Ο κίνδυνος της υπερυδάτωσης των αθλητών: Οι επιπτώσεις και πώς αντιμετωπίζονται

Το να πίνεις νερό είναι καλό, αλλά το να μην πίνεις πολύ, είναι ακόμα καλύτερο! Η συγκεκριμένη άποψη, ανήκει σε εξειδικευμένους επιστήμονες, οι οποίοι είναι αρμόδιοι, για την βελτιστοποίηση, αλλά και την μεγιστοποίηση των επιδόσεων, που επιτυγχάνουν οι αθλητές και οι πρωταθλητές. Τα φαινόμενα της υπερυδάτωσης και της υπονατριαιμίας, εμφανίζονται συχνά στους αγώνες δρόμου μεγάλων αποστάσεων και κυρίως στον Μαραθώνιο, ενώ η αντιμετώπιση του, απασχολεί τόσο τους αθλητές, όσο και τους επιστήμονες, οι οποίοι τους πλαισιώνουν.

Το ΑΠΕ-ΜΠΕ, ζήτησε την άποψη μίας εκ των κορυφαίων διαιτολόγων-διατροφολόγων της χώρας. Η Τόνια Μαχαίρα, πρώην πρωταθλήτρια της κολύμβησης με σπουδαίες διακρίσεις στο ενεργητικό της, έχει το πλεονέκτημα να γνωρίζει το αντικείμενο καλύτερα απ΄ τον καθένα:

«Η υπονατριαιμία, εμφανίζεται συνήθως από την υπερβολική κατανάλωση νερού από αθλούμενους στους Μαραθωνίους. Γι’ αυτούς που είναι αργοί και νομίζουν, ότι όσο πιο πολύ νερό, τόσο το καλύτερο, προκύπτει το αποτέλεσμα της αραίωσης του αίματος από νάτριο. Στους γρήγορους αθλητές, το φαινόμενο αυτό, παρατηρείται πιο σπάνια και περισσότερο στις υπεραποστάσεις κι όχι στους Μαραθωνίους. Ο πιο εύκολος τρόπος αποφυγής και αντιμετώπισης, είναι η κατανάλωση ισοτονικών ποτών, αντί για σκέτο νερό στους σταθμούς που υπάρχουν στον αγώνα.

Ο Μανουέλ Λακρουά, είναι ένας από τους κορυφαίους γυμναστές της Γαλλίας. Και μιλώντας στην γαλλική εφημερίδα «L’ Equipe», επιχειρεί έναν απολογισμό των κινδύνων της υπερυδάτωσης.

«Η υπερυδάτωση, συνίσταται στην κατανάλωση νερού πέρα από τις ανάγκες του αθλητή, κατά την διάρκεια της άσκησης. Η υπερυδάτωση, δεν είναι από μόνη της σοβαρή, αλλά είναι επικίνδυνες οι συνέπειες που συνεπάγεται και ιδιαίτερα η υπονατριαιμία. Ως υπονατριαιμία, ορίζεται η μείωση των επιπέδων νατρίου στο αίμα κατά την διάρκεια της άσκησης και είναι επομένως, συνέπεια της υπερυδάτωσης. Τότε δημιουργείται μια ανισορροπία μεταξύ του εξωκυτταρικού και του ενδοκυτταρικού περιβάλλοντος, που μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα υγείας», εξηγεί ο Λακρουά.

Συχνά θέμα συζήτησης, η ενυδάτωση δεν υιοθετείται με τον ίδιο τρόπο σύμφωνα με τα άτομα. Κάποιοι, θα περιμένουν μέχρι να «στεγνώσουν» τελείως για να πιουν, ενώ άλλοι θα πίνουν συνεχώς, χωρίς να περιμένουν το αίσθημα της δίψας. Κανένα από τα δύο δεν είναι ορθό, αλλά ένα είναι σίγουρο. Η υπονατριαιμία, επηρεάζει μεγάλο αριθμό δρομέων και πρέπει να ρυθμίζεται με τον ίδιο τρόπο, όπως η δίαιτα.

Κατά μέσο όρο, ένας μέσος άνθρωπος πρέπει να πίνει από 1 έως 1,5 λίτρο νερό την ημέρα. Ένας αθλητής που πάσχει από υπονατριαιμία, πίνει περίπου 1,5 λίτρο νερό την ώρα, κάτι που είναι πάρα πολύ, εάν το υπολογίσουμε σε ένα 24ωρο! Η συχνότητα αυτής της παθολογίας, αυξάνεται ολοένα και περισσότερο σήμερα, ιδιαίτερα στις Ηνωμένες Πολιτείες, λόγω της αύξησης του αριθμού των αγώνων μεγάλων αποστάσεων (Μαραθώνιος, ultra, ironman κ.λπ.) και της συμμετοχής αθλητών με λιγότερες γνώσεις. Και καθώς τα σημεία ανεφοδιασμού, δεν είναι ασυνήθιστα στους αγώνες δρόμου, ορισμένοι εκμεταλλεύονται την ευκαιρία να πίνουν μεγάλες ποσότητες σε κάθε στάση. Ωστόσο, συνειδητοποιούμε ότι πολλοί δρομείς πίνουν πάρα πολύ νερό, ειδικά σε δύσκολες περιβαλλοντικές συνθήκες και κυρίως όταν υπάρχει έντονη ζέστη.

Παρά το γεγονός ότι είναι δύσκολο να γνωρίζουμε τα διαφορετικά συμπτώματα της υπονατριαιμίας -επειδή δεν είναι «άμεσα ορατά»- οι συνέπειες είναι σε μεγάλο βαθμό αναγνωρίσιμες. Κατά την διάρκεια της φυσικής δραστηριότητας, το άτομο χάνει βάρος λόγω εφίδρωσης και απώλειας υγρών. Στην υπονατριαιμία, οι άνθρωποι παίρνουν βάρος μετά την άσκηση επειδή είναι υπερυδατωμένοι. «Εάν έχουμε αύξηση σωματικού βάρους πέραν του 4% μετά την προσπάθεια, έχουμε σχεδόν μία στις δύο πιθανότητες να είμαστε υπονατριαιμικοί», τονίζει ο Λακρουά.

Η υπονατριαιμία, μπορεί στην συνέχεια να προκαλέσει κόπωση, διαταραχές συμπεριφοράς, ζάλη, κώμα και ακόμη και θανατηφόρες συνέπειες, μέσω εγκεφαλικού οιδήματος. Οπως συνέβη το 2002, με θύμα έναν 28χρονο Μαραθωνοδρόμο, ο οποίος τερμάτισε στον Μαραθώνιο της Βοστώνης και πέθανε από υπονατριαιμία. Επιπλέον, μια μελέτη σε αυτόν τον Μαραθώνιο, έδειξε ότι 62 συμμετέχοντες από τους 488 (σ.σ. πάνω από το 1/8), είχαν σοβαρή ανισορροπία σε αλάτι και νερό στην γραμμή του τερματισμού.

Πρόκειται λοιπόν, για ένα φαινόμενο, που πρέπει να ληφθεί πολύ σοβαρά υπ’ όψιν! Η αφυδάτωση κατά την διάρκεια του τρεξίματος, μπορεί προφανώς να είναι τρομακτική, γεγονός που οδηγεί πολλούς δρομείς να αποθηκεύουν πάρα πολύ νερό. Υπάρχουν πολλές συμβουλές που πρέπει να ακολουθήσουμε, για να αποφύγουμε την υπονατριαιμία.

«Πρέπει να πιεις, μέχρι να ικανοποιήσεις την δίψα σου. Το σώμα είναι αρκετά έξυπνο, ώστε να ενεργοποιεί σήματα, γεγονός που καθιστά δυνατό να πίνουμε όταν το χρειζόμαστε πραγματικά», εξηγεί ο Γάλλος επιστήμονας και συνεχίζει: «Η ιδέα να μην περιμένεις να διψάσεις πριν πιεις, είναι άστοχη; Όχι, αλλά πρέπει να διαχειριζόμαστε τις ποσότητες. Εάν πίνουμε 400 με 800 mL την ώρα, είναι αρκετό. Πρέπει να συνηθίσουμε σ’ αυτήν την ποσότητα».

Και στην περίπτωση ενός ανθρώπου, ο οποίος αθλείται τακτικά, είναι ιδανικό να μπορεί να ζυγίζεται τακτικά πριν και μετά την άσκηση, κάτι που θα του επιτρέψει να έχει αξιόπιστα δεδομένα για τις ανάγκες του σε νερό: «Γνωρίζοντας πόσο βάρος χάνεις ανάλογα με την ένταση της προσπάθειας, θα σου επιτρέψει να γνωρίσεις τον εαυτό σου και να διαχειριστείς τις ποσότητες σου, ανάλογα με τις ανάγκες σου, κατά την διάρκεια του αγώνα».

Και φυσικά, ιδανικά θα πρέπει να υπάρχει παρακολούθηση και συνοδία εξειδικευμένου επιστήμονα, όπως επισημαίνει ο Λακρουά: «Η ενυδάτωση είναι σαν τη διατροφή. Πρέπει να υιοθετηθούν στρατηγικές, γιατί δεν έχουν όλα τα άτομα τις ίδιες απώλειες νερού. Δεδομένου ότι το σώμα υπόκειται σε μεγάλη έκρηξη ενέργειας, κατά την διάρκεια ενός μεγάλου αγώνα, είναι απαραίτητο για τον αθλητή, να προετοιμασθεί και να ξέρει πώς να ενυδατωθεί. Όλα είναι θέμα ισορροπίας»…

Πηγή ΑΠΕ