Οι ανασχηματισμοί έχουν τη δική τους Ιστορία – Ο «πρωταθλητής» Ανδρέας Παπανδρέου

«Ωδινεν όρος και έτεκεν μυν», «πολύ κακό για το τίποτα», «ανασχηματισμός-φιάσκο» ήταν ορισμένες από τις εκφράσεις με τις οποίες μέσα ενημέρωσης και αρθρογράφοι σχολίασαν τον πρώτο κυβερνητικό ανασχηματισμό του Κυριάκου Μητσοτάκη που τελικά, αν θέλουμε να είμαστε ακριβείς, μόνο ανασχηματισμός δεν ήταν.

Στον Κωνσταντίνο Καραμανλή αποδίδεται η φράση πως «ανασχηματισμός χωρίς αλλαγή του υπουργού Οικονομικών δεν λογίζεται για τέτοιος» και στην προκειμένη περίπτωση διαπιστώσαμε «κόντεμα» τόσο του κ. Σταϊκούρα όσο και των Αδωνη Γεωργιάδη και Γιάννη Βρούτση.

Ανατρέχοντας στην ιστορία της μεταπολίτευσης θα διαπιστώσουμε ότι οι πρωθυπουργοί που πέρασαν από την Ελλάδα ήταν πολύ πιο «γενναίοι» και αποφασιστικοί στις αλλαγές των υπουργικών σχημάτων τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο Ανδρέας Παπανδρέου, που αναδείχθηκε «πρωταθλητής» των ανασχηματισμών, έχοντας προχωρήσει σε 7, μόνο κατά τη διάρκεια της κυβερνητικής περιόδου 1985-1989. Για να είμαστε ακριβείς βέβαια, κανένας υπουργός ή υφυπουργός του ΠΑΣΟΚ της περιόδου 1981-1989 δεν αισθανόταν ποτέ σίγουρος για τη θέση του. Αλλά ας δούμε τους πρωθυπουργούς με τη σειρά:

▶ Κωνσταντίνος Καραμανλής: Ως πρώτος πρωθυπουργός της μεταπολίτευσης είχε προχωρήσει σε ανασχηματισμούς «ειδικού» σκοπού, σαν κι αυτόν του Κυριάκου Μητσοτάκη πριν από λίγες μέρες. Στις 10 Μαΐου του 1978 τοποθέτησε στην κυβέρνησή του τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη ως υπουργό Συντονισμού και τον Αθανάσιο Κανελλόπουλο ως υπουργό Οικονομικών. Ο κ. Μητσοτάκης είχε νωρίτερα προσχωρήσει στη Ν.Δ. από το Κόμμα των Νεοφιλελευθέρων που είχε ο ίδιος ιδρύσει το 1978.
▶ Ανδρέας Παπανδρέου: Ο πρώτος ανασχηματισμός του ηγέτη του ΠΑΣΟΚ έγινε το 1982, έναν χρόνο μετά την άνοδό του στην εξουσία, και ήταν σαρωτικός. Αλλαξε 22 υπουργούς και υφυπουργούς. Η κορυφαία ίσως κίνησή του σε αυτό το πεδίο θα έρθει τον Ιούλιο του 1985. Το ΠΑΣΟΚ έχει κερδίσει και πάλι τις εκλογές της 5ης Ιουνίου και ενάμιση μήνα μετά, στις 26 Ιουλίου, ο Ανδρέας αλλάζει πόστα σε 35 υπουργούς και υφυπουργούς της κυβέρνησης.

Είναι ο ανασχηματισμός όπου για πρώτη φορά εμφανίζεται σε υπουργικό θώκο ο Κώστας Σημίτης στη θέση του Γεράσιμου Αρσένη στο υπουργείο Οικονομικών. Σ’ εκείνον τον ανασχηματισμό κάνει και την παρθενική του εμφάνιση στην κυβέρνηση ο γιος του, Γιώργος Παπανδρέου, στη θέση του υφυπουργού Πολιτισμού.

▶ Κωνσταντίνος Μητσοτάκης: Από το 1990 έως το 1993 το υπουργικό σχήμα θα αλλάξει τρεις φορές. Η μία εξ αυτών περιελάμβανε και την έξοδο του Αντώνη Σαμαρά από την κυβέρνηση για το θέμα της Βόρειας Μακεδονίας. Ηταν η περίοδος που στις αλλαγές συμμετείχε και η σύζυγος του πρωθυπουργού, Μαρίκα, με τον δικό της ξεχωριστό τρόπο.

Εμεινε εξάλλου στην Ιστορία το παράδειγμα του τότε υπουργού Βιομηχανίας Σταύρου Δήμα που παραιτήθηκε, με τις εφημερίδες της εποχής να αναφέρουν ότι «πλήρωσε» τις κακές του σχέσεις με τη σύζυγο του πρωθυπουργού.

▶ Κώστας Σημίτης: Τα πράγματα άλλαξαν όταν στο τιμόνι της χώρας βρέθηκε ο άνθρωπος που διαδέχτηκε τον Ανδρέα Παπανδρέου. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι ο κ. Σημίτης δεν ήταν άνθρωπος των συχνών αλλαγών, μια και ο πρώτος ανασχηματισμός στον οποίο προχώρησε ήρθε τρία χρόνια μετά την άνοδό του στην εξουσία.

Θα μπορούσε να θεωρηθεί και ως ένας επιβεβλημένος -από τις συνθήκες της εποχής- ανασχηματισμός, καθώς η χώρα στροβιλιζόταν στη δίνη της υπόθεσης Οτσαλάν. Οι άνθρωποι που αποχώρησαν από την κυβέρνηση ήταν οι υπουργοί Εξωτερικών Θεόδωρος Πάγκαλος, Εσωτερικών Αλέκος Παπαδόπουλος και Δημόσιας Τάξης Φίλιππος Πετσάλνικος.

Ο κ. Σημίτης θα προχωρήσει σε άλλους δύο ανασχηματισμούς (τον Ιούνιο του 1999 και τον Ιούλιο του 2003), οι οποίοι έμοιαζαν στη λογική με αυτόν του Κυριάκου Μητσοτάκη, καθώς άλλαξε ελάχιστα πρόσωπα και σε στοχευμένες θέσεις.

▶ Κώστας Καραμανλής: Στη λογική Σημίτη κινήθηκε και ο Κώστας Καραμανλής στα χρόνια της διακυβέρνησής του. Ο ανασχηματισμός που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ουσιαστικός σε θέσεις και πρόσωπα ήταν εκείνος του Φεβρουαρίου του 2006, όταν η κ. Ντόρα Μπακογιάννη διαδέχτηκε τον κ. Πέτρο Μολυβιάτη στο υπουργείο Εξωτερικών και ο κ. Ευάγγελος Μεϊμαράκης άφησε τη Ρηγίλλης για το υπουργείο Εθνικής Αμυνας.

▶ Γιώργος Παπανδρέου: Δύο ανασχηματισμούς πρόλαβε να κάνει ο γιος του ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ, διαχειριζόμενος τα πρώτα χρόνια της μνημονιακής περιόδου, πριν τελικά καταλήξουμε στην παραίτησή του και στην υπηρεσιακή κυβέρνηση του Λουκά Παπαδήμου.

▶ Αντώνης Σαμαράς: Επίσης δύο ανασχηματισμούς είχαμε κατά την περίοδο της διακυβέρνησης Ν.Δ.-ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ. Ο δεύτερος ανασχηματισμός έγινε τον Ιούνιο του 2014 σε μια άπελπι μάλλον προσπάθεια να αλλάξει η ατζέντα, μετά τα μηνύματα που είχαν δώσει οι ευρωεκλογές και οι εκλογές της τοπικής αυτοδιοίκησης που είχαν προηγηθεί λίγο καιρό πριν και στις οποίες ο ΣΥΡΙΖΑ είχε συγκεντρώσει μεγάλα ποσοστά κι όλα έδειχναν πως έρχεται με φόρα. Τελικά ο ανασχηματισμός δεν βοήθησε ιδιαίτερα, καθώς στις αρχές του 2015 ο ΣΥΡΙΖΑ κέρδισε τις εκλογές.

▶ Αλέξης Τσίπρας: O πιο σημαντικός ανασχηματισμός της «πρώτης φοράς Αριστερά» έγινε τον Αύγουστο του 2018, έναν μήνα μετά τα τραγικά συμβάντα στο Μάτι. Αποχώρησαν από την κυβέρνηση όλοι οι υπουργοί που τα χαρτοφυλάκιά τους είχαν εξ αντικειμένου σχέση με την τραγωδία. Ετσι είδαμε να αλλάζουν οι υπουργοί Προστασίας του Πολίτη, Εσωτερικών και Δικαιοσύνης, ενώ στην κυβέρνηση συμμετείχαν πλέον και πρώην στελέχη του ΠΑΣΟΚ και της ΔΗΜΑΡ.

Πηγή topontiki.gr