Με τα βίντεο των μικρών drone να απογειώνονται από τις καμουφλαρισμένες οροφές μερικών κοντέινερ κάπου σε διαφορετικές, μακρινές μεριές της ρωσικής επικράτειας προ λίγων ημερών, ο σχεδιασμός των στρατιωτικών επιχειρήσεων μετασχηματίστηκε για πάντα σε όλο τον κόσμο και ο “πόλεμος”, άλλαξε. Ακόμη και αν το νούμερα των Μη Επανδρωμένων Συστημάτων στο πεδίο μάχης της Ουκρανίας μας είχαν γίνει συνήθεια αφού γίνεται χρήση εκατομμυρίων drone, η συγκεκριμένη επιχείρηση θα αποτελεί αντικείμενο μελέτης για πολλά έτη από τις ΕΔ όλου του πλανήτη. Βρισκόμαστε πια στην αυγή του «Πολέμου των Δρόνων» παγκοσμίως; Σύμφωνα με Έλληνες ειδικούς στον τομέα που μίλησαν στο ραδιόφωνο του ΑΠΕ-ΜΠΕ «Πρακτορείο 104,9 FM» και στην ειδική εκπομπή για θέματα στρατιωτικής, αμυντικής, αεροδιαστημικής τεχνολογίας, «Ειδικές Αποστολές», τα επόμενα χρόνια, οι αλλαγές στην μεθοδολογία του πολέμου που πρόκειται να έρθουν θα είναι δομικές. Και σε αυτή την πρόκληση, οι Έλληνες επιστήμονες δηλώνουν έτοιμοι να πρωταγωνιστήσουν με τις ομάδες των ειδικών τους.
Αποστόλης Μουστάκας, COO της thes3D από τη Θεσσαλονίκη: τρισδιάστατη εκτύπωση και Μη Επανδρωμένα Συστήματα
Πως μπορεί ένα πολεμικό πλοίο αποκτήσει ένα απαραίτητο εξάρτημα για το drone που διαθέτει για αποστολές ενώ βρίσκεται σε αποστολή σε μια μακρινή θάλασσα; Αν η αλυσίδα εφοδιασμού είναι μακρινή και η ανάγκη είναι επείγουσα, μια λύση είναι να το… τυπώσει. Μια εταιρία από τη Θεσσαλονίκη μέσα σε λίγα χρόνια έχει κάνει τα δικά της άλματα καινοτομίας στον συγκεκριμένο χώρο. «Ξεκινήσαμε με το 3D printing με βάση την ιδέα ότι μπορούμε να κατασκευάσουμε οτιδήποτε χρειαστεί, οτιδήποτε είναι μικρής παραγωγής. Έχουμε συνεργασίες με εταιρείες που είναι στο κλάδο της στρατιωτικής τεχνολογίας που είδαν τη δυνατότητα η τρισδιάστατη εκτύπωση να πηγαίνει στο πεδίο της μάχης και να αντικαθιστά σπασμένα όπλα, τμήματα όπλων, να μπορεί να γίνεται ακόμη και μια αλλαγή σε κάτι το οποίο μπορεί να έχει σχεδιαστεί και έχει εξακριβωθεί πως είναι προβληματικό και πάνω στην μάχη. Να μπορεί να αντικατασταθεί κάτι σε ένα αμυντικό σύστημα με ένα νέο. Ναι, έχουμε αυτή την ευκολία με το 3D printing…» ανάφερε στην εξειδικευμένη εκπομπή του «Πρακτορείου 104,9 FM» για θέματα στρατιωτικής, αμυντικής, αεροδιαστημικής τεχνολογίας ο κ. Μουστάκας, COO της thes3D από τη Θεσσαλονίκη.
«Υπάρχουν συνεργασίες και με τον ελληνικό στρατό και με το ελληνικό ναυτικό. Η ιδέα είναι πως μπορεί σε κάποια φάση χρήσης ενός οπλικού συστήματος ένα μηχάνημα τρισδιάστατης εκτύπωσης να μεταφερθεί εντός του καραβιού και να αντικαταστήσει πράγματα που σπάνε, οτιδήποτε χαλάει με τρόπους που συνεχώς εξελίσσονται. Ένα βιομηχανικό μηχάνημα τρισδιάστατης εκτύπωσης της τάξης των πολλών χιλιάδων ευρώ χρησιμοποιεί υλικά τα οποία είναι καλύτερα σε μηχανική αντοχή και κυρίως υλικά με αντοχή στη θερμότητα κάτι που χρειάζονται τα οπλικά συστήματα. Τα υλικά-εξαρτήματα που κατασκευάζονται έτσι μπορούν να έχουν ακριβώς την ίδια χρήση με το αρχικό εξάρτημα που ενσωματώνονταν στο οπλικό σύστημα» εξηγεί ο κ. Μουστάκας. Ο Έλληνας ειδικός στη τρισδιάστατη εκτύπωση στοιχείων για drone κάθε είδους και όχι μόνο τονίζει πως οι εξελίξεις στο 3D printing έχουν φέρει μεγάλες καινοτομίες .
«Μπορεί να γίνει δημιουργία εκτυπωμένη από κράμα μετάλλου, αλουμίνιο, τιτάνιο και οτιδήποτε χρειαστεί όπως ανοξείδωτα κράματα αλλά και πλαστικά διαφόρων τύπων όπως το fiber glass, υλικά που έχουν προσαρμοστεί πλήρως στις δυνατότητες τρισδιάστατης εκτύπωσης. Δεν έχουμε περιορισμό και με την 3D εκτύπωση χτίζονται τα πάντα. Στο χώρο της αεροδιαστημικής τεχνολογίας η τρισδιάστατη εκτύπωση χρησιμοποιείται πλέον σε σχετικές εφαρμογές. Τα αντικείμενα που βγαίνουν από το 3D printing είναι σε αυτές τις εφαρμογές πιο ελαφριά και παράδειγμα στην Ευρώπη είναι η εταιρία Airbus που χρησιμοποιεί σε μεγάλο βαθμό τεχνολογίας τρισδιάστατης εκτύπωσης, έχει καταφέρει π.χ με τυπωμένα στοιχεία στον σκελετό ενός αεροσκάφους να αυξήσει την αποδοτικότητα του στην πτήση. Μοντέλα της έτσι χρειάζονται αρκετούς τόνους καύσιμο λιγότερο το χρόνο ανά αεροσκάφος. Έτσι στην αεροδιαστημική έχουμε ίδια αντοχή με ένα ιδιαίτερα μειωμένο βάρος για τα εξαρτήματα που κατασκευάζονται με 3D printing. Για όλους τους παραπάνω λόγους και τα ελληνικά drone που παρουσιάζονται το τελευταίο διάστημα και είδαμε και στην τελευταία έκθεση DEFEA, διαθέτουν όλο και πιο πολλά τμήματα τυπωμένα με 3D εκτυπωτή και έτσι παρουσιάζουν καλύτερα χαρακτηριστικά πτήσης και μειωμένο βάρος», τονίζει ο Έλληνας ειδικός.
Αν τα drone είναι πλέον κύριο στοιχείο του πολέμου του αύριο, το βάρος τους είναι και το πρώτο πράγμα που κοιτάνε όλοι οι κατασκευαστές. «Ισχύει για κάθε drone και αυτό γιατί η μείωση του σημαίνει π.χ μεγαλύτερη αυτονομία ή περισσότερο φορτίο που προκύπτουν από την εξοικονόμηση. Εμείς ξεκινήσαμε από το 2013 από τη Θεσσαλονίκη, από το 2017 είμαστε και στην Αθήνα και απασχολούμε σήμερα δώδεκα άτομα, με το μέλλον να κατανοούμε πως θα φέρει περαιτέρω εξέλιξη στο πάντρεμα drone-τρισδιάστατης εκτύπωσης», σημειώνει στο ραδιόφωνο του ΑΠΕ ΜΠΕ ο κ. Μουστάκας.
Δημήτρης Κώττας, Διευθύνων Σύμβουλος της Delian Alliance: τα μαθήματα της Ουκρανίας και ο νέος κύκλος εξελίξεων
Ο 38χρονος Έλληνας επιστήμονας μιλά με πάθος για την νεανική ομάδα Ελλήνων ειδικών της τεχνολογίας που λειτουργεί ώστε η ελληνική εταιρία που διατηρεί έδρα στο Λονδίνο να έχει ήδη δει συστήματα της να δοκιμάζονται και στα πεδία μάχης της Ουκρανίας. Η εποχή που έχει ξεκινήσει στα Μη Επανδρωμένα Οχήματα σύμφωνα με τον κ. Κώττα είναι η αρχή ενός δεκαετούς κύκλου τεχνολογικών αλλαγών. «Πρόσφατα και συγκεκριμένα στην έκθεση DEFEA 2025 καταφέραμε και να δείξουμε στο ευρύ κοινό κάποιες επιτυχημένες δοκιμές υποσυστημάτων για Μη Επανδρωμένα Συστήματα και τις ικανότητες αυτών των συστημάτων όπως ένα «αυτοκτονικό» σκάφος επιφανείας που μπορεί να αποθηκευτεί στο βυθό και άρα να είναι κρυμμένο μέχρι να ενεργοποιηθεί, αλλά και ένα αυτοκτονικό Ιπτάμενο Όχημα το οποίο μπορεί να εκτοξευτεί από υπόγειες θαμμένες καταστάσεις. Το βασικό που σκεφτήκαμε για χώρες όπως η Ελλάδα είναι ένα δίκτυο αποτροπής, Ένα δίκτυο «”Αρνησης Πρόσβασης» και αυτό σημαίνει να μπορούνε τέτοια συστήματα Μη Επανδρωμένα να κάνουνε τη ζωή… πάρα πολύ δύσκολη σε κάποιον ο οποίος θα θέλει να επιβουλευτεί π.χ την ΑΟΖ, το έδαφος μιας χώρας», εξηγεί ο κ. Κώττας.
Ο Έλληνας επιστήμονας εξηγεί πως αυτό προϋποθέτει ένα τέτοιο δίκτυο αποτροπής, ένα δίκτυο επιτήρησης ώστε να μπορείς να εντοπίσεις μια απειλή γρήγορα και μετά η πληροφορία αυτή πολύ γρήγορα να μπορεί να φτάσει σε ένα δίκτυο κρούσης. «’Ένα τέτοιο δίκτυο περιλαμβάνει αρκετά συμβατικά όπλα αλλά και ένα κομμάτι το οποίο λείπει από τέτοια δίκτυα κρούσης και το οποίο έχει εμφανιστεί σε μεγάλους αριθμούς ιδιαίτερα στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Αυτά είναι τα Αυτοκτονικά Οχήματα Μονής Κατεύθυνσης κατασκευασμένα με εμπορικά υλικά ώστε να υπάρχουνε σε μεγάλους αριθμούς και να μπορεί να παραχθούνε μαζικά. Συστήματα ραμμένα στα μέτρα των γεωγραφικών συνθηκών του Αιγαίου και αυτό το οποίο παρουσιάζουμε το τελευταίο διάστημα», ανέφερε ο κ. Κώττας που εξήγησε πως για αυτά τα Οχήματα έχουν γίνει δοκιμές καίριων υποσυστημάτων στο πεδίο και πως η ομάδα του βρίσκεται στο στάδιο της τελικής ολοκλήρωσης και των δοκιμών.
Μικρό κόστος κατασκευής, μεγάλοι αριθμοί και έξυπνη χρήση
Στόχος όλων των συστημάτων του είδους είναι το χαμηλό κόστος. «Τα συστήματα αυτά τα θεωρούμε πολύ χρήσιμα για χώρες όπως η Ελλάδα επειδή μειώνουν σημαντικά το κόστος και βασίζονται σε εμπορικά υλικά που είναι πολύ πιο εύκολο να κατασκευαστούν εγχώρια και μάλιστα σε μεγάλους αριθμούς. Δεν απαιτούν δηλαδή κάποια εξωτική τεχνολογία -που μόνο ελάχιστες χώρες με μηχανικό στρατιωτικό τεχνολογικό βάθος μπορούν να έχουν. Χρήματα για άμυνα θα ξοδέψουμε έτσι κι αλλιώς σαν χώρα, χρήματα από τους φόρους μας. Ένα πλεονέκτημα που μας δίνουν αυτά τα νέα συστήματα είναι πως μεγάλο κομμάτι μπορεί να κατασκευαστεί εγχώρια και έτσι επιστρέφουν ποσά και μειώνεται το κόστος (σ.σ των Μη Επανδρωμένων Συστημάτων του είδους). Ταυτόχρονα (σ.σ η κατασκευή τους) γίνεται από νέες εταιρείες τεχνολογίας και μάλιστα εταιρείες οι οποίες επιλέγουνε να επαναπενδύουν τα κέρδη τους όχι σε μερίσματα αλλά σε επενδύσεις Έρευνας & Εξέλιξης κάτι που σημαίνει και μισθούς νέων επιστημόνων και μηχανικών», προσέθεσε ο ειδικός στην ρομποτική το computer vision και την μηχανική.
Ο κ. Κώττας μίλησε για μια εποχή διαρκούς εξέλιξης με επίκεντρο τα drone που ωφελεί την χώρα. «Αυτή τη στιγμή γίνεται μια επανάσταση τεχνολογική στον χώρο που συμφέρει χώρες όπως στην Ελλάδα και συμφέρει και τον φορολογούμενο στο τέλος ημέρας καθώς συστήματα που θα αγοράσαμε έτσι κι αλλιώς θα κοστίζουνε λιγότερο. Κατά τη γνώμη που βρισκόμαστε στην αρχή ενός δεκαετούς κύκλου τεχνολογικών αλλαγών. Μέσα σε αυτό τον κύκλο θα δούμε πράγματα τα οποία θεωρούμε αυτονόητα σήμερα να συμβαίνουν και στην ‘Αμυνα όπως π.χ τις συχνές αναβαθμίσεις σε λογισμικό κάτι το οποίο είναι πάρα πολύ δύσκολο να συμβεί σε πολλά από τα αμυντικά συστήματα σήμερα. Ένα από τα μαθήματα της Ουκρανίας είναι ότι τα συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου για παράδειγμα, ανανεώνουν τις ηλεκτρονικές βιβλιοθήκες τους δύο φορές την εβδομάδα. Το πως θα καταφέρουμε οι ΕΔ της Ελλάδας και της Ευρώπης να έχουν τέτοιους ρυθμούς, όπως τους έχουμε συναντήσει στον κόσμο της εμπορικής τεχνολογίας, είναι το μεγάλο ζητούμε την επόμενη δεκαετία…», προσέθεσε ο Έλληνας ειδικός.
‘Αρης Κολοκυθάς Ιδρυτής και CEO της Velos Rotors: ελληνική εξειδίκευση στη σχεδίαση και κατασκευή μη επανδρωμένων ελικοπτέρων – UAV
Με πελάτες στις ΗΠΑ, στο Ηνωμένο Βασίλειο αλλά και στην μακρινή Ινδία όπως συμμετοχή στην προστασία των πολιτών στην Ουκρανία από νάρκες, η ελληνική τεχνολογία των ελικοπτέρων-drone είναι μια άλλη οπτική στις τεχνολογίες Μη Επανδρωμένων Αεροχημάτων και μια ακόμη ελληνική ομάδα το αποδεικνύει. «Ο κλάδος των drones και ειδικότερα ελικοπτέρων, έχει εξελιχθεί αρκετά τα τελευταία χρόνια παρόλα αυτά βρίσκεται ακόμα σε βρεφικό επίπεδο. Υπάρχει την ίδια ώρα εξέλιξη και πιστεύω ότι ακολουθώντας αυτούς τους ρυθμούς ανάπτυξης, αυτό που βλέπουμε το τελευταία χρόνια, σε 5 με 10 χρόνια θα έχουν αντικαταστήσει πολύ μεγάλα επανδρωμένα συστήματα όπως και πραγματικά ελικόπτερα. Εμείς είμαστε εξειδικευμένοι στα ελικόπτερα -όχι multicopter ή εξακόπτερα- και το καινούργιο που ετοιμάζουμε είναι ένα ελικόπτερο διπλού στροφείου, με συγχρονισμένα τα δύο στροφεία -tandem όπως ονομάζεται ο τύπος- που καταφέρνουμε τα μοντέλα μας να έχουν το ίδιο φυσικό μέγεθος και με το κλασικό ελικόπτερο με διπλάσιο όμως φορτίο. Έτσι π.χ το κλασικό ελικόπτερό μας, το Velos Version 3 μεταφέρει 5 με 10 κιλά φορτίο, το καινούριο μας όμως Μη Επανδρωμένο θα μεταφέρει 10 ή ακόμη και 20 κιλά φορτίο που σηκώνουμε για μισή ώρα πτήσης. Το 80% των πωλήσεων μας σήμερα είναι με εμπορικούς πελάτες από όλο τον κόσμο. Οι βασικές εφαρμογές είναι η επιτήρηση με σύστημα ραντάρ -LIDAR surveying που σημαίνει δημιουργία ενός ψηφιακού μοντέλου μιας περιοχής πάνω από την οποία πετά το όχημα- που είναι δουλειά για τοπογράφους, μια δημοφιλής εφαρμογή. Τα ελικόπτερα μας ακόμη χρησιμοποιούνται για μεταφορά ενός κρίσιμου φορτίου όπως π.χ φάρμακα, δείγματα αίματος και ανθρώπινα όργανα προς μεταμόσχευση, μια λειτουργία που χρησιμοποιείται στην Αμερική και γίνεται με δικό μας Velos V3», εξηγεί στο ραδιόφωνο του ΑΠΕ-ΜΠΕ «Πρακτορείο 104,9 FM» και στην εξειδικευμένη εκπομπή για θέματα στρατιωτικής, αμυντικής, αεροδιαστημικής τεχνολογίας, «Ειδικές Αποστολές» ο κ. Κολοκυθάς.
Μπορεί ένα drone ελληνικό να σώζει ζωές; «Από τα όργανα τα οποία δωρίζονται για μεταμόσχευση εν τέλη μόνο το 30% αυτών καταφέρνει να μεταμοσχευτεί για λόγους που σχετίζονται και με τον χρόνο, κάτι που έχουμε μάθει γιατί έχουμε βοηθήσει συστήματα Υγείας, ενώ ταυτόχρονα μετράει και η ποιότητα μεταφοράς. Στο ελικόπτερο μας εφαρμόζονται αισθητήρες που παρακολουθούνε και την ποιότητα της μεταφοράς, αν π.χ υπάρχουνε κραδασμοί, δεδομένα που επηρεάζουνε το αν ένα όργανο θα φτάσει στην δυνητικό παραλήπτη από τον αέρα σε ένα περιβάλλον πολύ ήσυχο. Έτσι ίσως αυξήσουμε το ποσοστό (σ.σ επιτυχημένων μεταμοσχεύσεων) και να το κάνουμε από 30% ίσως 40% ή και ακόμα μεγαλύτερο. Αυτό γίνεται με δικά μας μοντέλα Velos V3 στις ΗΠΑ και έχουμε κάνει συζητήσεις και με την Γερμανία αλλά και εδώ, στην Ελλάδα ώστε να το δοκιμάσουμε πιλοτικά», εξήγησε ο κ. Κολοκυθάς.
Δασικές πυρκαγιές και ναρκοπέδια
Σε ότι αφορά την Πολιτική Προστασία η ομάδα του Έλληνα επιστήμονα έχει κάνει δοκιμές και στην Ελλάδα. «Πέρα από τις δύο παραπάνω εφαρμογές, το LIDAR και για τη μεταφορά κρίσιμο φορτίου υπάρχει μια τρίτη, το ISR, δηλαδή Surveillance, Patrol, Inspections, εφαρμογές περιπολίας και επιθεώρησης δηλαδή που πρέπει να γίνονται με τη χρήση κάμερας. Πρόκειται για διάφορες κάμερες που μπορεί να βοηθήσουν και την Πυροσβεστική σε περιπτώσεις π.χ που έχουμε φωτιές γιατί το drone-ελικόπτερο μπορεί να πετάει βράδυ και με μία θερμική κάμερα να εντοπίζει hotspots όπου μπορεί να γίνουν αναζωπυρώσεις ώστε να προετοιμάζονται τα στελέχη και να στέλνουνε κόσμο. Αυτό γίνεται την νύχτα αλλά και όταν θα ξημερώσει ώστε τα εναέρια μέσα να πάνε στο σωστά σημεία. Ταυτόχρονα τα Μη Επανδρωμένα αυτά ελικόπτερα μπορούν να έχουν επίσης εξειδικευμένες κάμερες για την κάλυψη των συνόρων είτε επίγειων είτε στη θάλασσα, μία εφαρμογή που μπορεί να βοηθήσει πάρα πολύ κρατικούς φορείς και όχι μόνο», προσέθεσε ο κ. Κολοκυθάς που εξήγησε πως τα Μη Επανδρωμένα ελικόπτερα έχουν εφαρμογές ιδιαίτερες.
«Υπάρχουν τώρα τελευταία και δύο άλλες ιδιαίτερες εφαρμογές αυτών των drone που έχουν αρχίσει και αναπτύσσονται πάρα πολύ και υπάρχει ζήτηση. Η μία είναι το emission detection, η καταγραφή δηλαδή των καυσαερίων των πλοίων. Έτσι το δικό μας ελικόπτερο πετά π.χ στο λιμάνι του Los Angeles ώστε να μπορεί να ανιχνεύσει τα καυσαέρια στο πλοίων και όλα τα δεδομένα που μαζεύει τα διαμοιράζει στον κατάλληλο οργανισμό ώστε να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα. Πολλές φορές είναι δύσκολο να δούμε τι καίνε τα πλοία, ειδικά όταν είναι σε κίνηση, και το ελικόπτερο έχει την ακριβώς αυτή τη δυνατότητα να τα ακολουθήσει στο θαλάσσιο περιβάλλον και να μαζεύει αυτά τα δεδομένα με πολύ μεγάλη επιτυχία. Μια άλλη τέλος, πολύ κρίσιμη εφαρμογή είναι η καταγραφή η καταγραφή του υπεδάφους με μαγνητόμετρα. Αυτό μπορεί να βοηθήσει για παράδειγμα στην Ουκρανία όπου ναρκοθετηθεί χιλιάδες στρέμματα. Ολόκληρη η χώρα είναι ναρκοθετημένη και το πρόβλημα με αυτό είναι ότι δεν μπορούν οι άνθρωποι να εκμεταλλευτούνε το έδαφος π.χ για να καλλιεργήσουνε σιτηρά, ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα καθώς μιλάμε για προϊόντα πρώτης ανάγκες. Το ελικόπτερο λοιπόν με έναν ειδικό αισθητήρα προσαρμοσμένο από κάτω μπορεί και ανιχνεύει τις μεταβολές του μαγνητικού πεδίο της γης και έτσι δύναται να εντοπίσει πού βρίσκονται οι νάρκες και να κάνει αυτή τη διαδικασία πολύ πιο γρήγορη, να επιταχύνει την ανίχνευση των ναρκών» κατέληξε ο ιδρυτής της εξειδικευμένης ελληνικής εταιρίας με τις παγκόσμιες εξαγωγές.
πηγή ΑΠΕ ΜΠΕ
