Οι “μετρητές” των πουλιών! Εθελοντές επί 30 χρόνια συμμετέχουν στις καταμετρήσεις υδρόβιων πουλιών

Έχουν καταμετρήσει χιλιάδες πουλιά, ακίνητοι επί ώρες σε καλαμιώνες, με “όχημα” την υπομονή αλλά και την αγάπη τους για τα πουλιά.

“ Διεισδύοντας” στη φύση μια εποχή που η ανθρώπινη όχληση είναι ελάχιστη, παρατηρούν τη ζωή μέσα από τα χιλιάδες κοπάδια πουλιών, που μεταναστεύουν στη χώρα μας αναζητώντας τροφή.

Ορνιθοπαρατηρητές για τρεις και πλέον δεκαετίες, μιλούν για το πάθος τους και τη συμβολή τους στην προστασία των πουλιών με αφορμή και τις μεσοχειμωνιάτικες καταμετρήσεις που γίνονται αυτή την περίοδο στο πλαίσιο του παγκόσμιου προγράμματος της Διεθνούς Οργάνωσης Υγροτόπων (Wetlands International).

Κάθε Γενάρη, ο βιολόγος και μέλος της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρίας (ΕΟΕ), Δημήτρης Μπούσμπουρας, βρίσκεται με ένα τάλι στο χέρι (tally= μετρητής χειρός) και το μάτι στο τηλεσκόπιο, σε διάφορους υγροτόπους της βόρειας Ελλάδας μετρώντας υδρόβια πουλιά.

“ Ξεκίνησα τις μετρήσεις το 1986 και συστηματικά το 1991, οπότε και συμμετέχω ανελλιπώς κάθε χρόνο. Έχει πολύ ενδιαφέρον, γιατί βλέπεις σπάνια πουλιά και την εικόνα των υγροτόπων μέσα στο χειμώνα που σφύζει από ζωή. Είναι υπέροχα όταν βλέπεις πάνω στο νερό της λίμνης διάσπαρτα πουλιά από διαφορετικά είδη” αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ.Μπούσμπουρας.

Όσο για τον τρόπο καταγραφής των πουλιών, εξηγεί πώς “γίνεται ακριβώς όπως οι συγκοινωνιολόγοι μετράνε τα αυτοκίνητα που περνούν ή όπως οι επιστάτες μετρούσαν το φόρτωμα των καραβιών με δέσμες μπανανών, έχοντας έναν μετρητή χειρός (τάλι) στο χέρι και το μάτι στο τηλεσκόπιο”.

“ Εντοπίζεις τα πουλιά, εστιάζεις με το τηλεσκόπιο και μετράς ένα είδος μέσα στο σμήνος ανά ένα, ανά πέντε, ανά δέκα ή και ανά πενήντα πουλιά.

Πιέζεις κάθε φορά τον μετρητή και μετά κάνεις τον πολλαπλασιασμό. Με αυτόν τον τρόπο αποφεύγεται το λάθος και αν σταματήσεις να ξαποστάσεις συνεχίζεις από εκεί που έμεινες. Αν υπάρχει άλλος δίπλα σου σημειώνει τα μεμονωμένα άτομα από άλλα είδη που είναι διάσπαρτα μέσα στο σμήνος που καταγράφεις” διευκρινίζει.

Μάλιστα, για την πλήρη καταγραφή στον υγρότοπο, οι εθελοντές μετακινούνται περιμετρικά για να καλύψουν όσο το δυνατόν γρηγορότερα όλη την έκταση, αποφεύγοντας έτσι διπλομετρήσεις λόγω πιθανών μετακινήσεων.

“ Παρέα” με θαλασσαετό

Ως ένα από τα μακροβιότερα εθελοντικά προγράμματα χαρακτηρίζει τις μεσοχειμωνιάτικες καταμετρήσεις υδρόβιων πουλιών ο Γιάννης Τσουγκράκης, μέλος της ΕΟΕ και Ειδικό Τεχνικό Εργαστηριακό Προσωπικό (ΕΤΕΠ) στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο.

“ Είναι μια ευχάριστη υποχρέωση, με συγκεκριμένη μεθοδολογία, ωραίες εικόνες και ραντεβού, στο τέλος, για.. τσίπουρα” λέει χαρακτηριστικά. Ξεκινώντας το 1986, φοιτητής ακόμη, την παρατήρηση πουλιών, άρχισε να συμμετέχει στις καταμετρήσεις συμπληρώνοντας φέτος περισσότερα από 30 χρόνια.

“ Χρειάζονται καλά τηλεσκόπια, που είτε τα παραχωρούν οι Φορείς Διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών, είτε η Ορνιθολογική ή είναι ιδιωτικά και η δουλειά ξεκινά από πολύ νωρίς το πρωί μέχρι να βραδιάσει. Απαιτούνται βέβαια καλές καιρικές συνθήκες ώστε να υπάρχει ορατότητα για την καταμέτρηση” διευκρινίζει. Ο ίδιος πάντως εντυπωσιάστηκε όταν είδε έναν σπάνιο και εντυπωσιακό, λόγω του μεγέθους του, θαλασσαετό αλλά, και αλεπούδες και λύκους που τον “ συντρόφεψαν” στις καταμετρήσεις του!

Γερανοί και νανόκυκνοι στο Δέλτα Αξιού- Λουδία- Αλιάκμονα

Με τη συμμετοχή τριών ομάδων εθελοντών και εργαζομένων στον Φορέα Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Θερμαϊκού Κόλπου ολοκληρώθηκαν στο υγροτοπικό σύμπλεγμα Δέλτα Αξιού – Λουδία- Αλιάκμονα οι καταμετρήσεις υδρόβιων πουλιών.

Σύμφωνα με ανακοίνωση του Φορέα,

“ αν και ο συνολικός αριθμός των πουλιών που καταγράφηκαν δεν ήταν ιδιαίτερα μεγάλος, ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα ήταν η παρουσία 50 γερανών στο Δέλτα του Αλιάκμονα, καθώς και 30 νανόκυκνων στην περιοχή της Νέας Αγαθούπολης”.

“ Πρόκειται για είδη που τα προηγούμενα χρόνια εμφανίζονταν πολύ σπάνια στην περιοχή, και σε μικρούς αριθμούς. Την έκπληξη των παρατηρητών προκάλεσε επίσης ένα κοπαδάκι από έξι αγκαθοκαλημάνες στις εκβολές του Δενδροποτάμου, που κανονικά έρχονται από την Αφρική για να φωλιάσουν το Μάρτιο- Απρίλιο” τονίζεται σχετικά.

Από την άλλη πλευρά, καταγράφηκε μέτριος αριθμός παπιών σε σχέση με προηγούμενες χρονιές, γεγονός που ενδεχομένως να οφείλεται στις υψηλές θερμοκρασίες στη Βόρεια Ευρώπη.

Οι στικταετοί που κάθε χρόνο ξεχειμωνιάζουν στο Δέλτα του Αλιάκμονα, προερχόμενοι από χώρες όπως η Ουκρανία και η Λευκορωσία, φέτος ήταν μόνο 3-4 άτομα, από 29 πέρσι.

Εκτός από τους γερανούς και τους νανόκυκνους, παρατηρήθηκε επίσης στις εκβολές του Αξιού μία ομάδα από δέκα λαμπροβούτια, σπάνιοι χειμερινοί επισκέπτες, ένας περαστικός ψαραετός, χιλιάδες παπιά (κυρίως κιρκίρια και πρασινοκέφαλες), και περίπου 2.000 φλαμίνγκο, κυρίως στην περιοχή του Καλοχωρίου).

Νατάσα Καραθάνου

Τη φωτογραφία παραχώρησαν οι Δ.Μπούσμπουρας και Γ.Τσουγκράκης

ΑΠΕ-ΜΠΕ