Date:
Με 2.539 κατοίκους, το Νέο Σούλι είναι ο μεγαλύτερος οικισμός του Δήμου, κτισμένος στις υπώρειες του Μενοίκιου όρους βορειοδυτικά του Χρυσού, με το οποίο όμως δεν έχει απευθείας οδική σύνδεση.
Βρίσκεται 7χμ. Ανατολικά από την πόλη των Σερρών και ανήκει στα νταρνακοχώρια της περιοχής. Παλιότερα ονομάζοταν Σουμπάσκιοϊ δηλ. χωριό με πολλά νερά. Η σημερινή ονομασία του εδόθη το 1913, λόγω της ηρωικής κατά των Βουλγάρων αντίστασης των κατοίκων του.
Ημιορεινό χωριό -η πλατεία του βρίσκεται σε υψόμετρο 137μ.- το Νέο Σούλι είναι στο επίκεντρο έντονης οικοδομικής δραστηριότητας.
Είναι ένα από τα πέντε (5) χωριά, γνωστά ως «Δαρνακοχώρια» ή «Νταρνακοχώρια », τα οποία ονομάστηκαν έτσι λόγω της συχνής λέξης δάρι (=τώρα, αμέσως) και νάκα., που στο διάβα του χρόνου, είτε όλα μαζί είτε το καθένα χωριστά, διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στην ιστορία του τόπου.
«Σουμπάσκιοϊ: Νταρνακοχώρ’ κι αυτό παλιό, τώρα του λέν’ Νέου Σούλι, κριμασμένο σα σταφύλ’ απάν’ στ’ πλαγιά. Ασωτα τα τρεχάμενα νιρά, μπαχτσούδια κι γιουντζιέδις μοσχομυρίζουν που παντού. Εμ τί γνήσια παλληκάρια, κεί ήταν η κλεφτουριά κι αργότιρα στουν Μακιδονικόν αγώνα κεί ήταν του Κομιτάτου. Που κεί ξικνούσαν συντροφιές κι χπούσαν όλα τα σκλιά. Εχουν κι τραγούδ’: «Του Σουμπάσκιοϊ τα παλλκάρια πολιμάνε σα λιοντάρια…».
Eμ κι τί φιλότμοι είν’ οι Σουμπασκιολήδις, τί καλνοί, του βρακί τς να βγάλουν να στου δώσουν κι τί γλιντζέδις, τι μιρακλίδις, δε φτάνουντι στου χουρό κι στου τραγούδ’. Εμ έτσ’ είν’ τα παλληκάρια τα καλά, ξέρουν να χουρεύουν, ξέρουν να τραγδούν’, ξέρουν κι του ριβόλ’ να πιάνουν, στου μιτιρίζ’ να ζουν. Είδις άνθρωπο να χουρεύ’ κι να τραγδεί φτός παλληκάρ’ είνι, ρωμιός είνι. Σ’ όλα τα Νταρνακοχώρια τραγδούν τραγούδια Σουμπασκιολήδκα. Γάμος κι χαρά δε γένιτι χουρίς τραγούδ’ που κει, αν δεν πούν’ «το Κατερινιώ» γάμος δε τσακών’, γάμος δε στεργιών’. Είδις άνθρωπο να χουρεύ’ κι να τραγδεί να τουν χαίρισι, φτος μέσα στου ζουνάρι τ’ μαχαίρ’ θα έχ’, ριβόλ’ θα έχ’ για ώρα ανάγκ’, φτος λιοντάρ’ είνι, ρωμιός είνι, τ’ Μέγ’ Αλέξαντρου γινιά…».
πηγή Δήμος Εμμ. Παππά