Ο άνθρωπος που έφτιαξε το ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ σε μια χώρα που πονάει!

Η ιστορία που ακολουθεί είναι συναρπαστική και δείχνει ότι οι άνθρωποι μπορούν να πετύχουν τα πάντα. Πριν τη δούμε, μπορείτε να ρίξετε μια ματιά εδώ για τα πιο δυνατά προγνωστικα στοιχηματος

“Ο Γκάρι είναι ένας από τους πιο σημαντικούς ανθρώπους σε αυτή την υπόθεση. Ο Γκάρι μας πήρε από πολύ νεαρούς. Μετά βίας είχαμε πόρους. Μας είπε να προσπαθήσουμε και ότι έβλεπε ταλέντο σε εμάς, μας έλεγε να μην τα παρατήσουμε. Μας έδωσε την ευκαιρία να παίξουμε στην Under-17, Under-20, στο Μουντιάλ, στην Under-21, όλη την ομάδα. Ήταν ο Γκάρι που μας ανακάλυψε και μας έκανε αυτό που είμαστε πλέον. Μας εκπαίδευσε και εκτός γηπέδου, μας έδωσε διαφορετική νοοτροπία, όσο και άσχημη να είναι η κατάσταση μπορούμε να την αντιμετωπίσουμε” είπε ο ρέκορντμαν συμμετοχών Γκαμπριέλ Γκόμες το 2018 στην Guardian. 

Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης, ο Γκάρι Στέμπελ αφηγείται μία ιστορία από μία επίσκεψή του στην Ονδούρα το 1997, που είναι πολύ οικεία σε όποιον έχει κάνει backpacking στη Λατινική Αμερική. “Φτάσαμε στη Σαν Πέδρο Σούλα, που είναι γνωστή ως και η παγκόσμια πρωτεύουσα δολοφονιών. Φτάσαμε εκεί περίπου στις 9 το βράδυ και βρήκαμε μέρος να μείνουμε, αλλά οι εγκαταστάσεις δεν ήταν ακόμη έτοιμες.

Δεν υπήρχαν κρεβάτια. Είπαν ότι μπορούν να βάλουν κάποια στρώματα στο πάτωμα και να μας δώσουν κρεβάτια την επόμενη ημέρα. Τους είπα ότι πρέπει να μας κάνετε πλάκα. Ήταν 10 το βράδυ και την επόμενη ημέρα έπρεπε να είμαστε στο Πουέρτο Κορτέζ, ένα πολύ δύσκολο λιμάνι. Οπότε είπα ξέχνα το, πάμε στο Πουέρτο Κορτεζ. Βρήκαμε ένα McDonalds και αγόρασα σε όλους φαγητό, βρήκαμε μία στάση λεωφορείου και μπήκαμε όλοι στο πούλμαν. 

Το ταξίδι για το Πουέρτο Κορτέζ ήταν τρεις ώρες. Φτάσαμε εκεί στις 2 τα ξημερώματα. Ήταν σκοτεινά, όλα ήταν κλειστά. Οπότε καταλάβαμε ότι θα πρέπει να περάσουμε τη νύχτα στους δρόμους, να κοιμηθούμε σε στάσεις ή κάπου αλλού. Αλλά κάποια στιγμή είδα ένα μέρος που λεγόταν Mr G’s και παρότι δεν είμαι θρήσκος πίστεψα ότι ήταν για μένα, Mr Gary’s! 

Πήγα και χτύπησα την πόρτα και μου άνοιξε ένα τύπος. Του είπα ότι είμαστε ένα γκρουπ που χρειαζόμαστε ένα μέρος να μείνουμε και αυτός μας συνόδευσε μέσα. Το μέρος αποδείχθηκε ένα από αυτά τα ξενοδοχεία που πληρώνονται με την ώρα. Που πας με την κοπέλα σου να κάνεις… και πληρώνεις ανάλογα με το πόσο θα μείνεις.”

Ωστόσο ο Στέμπελ δεν ήταν ένας άφραγκος φοιτητής και δεν πήγε στην Ονδούρα για διακοπές. Βρέθηκε στην Ονδούρα ως προπονητής του Παναμά, ο οποίος είχε προκριθεί στους αγώνες της Κεντρικής Αμερικής. Όπως οι παίκτες του στριμώχθηκαν στα δωματιάκια του Mr G’s, ο Στέμπελ χρεώθηκε τη διαμονή της ομάδας, δίχως να είναι σίγουρος ότι η ποδοσφαιρική ομοσπονδία του Παναμά θα του τα επιστρέψει. 

“Αλλά τελικά προκριθήκαμε στον τελικό” συνεχίζει ο Στέμπελ. “Κανείς δεν το περίμενε, αλλά το κάναμε. Παίξαμε με την Κόστα Ρίκα και δυστυχώς χάσαμε. Αλλά πήραμε το ασημένιο μετάλλιο και αυτή υπήρξε μία εμβληματική ομάδα στον Παναμά, επειδή ήταν η πρώτη που κατάφερνε να κάνει κάτι σε αυτά τα τουρνουά. Πιστεύω ότι ξυπνήσαμε το κοινό”

Αυτό το ασημένιο μετάλλιο ήταν ένα πολύ σημαντικό προσωπικό επίτευγμα για τον Στέμπελ. Γεννημένος στην Πόλη του Παναμά από ντόπιο πατέρα και Βρετανή μητέρα, αναγκάστηκε να πάει πίσω στην Αγγλία όταν ήταν μικρός και μεγάλωσε στο Λονδίνο. Στη δεκαετία του 1980 βρήκε δουλειά ως εξωτερικός βοηθός στην προοδευτική ποδοσφαιρική κοινότητα της Μίλγουολ. 

Την ίδια περίοδο, συνέχιζε να περνά τις διακοπές του στον Παναμά, όπου γνώρισε ένα πολύ διαφορετικό κοινωνικό και αθλητικό περιβάλλον από τον πατέρα του, που υπήρξε επαγγελματίας παίκτης μπέιζμπολ. Το 1996, αναζητώντας μία νέα πρόκληση, πήρε την οικογένειά του σε μία τρελή περιπέτεια και μετακόμισαν στην Κεντρική Αμερική. 

Ο αρχικός στόχος του Στέμπελ ήταν να αντιγράψει το project μία κοινότητας με το ποδόσφαιρο σε ρόλο πρωταγωνιστή, στο οποίο είχε δουλέψει πίσω στο Λονδίνο. Σκεπτόμενος ότι ένα τέτοιο πλάνο θα έχει ακόμη μεγαλύτερο αντίκτυπο σε μία λιγότερο ανεπτυγμένη χώρα. Από νωρίς κατάλαβε όμως ότι έχει να ανέβει βουνό. 

“Σύντομα κατάλαβα από τις συζητήσεις με τις ομοσπονδίες και το Υπουργείο Αθλητισμού ότι το πλάνο μου δεν θα πήγαινε πουθενά” θυμάται ο Στέμπελ. “Επειδή τα αθλήματα δεν τα χρησιμοποιήσουν και ακόμη δεν χρησιμοποιούνται ως ένα κοινωνικό εργαλείο. Ένας τέτοιου είδους οργανισμός και σκεπτικό απλά δεν υπάρχει. Αυτό ήταν πολύ δύσκολο για μένα, όσον αφορά τις φιλοδοξίες μου για το τι ήθελα να κάνω. Έπαιρνα συνέχεια αρνητικές απαντήσεις. Ήμουν πολύ κοντά στο να επιστρέψω στην Αγγλία. Ένιωθα ότι ήμουν σε αδιέξοδο”

Σε ανάγκη εισοδήματος και γνωρίζοντας το δυνητικό αθλητικό ταλέντο που περιμένει να ανακαλυφθεί στις φτωχές γειτονιές του Παναμά, ο Στέμπελ έστρεψε την προσοχή του στη διοργάνωση ποδοσφαιρικών σχολείων και ακαδημιών. Οι νεαροί που προπονούσε ήταν συχνά παιδιά κατεστραμμένων οικογενειών δίχως λεφτά. 

Προσπαθώντας να αξιοποιήσει τους δικούς του περιορισμένους πόρους, η βασική δουλειά του Στέμπελ ήταν να βρει τρόπους να φέρει τους παίκτες του στην προπόνηση και να τους εκπαιδεύσει με τις αξίες του αθλητισμού. Ως αποτέλεσμα, έγινε πατρική φιγούρα για πολλούς από αυτούς. “Πολλοί λένε ότι ήμουν πάντα σαν πατέρας των παικτών, είτε ως έπαινο είτε ως προσβολή” εξηγεί. Ο κόσμος άρχισε να προσέχει τη δουλειά του και πολύ σύντομα ο Στέμπελ είδε ότι είχε ζήτηση για τις υπηρεσίες του, όχι ως κοινωνικός λειτουργός, αλλά ως προπονητής ακαδημιών. 

“Το ποδόσφαιρο στον Παναμά δεν είχε καμία μορφή τότε” αναπολεί. “Ήταν παρθένο, υπήρχε ένα πρωτάθλημα, αλλά τα ματς τα έπαιζαν σε γήπεδα μπέιζμπολ. Έπαιζαν σε χαλίκι, το χορτάρι δεν το ήξεραν καν! Δεν είχαν ασχοληθεί σχεδόν καθόλου με το άθλημα, ειδικά στο επιπεδο των νέων. Αλλά δεν μπορώ να πω πως ήταν ένα πολιτισμικό σοκ για μένα. Όταν πας σε διαφορετική χώρα, προσπαθείς να προσαρμοστείς”.

Το ταξίδι στην Ονδούρα για τους Αγώνες Κεντρικής Αμερικής ήταν η πρώτη του απόσπαση ως προπονητής της Εθνικής Νέων. Έπειτα ακολούθησε ένα επιτυχημένο πέρασμα ως προπονητής στην ομάδα Βιέχο του Παναμά, όπου κέρδισε το πρωτάθλημα για πρώτη φορά. Μετά, το 2002, προσλήφθηκε ως προπονητής της Εθνικής Under 20. Ένα χρόνο αργότερα, αυτή η ομάδα έγινε η πρώτη ομάδα όλων των ηλικιών που κατάφερε να προκριθεί σε Μουντιάλ!

Ήταν ένα κατόρθωμα – ορόσημο, το οποίο σημάδεψε μία επανάσταση στο ποδόσφαιρο του Παναμά. Με τις ΗΠΑ να έχουν τεράστια επιρροή στη χώρα, το ποδόσφαιρο βρισκόταν πάντα στη σκιά του μπάσκετ και του μπέιζμπολ. Αλλά με την πρόκριση της ομάδας στο Παγκόσμιο Κύπελλο Νέων στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, ο Στέμπελ και η ομάδα του αύξησαν τρομερά τη δημοφιλία του αθλήματος στη χώρα. 

Στο τουρνουά παρουσιάστηκε για πρώτη φορά ένα σύνολο νεαρών παικτών, συμπεριλαμβανομένου και του Γκάμπριελ Γκόμες, που στη συνέχεια θα άνδρωνε τη μεγάλη Εθνική ομάδα για τα επόμενα 15 χρόνια. Αποδείχθηκε μία περίοδος πρωτόγνωρων επιτυχιών, οι οποίες κατέληξαν στην παρθενική συμμετοχή του Παναμά στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 2018 στη Ρωσία!

Ο Στέμπελ παρέμεινε μία σταθερή παρουσία κατά τη διάρκεια αυτής της χρυσής εποχής για το ποδόσφαιρο του Παναμά και επιπλέον κέρδισε πέντε ακόμη πρωταθλήματα με την Σαν Φρανσίσκο. Επίσης, είχε και ένα σύντομο αλλά πετυχημένο πέρασμα στην Εθνική Ανδρών από το 2008 ως το 2009, όταν και οδήγησε την ομάδα στο Nations Cup της Κεντρικής Αμερικής. Εκεί ο Παναμάς κατέκτησε το πρώτο του μετάλλιο. Αλλά πάνω απ’ όλα, το έθνος που τον υιοθέτησε δεν ξέχασε ποτέ το ρόλο που έπαιξε στη θεμελίωση των επιτυχιών με τις Εθνικές των Under-20 και Under-23. 

Ο Λονδρέζος χαρακτηρίζεται ως μετριοπαθής όταν του γίνονται ερωτήσεις για τη δική του συνεισφορά στις βελτιωμένες επιδόσεις του Παναμά σε διεθνές επίπεδο. “Ήμουν την σωστή στιγμή στο σωστό μέρος. Όταν ξεκινήσαμε να έχουμε την αυτοπεποίθηση ότι οι ομάδες νέων μπορούν να τα βάλουν με τις μεγάλες ομάδες της περιοχής – την Ονδούρα, την Κόστα Ρίκα, το Μεξικό και άρχισαν να πηγαίνουν σε μεγάλες διοργανώσεις, το επόμενο λογικό βήμα είναι να αντιγράψει αυτές τις επιτυχίες και η ανδρική ομάδα” 

Ωστόσο, οι παίκτες δεν αμφέβαλλαν ποτέ για την αξία της δουλειάς του Στέμπελ. “Ο Γκάρι ήταν ο πρώτος μας προπονητής.” εξηγεί ο Μπλας Πέρες στην Guardian το 2018. “Μας άνοιξε τις πόρτες σε μία πολύ διαφορετική εποχή για το ποδόσφαιρο του Παναμά και μας έδωσε γνώση. Η διαχείριση των ομάδων ήταν εξαιρετική”. 

Όταν ο Πέρες, ο αρχηγός Ρομάν Τόρες και άλλοι συμπαίκτες τους – πολλοί από τους οποίους υπήρξαν παίκτες του Στέμπελ σε κάποια περίοδο – μπήκαν στο πρώτο παιχνίδι του Μουντιάλ, στο Σότσι της Ρωσίας απέναντι στο Βέλγιο, ο παλιός τους προπονητής τους έβλεπε περήφανος από τις κερκίδες. Ταξίδεψε στη Ρωσία ως ειδικός καλεσμένος της ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας.  “Βούρκωσα είναι αλήθεια” θυμάται ο Στέμπελ. “Οι λατίνοι δεν κρύβουν τα συναισθήματά τους, όπως κάνουν οι Βρετανοί. Είναι πολύ εξωστρεφείς”. 

O πρόκριση του Παναμά στο Μουντιάλ της Ρωσίας ήταν η αποκορύφωση της προόδου του έθνους στο ποδόσφαιρο, μία πρόοδος που ξεκίνησε πίσω στις μέρες του Στέμπελ, ο οποίος έκανε σπουδαία δουλειά με τα νεανικά τμήματα στο ξεκίνημα του αιώνα. 

Ωστόσο, η παρουσία στο Παγκόσμιο Κύπελλο είναι η μισή ιστορία των κατορθωμάτων του Λονδρέζου από τότε που μετακόμισε στην Κεντρική Αμερική. Αν και πολύ γρήγορα έγινε γνωστός για τα αποτελέσματά του ως προπονητής, ο Στέμπελ δεν ξέχασε ποτέ το λόγο για τον οποίο επέστρεψε στον Παναμά εξ αρχής. 

“Όλο το concept του ποδοσφαίρου μέσα στην κοινωνία είναι ένα παράξενο θεμα. Είναι ο λόγος για τον οποίο ήρθα στον Παναμά, αλλά κατέληξα να είμαι πρωταγωνιστής ως προπονητής” εξηγεί. “Αλλά συνέχισα να δουλεύω στις κοινότητες, απλά δεν το έκανα όπως το είχα σκεφτεί στην αρχή. Όταν εδραιώθηκα ως όνομα κερδίζοντας το πρωτάθλημα απέκτησα και φήμη. Την χρησιμοποίησα για να φτιάξω πολλά ανεξάρτητα προγράμματα”.

Με άλλα λόγια ο Στέμπελ εξαργύρωσε τη φήμη του μέσα στο ποδόσφαιρο για να συγκεντρώσει κεφάλαια που επένδυσε στα κοινοτικά αναπτυξιακά προγράμματα που είχε ξεκινήσει πίσω στο 1996. Αξιοσημείωτο το project που κατάφερε να τρέξει σε συνεργασία με την κυβέρνηση του Παναμά και τη Unicef, με το οποίο προσέφερε εκπαίδευση, αθλητισμό και εργασιακές ευκαιρίες σε μέλη συμμοριών. Ένας από τους βασικούς στόχους αυτού το project ήταν να σπάσει τα “σύνορα” ανάμεσα στις αντίπαλες συμμορίες και να ενθαρρύνει τους πιτσιρικάδες να συνεργαστούν. 

Επίσης, έτρεξε και άλλες πρωτοβουλίες για τους κρατούμενους στις φυλακές του Παναμά, μία εκ των οποίων του είχε ζητηθεί από έναν πρώην παίκτη, ο οποίος πέρασε χρόνια στη φυλακή περιμένοντας τη δίκη του. “Είχε τρεις δίκες που αναβλήθηκαν” λέει ο Στέμπελ, “και στην τέταρτη περίπτωση πήγε στο δικαστήριο και απαλλάχθηκε. Έχασε σχεδόν πέντε χρόνια από τη ζωή του, χρόνια που δεν πρόκειται να αναπληρώσει”. 

Μετά την απελευθέρωσή του, δημιούργησαν μαζί ένα καινοτόμο τουρνουά ποδοσφαίρου ανάμεσα στις φυλακές, το οποίο διήρκησε 5 χρόνια. “Προφανώς για ένα τέτοιο εγχείρημα χρειαστήκαμε την υποστήριξη της αστυνομίας και της κυβέρνησης. Υπήρχαν πάντα αυστηρά μέτρα ασφαλείας, αλλά ποτέ δεν είχαμε κάποιο πρόβλημα”. 

Επιπρόσθετα στους επαίνους που έχει δεχθεί για τη δουλειά του με τους παίκτες που μετέπειτα προκρίθηκαν στο Μουντιάλ, ο Στέμπελ έχει αναγνωριστεί για την κοινωνική του εργασία από τις πλέον απίθανες πλευρές. Πέρσι έλαβε ένα τηλεφώνημα από τη Βρετανική Πρεσβεία στον Παναμά, με το οποίο πληροφορήθηκε ότι είχε επιλεχθεί για το βασιλικό βραβείο MBE. 

Αν και αρχικά πίστεψε ότι ήταν μία φάρσα, ο πρέσβης κατάφερε να πείσει τον Στέμπελ ότι μιλούσε σοβαρά, εξηγώντας του ότι αυτός ο ίδιος είχε προτείνει το όνομά του αφού ενημερώθηκε για τις υπηρεσίες του στη νεολαία του Παναμά. Έτσι λοιπόν, ο Στέμπελ ταξίδεψε στο Λονδίνο τον Οκτώβριο του 2019 και έλαβε το βραβείο από την Βασίλισσα στο Παλάτι του Μπάκιγχαμ. 

Αν και πολύ χαρούμενος για την τιμή που του έκαναν, ο Στέμπελ επιμένει ότι το σκεπτικό του δεν έχει αλλάξει. “Δεν το κάνεις για τα βραβεία. Το κάνεις γιατί πιστεύεις ότι μέσω του ποδοσφαίρου μπορεί να αλλάξει τις ζωές των ανθρώπων, μπορείς να τους προσφέρεις μία πιο ποιοτική ζωή. Και ακόμη περισσότερο σε φτωχές χώρες”

Πρωταθλήματα, διεθνές μετάλλιο, πρόκριση στο Μουντιάλ Under-20 και πλέον ένα MBE. Όχι και άσχημα για έναν κοινωνικό λειτουργό από το Λονδίνο που ταξίδεψε στην Κεντρική Αμερική με τίποτα απτό, παρά μόνο μία ιδέα στο μυαλό του. 

“Ναι, όλα αυτά, το MBE, το ασημένιο μετάλλιο, η πρόκριση στο Μουντιάλ, τα πρωταθλήματα, η κατάκτηση του Nations Cup είναι πολύ ωραία. Αλλά αν με ρωτάς ποιο είναι το μεγαλύτερο κατόρθωμά μου, πάντα θα απαντώ το ότι είδα τον Ρόμαν Τόρες να παίζει στο Μουντιάλ της Ρωσίας και τον Γκάμπριελ Γκόμες. Αυτοί είναι δύο παιδιά που είχαν την ευκαιρία να δουλέψω μαζί τους από τότε που ήταν 16 χρονών. Το ότι τους είδα να πραγματοποιούν τα όνειρά τους. Κανένα βραβείο δεν φτάνει αυτή την ικανοποίηση”.