Οι πρώτοι οργανισμοί «ανέπνευσαν» οξυγόνο στη Γη πριν 3,1 δισ. χρόνια

Επιστημονικές έρευνες δείχνουν πως οι πρώτοι οργανισμοί «ανέπνευσαν» οξυγόνο περίπου πριν 3,1 δισεκατομμύρια χρόνια

Η νέα ισραηλινή γενετική ανάλυση πολλών διαφορετικών οικογενειών μικροοργανισμών κατέληξε στο μάλλον απροσδόκητο συμπέρασμα ότι η χρήση οξυγόνου από τους έμβιους μικροσκοπικούς οργανισμούς είχε ξεκινήσει σχεδόν 600 εκατομμύρια χρόνια νωρίτερα από το λεγόμενο «Μεγάλο Οξυγονωτικό Συμβάν», που γέμισε την ατμόσφαιρα της Γης με αέριο οξυγόνο πριν περίπου 2,4 δισεκατομμύρια χρόνια.

Οι Ισραηλινοί ερευνητές, με επικεφαλής τον βιοχημικό Νταν Ταουφίκ του Ινστιτούτου Επιστημών Weizmann, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό για θέματα οικολογίας και εξέλιξης «Nature Ecology & Evolution», σύμφωνα με το «Science», ανέλυσαν τα γονιδιώματα 130 οικογενειών προκαρυωτικών οργανισμών, που είναι σήμερα απόγονοι των αρχαιότερων μικροβίων, βακτηρίων και άλλων μικροοργανισμών στον πλανήτη μας.

Advertisement

Δημιουργήθηκε έτσι ένα εξελικτικό «οικογενειακό δέντρο» με τη χρήση γονιδίων από περίπου 700 ένζυμα, τα οποία είτε χρησιμοποιούν οξυγόνο, είτε το παράγουν. Στη συνέχεια, χρησιμοποιώντας τη μέθοδο του «μοριακού ρολογιού», έκαναν εκτιμήσεις για το πότε καθένα από αυτά τα ένζυμα εξελίχθηκε. Από τις 130 οικογένειες μικροοργανισμών, για τις 36 κατέστη εφικτό να γίνει χρονολόγηση με σχετικά υψηλό βαθμό ακρίβειας, σύμφωνα με τους ερευνητές.

Όπως δήλωσε ο δρ Ταουφίκ, «είδαμε κάτι αρκετά εντυπωσιακό: μια ξεκάθαρη ανάδυση μικροβίων που χρησιμοποιούσαν οξυγόνο πριν 3 έως 3,1 εκατομμύρια χρόνια». Οι 22 από τις 36 οικογένειες μικροοργανισμών φαίνεται να εμφανίστηκαν ακριβώς εκείνη την εποχή, οι 12 αργότερα, ενώ μόνο δύο νωρίτερα.

Η εμφάνιση πρωτεϊνών (ενζύμων) που κάνουν χρήση οξυγόνου, σηματοδότησε ένα κομβικό στάδιο για την εμφάνιση των αερόβιων μικροβίων, μια μετάβαση από έναν προηγούμενο κατά βάση αναερόβιο κόσμο. Οι επιστήμονες γενικά συμφωνούν ότι η ατμόσφαιρα και οι ωκεανοί της αρχέγονης Γης στερούνταν αέριου οξυγόνου. Υπάρχουν πάντως κάποιες ενδείξεις ότι σχετικά σύντομα υπήρξε κάποια ποσότητα οξυγόνου, καθώς τα κυανοβακτήρια -οι πρώιμοι φωτοσυνθετικοί μικροοργανισμοί- πιθανώς πριν 3,5 δισεκατομμύρια χρόνια είχαν αρχίσει να απελευθερώνουν οξυγόνο ως υποπροϊόν, αλλά δεν το χρησιμοποιούσαν οι ίδιοι. Η χρήση του οξυγόνου για «αναπνοή» άργησε μερικές ακόμη εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια.

Advertisement

Η νέα ισραηλινή μελέτη εκτιμά -με βάση την αναδρομική γενετική ανάλυση- ότι περίπου πριν 3,1 δισεκατομμύρια χρόνια εμφανίστηκαν μικροοργανισμοί που άρχισαν να «αναπνέουν» το οξυγόνο και να το αξιοποιούν για μεγαλύτερη παραγωγή ενέργειας. Πιθανώς η ικανότητα αναπνοής/χρήσης του οξυγόνου εξελίχτηκε αργά, αρχικά σε μικρούς θύλακες, και σταδιακά εξαπλώθηκε στον πλανήτη στη διάρκεια των επόμενων εκατοντάδων εκατομμυρίων ετών.

Μετά και το «Μεγάλο Οξυγονωτικό Συμβάν» που ακολούθησε, το περιβάλλον του πλανήτη μας άρχισε να μεταμορφώνεται δραματικά και η ζωή γνώρισε μια πραγματική «έκρηξη» χάρη στο οξυγόνο. Υπήρξε έτσι η εξέλιξη των πολυκύτταρων οργανισμών και τελικά των ζώων και των ανθρώπων.

Άλλοι πάντως επιστήμονες, όπως ο εξελικτικός βιολόγος Πάτρικ Σιχ του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, εμφανίστηκαν πιο επιφυλακτικοί, επειδή η μέθοδος του «μοριακού ρολογιού», στην οποία βασίστηκε η γενετική ανάλυση και χρονολόγηση, είναι ακόμη μια εξελισσόμενη επιστήμη και συνεπώς τα συμπεράσματά της έχουν ένα βαθμό αμφιβολίας.

Πηγή: amna.gr


ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Καρδίτσα: Ελληνικά γουρουνοτσάρουχα ταξιδεύουν σε διάφορες χώρες του πλανήτη

03/08/25 10:15 πμ

Καρδίτσα: Ελληνικά γουρουνοτσάρουχα ταξιδεύουν σε διάφορες χώρες του πλανήτη

Εορτολόγιο: Ποιοι γιορτάζουν στις 3 Αυγούστου

03/08/25 10:10 πμ

Εορτολόγιο: Ποιοι γιορτάζουν στις 3 Αυγούστου

Σκοτώθηκε σε τροχαίο συνεργάτης του Κωνσταντίνου Αργυρού – Αναβλήθηκε η συναυλία

03/08/25 9:56 πμ

Σκοτώθηκε σε τροχαίο συνεργάτης του Κωνσταντίνου Αργυρού – Αναβλήθηκε για σήμερα η συναυλία

Θάσος: Το νησί που συνδυάζει ιστορία, φυσική ομορφιά και αυθεντικότητα

03/08/25 9:42 πμ

Θάσος: Το νησί που συνδυάζει ιστορία, φυσική ομορφιά και αυθεντικότητα

Παλαιό Φάληρο: “Το παιδί κακοποιήθηκε, η μάνα δεν πείθει” λέει ο Καλλιακμάνης – Σοβαρά ερωτήματα για τον ρόλο της

03/08/25 9:30 πμ

Παλαιό Φάληρο: “Το παιδί κακοποιήθηκε, η μάνα δεν πείθει” λέει ο Καλλιακμάνης – Σοβαρά ερωτήματα για τον ρόλο της

Αιώνιοι φοιτητές: Τελευταία ευκαιρία, ποιοι κινδυνεύουν με διαγραφή – Όλα όσα αλλάζουν

03/08/25 9:22 πμ

Αιώνιοι φοιτητές: Τελευταία ευκαιρία, ποιοι κινδυνεύουν με διαγραφή – Όλα όσα αλλάζουν

Ασπροβάλτα: Νεκρός 19χρονος που καρφώθηκε με μοτοσικλέτα πάνω σε ΙΧ

03/08/25 9:14 πμ

Ασπροβάλτα: Νεκρός 19χρονος που καρφώθηκε με μοτοσικλέτα πάνω σε ΙΧ

Αγωνία στην Παραλία Οφρυνίου: Συνεχίζονται οι έρευνες για την 59χρονη – Χάθηκε ενώ έκανε μπάνιο

03/08/25 9:06 πμ

Αγωνία στην Παραλία Οφρυνίου: Συνεχίζονται οι έρευνες για την 59χρονη – Χάθηκε ενώ έκανε μπάνιο

Υποδοχή της «χρυσής» πρωταθλήτριας του Διαγωνισμού της Microsoft στο αεροδρόμιο «Μακεδονία»

03/08/25 8:57 πμ

Υποδοχή της «χρυσής» πρωταθλήτριας του Διαγωνισμού της Microsoft στο αεροδρόμιο «Μακεδονία»

Silver Alert για την 59χρονη που εξαφανίστηκε στην Παραλία Οφρυνίου

03/08/25 9:07 πμ

Silver Alert για την 59χρονη που εξαφανίστηκε στην Παραλία Οφρυνίου

Παραλία Οφρυνίου: Μυστήριο με 58χρονη κάτοικο Σερρών που εξαφανίστηκε χθες το βράδυ

02/08/25 5:08 μμ

Παραλία Οφρυνίου: Μυστήριο με 58χρονη κάτοικο Σερρών που εξαφανίστηκε

ΥΠΕΞ: «Απαράδεκτη, μονομερής και παράνομη ενέργεια» η εξαγγελία «θαλάσσιων πάρκων» από την Τουρκία σε μη οριοθετημένες περιοχές

02/08/25 2:31 μμ

ΥΠΕΞ: «Απαράδεκτη, μονομερής και παράνομη ενέργεια» η εξαγγελία «θαλάσσιων πάρκων» από την Τουρκία σε μη οριοθετημένες περιοχές