εκδόθηκαν 227 αριθμοί ΦΕΚ και 11.760 σελίδες πρώτου τεύχους. Στο Α τεύχος δημοσιεύονται:
α) το Σύνταγμα και οι νόμοι που εκδίδονται και κυρώνονται σύμφωνα με αυτό, καθώς και οι διεθνείς συμβάσεις ή συμφωνίες της χώρας με άλλα κράτη ή οργανισμούς και οι ανακοινώσεις που σχετίζονται με τις συμβάσεις ή συμφωνίες αυτές, β) ο Κανονισμός της Βουλής, καθώς και οι πράξεις της Βουλής ή του Προέδρου της, που η δημοσίευσή τους προβλέπεται από τις διατάξεις του Κανονισμού της,γ) το πρωτόκολλο ορκωμοσίας του Προέδρου της Δημοκρατίας, τα Διαγγέλματα του Προέδρου της Δημοκρατίας, οι Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου που εκδίδονται κατά το άρθρο 44 παρ. 1 του Συντάγματος και τα διατάγματα προκήρυξης δημοψηφισμάτων κατά το άρθρο 44 παρ. 2 του Συντάγματος,δ) τα προεδρικά διατάγματα που έχουν κανονιστικό περιεχόμενο και τα προεδρικά διατάγματα που εκδίδονται σύμφωνα με τα άρθρα 37, 38, 40, 41 και 43 παρ. 1 του Συντάγματος,ε) οι Πράξεις του Υπουργικού Συμβουλίου, η δημοσίευση των οποίων προβλέπεται από την κείμενη νομοθεσία, πλην αυτών που αφορούν διορισμούς σε όργανα διοίκησης φορέων του Δημοσίου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα ή συγκρότηση συλλογικών οργάνων, ή θέματα απαλλοτριώσεων και πολεοδομικής νομοθεσίας, που δημοσιεύονται στα οικεία τεύχη, σύμφωνα με τις επόμενες παραγράφους,στ) οι κανονισμοί, οι κανονιστικές διατάξεις και οι πράξεις της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος.
Στον χώρο του Εθνικού Τυπογραφείου λειτουργεί και Μουσείο όπου εκτίθενται σπάνια, πολύτιμα μηχανήματα μοναδικά τεκμήρια παραδοσιακών τεχνικών, ενώ φιλοξενείται πλήρης σειρά από τόμους της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως που χρονολογούνται από το πρώτο φύλλο που εκδόθηκε στις 16/28 Φεβρουαρίου του 1833, έως και το 2010. Το μουσείο είναι ανοιχτό στο κοινό, ενώ πολλά σχολεία από όλα τα μέρη της Ελλάδας σπεύδουν να το επισκεφθούν.
