Η Γη είναι σφαιρική ή επίπεδη; Και πώς αποδεικνύεται αυτό; Ως μικροί αστρονόμοι, μαθητές από δώδεκα νησιά του βόρειου Αιγαίου και των Δωδεκανήσων συμμετείχαν ταυτόχρονα σε ένα κοινό πείραμα με ... Περισσότερα

Μικροί «αστρονόμοι» απέδειξαν σε 12 νησιά του βορείου Αιγαίου ότι η Γη δεν είναι… επίπεδη

Συντάκτης: Epiloges Press

Συντάκτης: Epiloges Press

Η Γη είναι σφαιρική ή επίπεδη; Και πώς αποδεικνύεται αυτό; Ως μικροί αστρονόμοι, μαθητές από δώδεκα νησιά του βόρειου Αιγαίου και των Δωδεκανήσων συμμετείχαν ταυτόχρονα σε ένα κοινό πείραμα με σκοπό να αποδείξουν το σχήμα της Γης.

Στο πείραμα συμμετείχαν μαθητές από 34 γυμνάσια και λύκεια δώδεκα διαφορετικών νησιών: της Λήμνου, της Λέσβου, της Χίου, της Σάμου, της Ικαρίας, των Λειψών, της Λέρου, της Καλύμνου, της Κω, της Αστυπάλαιας, της Ρόδου και της Κάσου.

Όλοι οι μαθητές την ίδια ημέρα και ακριβώς την ώρα της άνω ηλιακής μεσουράνησης, δηλαδή τη στιγμή που ο Ήλιος βρίσκεται στο μέγιστο ύψος στον ουρανό, μέτρησαν το μήκος της σκιάς ενός στύλου, τον οποίο είχαν τοποθετήσει στην αυλή του σχολείου τους, ύψους ενάμισι μέτρου.

Μικροί «αστρονόμοι» απέδειξαν σε 12 νησιά του βορείου Αιγαίου ότι η Γη δεν είναι… επίπεδη

Αν η Γη ήταν επίπεδη, καθώς οι ακτίνες του Ήλιου θα έπεφταν παράλληλες, όλες οι σκιές των στύλων θα ήταν ίσες σε όλα τα νησιά. Αντίθετα, αν η Γη είναι σφαιρική η σκιά του στύλου θα μεγάλωνε, καθώς κινούμαστε προς τον βορρά, δηλαδή καθώς αυξάνεται το γεωμετρικό πλάτος.

Οι μαθητές μέτρησαν το μήκος της σκιάς του στύλου και στα συγκριτικά αποτελέσματα διαπίστωσαν ότι υπήρχε διαφορά στις μετρήσεις από νησί σε νησί. Η σκιά του στύλου στη Λήμνο ήταν μεγαλύτερη από αυτή στη Λέσβο, η οποία με τη σειρά της ήταν μεγαλύτερη από τη σκιά στην Ικαρία και αυτή μεγαλύτερη από τη σκιά στη Ρόδο. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι η μέγιστη διαφορά της σκιάς ήταν 18 εκατοστά μεταξύ των δύο πιο ακραίων νησιών που συμμετείχαν, της Λήμνου και της Κάσου. Έτσι, μέσα από το πείραμα οι μαθητές απέδειξαν με εμφατικό τρόπο τη σφαιρικότητα της Γης.

Advertisement
Babis
Μικροί «αστρονόμοι» απέδειξαν σε 12 νησιά του βορείου Αιγαίου ότι η Γη δεν είναι… επίπεδη

Του πειράματος προηγήθηκε διαδικτυακή παρουσίαση στους μαθητές, όπου συζητήθηκαν οι βασικές αρχές, η μεθοδολογία και οι στόχοι του πειράματος. Το πείραμα μοιάζει με το πείραμα του Ερατοσθένη που διεξάγεται κατά τις ισημερίες και έχει ως στόχο τον υπολογισμό της περιφέρειας της Γης. «Ωστόσο, εκεί λαμβάνεται ως δεδομένο ότι η Γη είναι σφαιρική και υπολογίζεται η ακτίνα της. Εμείς με το πείραμά μας πάμε ένα βήμα πιο πίσω. Ως νέοι αστρονόμοι αναρωτιόμαστε ποιο είναι το σχήμα της Γης», εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο αστροφυσικός του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και επιστημονικά υπεύθυνος του προγράμματος, Αλέξανδρος Χιωτέλλης. Ο ίδιος περιγράφει ότι «ήταν πολύ ενθαρρυντικό πως τα παιδιά γέλασαν όταν τους είπα ότι στόχος του πειράματος είναι να αποδείξουν τη σφαιρικότητα της Γης».

Επίσης, οι μαθητές διαπίστωσαν ότι όλα τα πειραματικά αποτελέσματα βρίσκονταν πολύ κοντά (εντός του αναμενόμενου πειραματικού σφάλματος) στη θεωρητική πρόβλεψη της σκιάς του στύλου συναρτήσει του γεωγραφικού πλάτους. «Τους ενθουσίασε η ικανότητα πρόβλεψης που έχει η Φυσική και αυτό έχει να κάνει με τον τρόπο που διδάσκεται η Φυσική στα σχολεία: λείπει η κατανόηση ότι πρόκειται για πειραματική επιστήμη και οι μαθητές δεν καταλαβαίνουν ότι μέσω της Φυσικής ερμηνεύεις τον κόσμο με ακρίβεια», τονίζει ο κ. Χιωτέλλης.

Μικροί «αστρονόμοι» απέδειξαν σε 12 νησιά του βορείου Αιγαίου ότι η Γη δεν είναι… επίπεδη

Όταν ολοκληρώθηκε το πείραμα, οι μαθητές έστειλαν στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, εκτός από τα αποτελέσματα των μετρήσεών τους, και ένα βίντεο με το πείραμά τους και το σύνθημα «Η επιστήμη μιλάει με στοιχεία, οι ψευδοεπιστήμες και οι θεωρίες συνωμοσίας με αβάσιμες υποθέσεις. Εσύ ποιον εμπιστεύεσαι;».

Σημειώνεται ότι το πείραμα διεξήχθη στο πλαίσιο του προγράμματος «UniversALL: Αστρονομία για μαθητές ακριτικών περιοχών», που υλοποιεί το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών. Πρόκειται για πρόγραμμα Αστρονομίας για μαθητές και μαθήτριες δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης σε ακριτικές περιοχές, το οποίο διοργανώνεται στο πλαίσιο των προσπαθειών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών για διεύρυνση των δράσεων εξωστρέφειας και διάχυσης της επιστήμης.


ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Έφυγε από τη ζωή η Αλεξάνδρα Νικολαΐδου, σύντροφος του Ντέμη Νικολαΐδη

24/08/25 1:12 πμ

Έφυγε από τη ζωή η Αλεξάνδρα Νικολαΐδου, σύντροφος του Ντέμη Νικολαΐδη

Μελιτζανάκι γλυκό του κουταλιού

23/08/25 9:31 μμ

Μελιτζανάκι γλυκό του κουταλιού

Λουκουμάδες στο σπίτι με 2 υλικά

23/08/25 9:29 μμ

Λουκουμάδες στο σπίτι με 2 υλικά

Ψώρα: Τι είναι και πώς μεταδίδεται – Τα πιο συχνά συμπτώματα και η αντιμετώπιση

23/08/25 9:27 μμ

Ψώρα: Τι είναι και πώς μεταδίδεται – Τα πιο συχνά συμπτώματα και η αντιμετώπιση

Άδεια μπουκάλια κρασιού: χρήσεις που δεν είχατε σκεφτεί μέχρι σήμερα

23/08/25 9:24 μμ

Άδεια μπουκάλια κρασιού: χρήσεις που δεν είχατε σκεφτεί μέχρι σήμερα

Εορτολόγιο: Ποιοι γιορτάζουν στις 24 Αυγούστου

23/08/25 9:21 μμ

Εορτολόγιο: Ποιοι γιορτάζουν στις 24 Αυγούστου

Παναγία η Ελεούσα: Το «κρυμμένο» παρεκκλήσι στον πιο κεντρικό δρόμο της Θεσσαλονίκης

23/08/25 8:24 μμ

Παναγία η Ελεούσα: Το «κρυμμένο» παρεκκλήσι στον πιο κεντρικό δρόμο της Θεσσαλονίκης

Σύκα: Πώς ωφελούν την υγεία, πόσες θερμίδες έχουν αλλά και τι να προσέχετε

23/08/25 8:20 μμ

Σύκα: Πώς ωφελούν την υγεία, πόσες θερμίδες έχουν αλλά και τι να προσέχετε

Θεσσαλονίκη: Συνελήφθη ένας άνδρας για τη φωτιά στον Χορτιάτη - Του επιβλήθηκε πρόστιμο 4.331 ευρώ

23/08/25 8:16 μμ

Θεσσαλονίκη: Συνελήφθη ένας άνδρας για τη φωτιά στον Χορτιάτη – Του επιβλήθηκε πρόστιμο 4.331 ευρώ

Γιώργος Μαζωνάκης: “Σαββατογενική, Σαββατογεννημένος, Σαββατοκύριακο” – Νέο μήνυμα μέσα από το σπίτι του

23/08/25 8:09 μμ

Το νέο μήνυμα του Γιώργου Μαζωνάκη μέσα από το σπίτι του: «Σαββατογενική, Σαββατογεννημένος, Σαββατοκύριακο» 

Βόλος: “Καλά της έκανα, αυτό της άξιζε” – Συγκλονίζουν τα πρώτα λόγια του 40χρονου συζυγοκτόνου

23/08/25 8:02 μμ

Βόλος: “Καλά της έκανα, αυτό της άξιζε” – Συγκλονίζουν τα πρώτα λόγια του 40χρονου συζυγοκτόνου

Παξοί: Προθεσμία για να απολογηθούν τη Δευτέρα πήραν οι συγγενείς της 4χρονης που πνίγηκε σε πισίνα

23/08/25 7:07 μμ

Παξοί: Προθεσμία για να απολογηθούν τη Δευτέρα πήραν οι συγγενείς της 4χρονης που πνίγηκε σε πισίνα