Ολοκληρώθηκε η Σύνοδος Κορυφής – Φον ντερ Λάιεν: «Πολιτική συμφωνία για Τουρκία» (video)

Την ευκαιρία για πολιτικό διάλογο επιθυμεί να δώσει η ΕΕ ανέφερε ο Πρόεδρος του ΕυρωπαΪκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, κατά τη συνέντευξη τύπου μετά την ολοκλήρωση της πρώτης ημέρας της Συνόδου Κορυφής, η οποία κατέληξε σε συμφωνία για τα ζητήματα της Τουρκίας και της Λευκορωσίας, τονίζοντας ταυτόχρονα τη στήριξη της ΕΕ σε Ελλάδα και Κύπρο.
 
Ο Σαρλ Μισέλ κάλεσε την Τουρκία να βάλει τέλος στις μονομερείς ενέργειες και σημείωσε ότι οι δύο επόμενες εβδομάδες θα είναι σημαντικές ενώ το θέμα θα εξεταστεί και πάλι στη Σύνοδο το Δεκέμβριο, και σημείωσε:

«Είμαστε έτοιμοι να χρησιμοποιήσουμε όλα τα μέσα σε περίπτωση που υπάρξει ανάγκη» ερωτηθείς σχετικά με κυρώσεις εναντίον της Τουρκίας.

We reaffirm our solidarity with Greece and Cyprus.
Nobody can drive a wedge between us. We expect Turkey to stop its unilateral and illegal actions. This is a precondition for a positive long term agenda. #EUCO pic.twitter.com/OafV0SvilY

— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) October 1, 2020

Απαντώντας στο ίδιο ερώτημα, η Πρόεδρος της Κομισιόν ανέφερε ότι υπάρχουν δύο εργαλειοθήκες, «η μία για μία κατάσταση που δε θέλουμε, σε περίπτωση δηλαδή που η Τουρκία πάλι προχωρήσει σε μονομερείς ενέργειες». Η δεύτερη εργαλειοθήκη αφορά σε θετική ατζέντα ανέφερε η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν σημειώνοντας ότι η Τουρκία πρέπει να αποδείξει ότι η Τουρκία θέλει να έχει εποικοδομητικό διάλογο με την ΕΕ.
 

LIVE NOW: follow the press conference after the first day of #EUCO https://t.co/yR9w9pCOzP

— Charles Michel (@eucopresident) October 1, 2020

Το κείμενο Συμπερασμάτων όπως δημοσιεύτηκε στη σχετική ιστοσελίδα της Ε.Ε.

Eastern Mediterranean
15. The EU has a strategic interest in a stable and secure environment in the Eastern Mediterranean and in the development of a cooperative and mutually beneficial relationship with Turkey. Pursuing dialogue in good faith and abstaining from unilateral actions which run counter to the EU interests and violate international law and the sovereign rights of EU Member States is an absolute requirement in this regard. All differences must be resolved through peaceful dialogue and in accordance with international law. In this context, the European Council reiterates its full solidarity with Greece and Cyprus, whose sovereignty and sovereign rights must be respected.
16. The EU welcomes the recent confidence building steps by Greece and Turkey, as well as the announcement that they will resume their direct exploratory talks aiming at the delimitation of the Continental Shelf and Exclusive Economic Zone of the two countries. These efforts need to be sustained and broadened.
17. At the same time, the European Council strongly condemns violations of the sovereign rights of the Republic of Cyprus which must stop. The European Council calls on Turkey to abstain from similar actions in the future, in breach of international law. The European Council underlines that delimitation of the Continental Shelf and Exclusive Economic Zone should be addressed through dialogue and negotiation in good faith, in full respect of international law, and calls on Turkey to accept the invitation by Cyprus to engage in dialogue with the objective of settling all maritime-related disputes between Turkey and Cyprus.
18. The European Council supports the speedy resumption of negotiations, under the auspices of the UN, and remains fully committed to a comprehensive settlement of the Cyprus problem within the UN framework and in accordance with the relevant UNSC resolutions, including UNSC resolutions 550 and 789, and in line with the principles on which the EU is founded. It expects the same of Turkey. The EU stands ready to play an active role in supporting the negotiations, including by appointing, upon resumption, a representative to the UN Good Offices Mission.
19. Provided constructive efforts to stop illegal activities vis-à-vis Greece and Cyprus are sustained, the European Council has agreed to launch a positive political EU-Turkey agenda with a specific emphasis on the modernisation of the Customs Union and trade facilitation, people to people contacts, High level dialogues, continued cooperation on migration issues, in line with the 2016 EU-Turkey Statement. The European Council invites its President, in cooperation with the President of the Commission and with the support of the High Representative, to develop a proposal for re-energising the EU-Turkey agenda to this effect.
20. Recalling and reaffirming i.a. its previous conclusions on Turkey of October 2019, in case of renewed unilateral actions or provocations in breach of international law, the EU will use all the instruments and the options at its disposal, including in accordance with Article 29 TEU and Article 215 TFEU, in order to defend its interests and those of its Member States.
The European Council will continue to closely monitor developments and will revert accordingly and take decisions as appropriate at the latest at its December meeting.
21. Finally, the European Council calls for a Multilateral Conference on the Eastern Mediterranean and invites the High Representative to engage in talks about its organisation. Modalities such as participation, scope and timeline will need to be agreed with all involved parties. The Conference could address issues on which multilateral solutions are needed, including maritime delimitation, security, energy, migration and economic cooperation.

Προηγήθηκε διαπραγματευτικό θρίλερ

Αρχικά η ελληνική πλευρά δήλωσε ότι θέλει ακόμα πολύ δουλειά το αρχικό προσχέδιο με αποτέλεσμα να κατατεθεί δεύτερο προσχέδιο. Ούτε και αυτό ήταν ικανοποιητικό, με αποτέλεσμα αργά το βράδυ της Πέμπτης να πέσει στο τραπέζι και τρίτο προσχέδιο. Έκτακτη συνάντηση πραγματοποίησαν νωρίτερα, Μητσοτάκης – Αναστασιάδης – Μέρκελ – Μακρόν, το βράδυ της Πέμπτης. O κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας μιλώντας στην ΕΡΤ χαρακτήρισε σημαντική τη Σύνοδο Κορυφής που είναι σε εξέλιξη. Ανέφερε ότι το βασικό κείμενο που προτάθηκε δεν είναι αποδεκτό από την Ελλάδα γιατί δεν είναι ισορροπημένο. Χρειάζεται να οικοδομηθεί ένα σχέδιο συμπερασμάτων το οποίο θα έχει τουλάχιστον τέσσερις πυλώνες, όπως είπε και αναφέρθηκε στις ήπιες αναφορές για την Τουρκία που είχε το προσχέδιο.
Όπως έγινε γνωστό στο δείπνο των 27 ηγετών των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης σύμφωνα με ανάρτηση που έκανε στο τουίτερ ο εκπρόσωπος του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, η συζήτηση ξεκίνησε με τα ζητήματα του Ναγκόρνο-Καραμπάχ και την υπόθεση του Αλεξέι Ναβάλνι ανέφερε ο Μπάρεντ Λέιτς.
Με όλα τα βέλη στη διαπραγματευτική τους φαρέτρα, Ελλάδα και Κύπρος προσήλθαν στη διήμερη Σύνοδο Κορυφής και προσβλέπουν όχι μόνο στην ενίσχυση των ερεισμάτων τους έναντι της τουρκικής παραβατικότητας, αλλά και σε ευρωπαϊκή αλληλεγγύη στην πράξη.
Αποτυπώνοντας τη στρατηγική της Αθήνας, ο Έλληνας πρωθυπουργός τονίζει ότι η ενεργοποίηση των κυρώσεων δεν είναι κάτι που επιθυμεί η ελληνική πλευρά, εντούτοις τα πάντα εξαρτώνται από τη στάση της Τουρκίας.
Όπως τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης: «Δυο είναι, πλέον, οι δρόμοι ανοίγονται μπροστά μας απέναντι στην Τουρκία. Ο ένας του διαλόγου και της διπλωματίας. Ο άλλος είναι η κλιμακούμενη ένταση που αναπόφευκτα, αργά ή γρήγορα, θα οδηγήσει στη λήψη μέτρων από την Ευρώπη σε βάρος της Τουρκίας. Η Ελλάδα έχει αποδείξει ότι θέλει τον πρώτο δρόμο».

Το μήνυμα που εκπέμπει η ελληνική πλευρά είναι σαφές. «Συνεργασία και καλή γειτονία ή ο δρόμος των μέτρων και των κυρώσεων».

«Η Τουρκία είναι εκείνη που δυσκολεύει τον εαυτό της», ήταν η χαρακτηριστική φράση ανώτατου κυβερνητικού αξιωματούχου. Η ΕΕ είναι διατεθειμένη να χρησιμοποιήσει όλα τα εργαλεία προκειμένου να προασπίσει τα συμφέροντά της, σημειώνουν οι Eυρωπαίοι ηγέτες.
«Ή θα υπάρξει αύξηση των εντάσεων κάτι το οποίο δεν επιθυμούμε ή θα υπάρξει αποκλιμάκωση και κινούμαστε προς εποικοδομητική σχέση. Αυτό είναι που θέλουμε», τονίζει η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, πρόεδρος της ευρωπαϊκής επιτροπής.
«Είμαστε εταίροι στο ΝΑΤΟ, εξαρτόμαστε ο ένας από τον άλλον όταν πρόκειται για θέματα μετανάστευσης και υποστήριξης στην Τουρκία για την αντιμετώπιση των πολλών προσφύγων που δέχεται, και πρέπει φυσικά να μειώσουμε τις εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο», δήλωσε κατά την άφιξή της η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ.
«Η αλληλεγγύη προς την Ελλάδα και την Κύπρο, θέλω να είμαι πολύ ξεκάθαρος, αυτή η αλληλεγγύη είναι αδιαπραγμάτευτη. Όταν ένα κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης δέχεται επίθεση ή απειλείται, όταν δεν σέβονται τα εδάφη του, είναι χρέος των Ευρωπαίων να δείξουν αλληλεγγύη», σχολίασε ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε συναντήσεις με τους προέδρους της Κομισιόν και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, στη διάρκεια των οποίων επανέλαβε τις πάγιες θέσεις της ελληνικής πλευράς για «συνέπεια και συνέχεια» στην αποκλιμάκωση της επιθετικής συμπεριφοράς της Άγκυρας.
Νέο «χτύπημα» από τον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν, ώρες πριν από τη Σύνοδο Κορυφής, που μίλησε με απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς για Ελλάδα και Κύπρο, λέγοντας: «Όσο για την ΕΕ ως όμηρος της κακομαθημένης συμπεριφοράς της Ελλάδας και των ΕΚ έχει μετασχηματιστεί σε μια ρηχή, αναποτελεσματική και χωρίς νόμο δομή. Δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα που προκλήθηκε στην περιοχή που να έχει επιλυθεί με την πρωτοβουλία της ΕΕ. Το αντίθετο».
Η έναρξη της έκτακτης Συνόδου, την οποία προκάλεσαν Ελλάδα και Κύπρος, συμπίπτει με τα 60 χρόνια από την ανακήρυξη της Ανεξαρτησίας της Κυπριακής Δημοκρατίας, με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να υπογραμμίζει την «αυτονόητη» συμπαράσταση στη Μεγαλόνησο.

Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, με επιστολή του στους ευρωπαϊκούς θεσμούς, τους καλεί να στηρίξουν μια δυναμική πολιτική απέναντι στην Τουρκία.

«Χρειάζεται να αποφασιστεί μηχανισμός ισχυρών κυρώσεων για την Τουρκία σε περίπτωση που συνεχίσει τις παραβιάσεις των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας και Κύπρου, αλλά και η προοπτική μιας ουσιαστικής θετικής ατζέντας εάν σεβαστεί το διεθνές δίκαιο», δήλωσε ο Αλέξης Τσίπρας.
Μηχανισμό στρατιωτικής απεμπλοκής μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας ανακοίνωσε το ΝΑΤΟ. Ο μηχανισμός είναι σχεδιασμένος να μειώσει τον κίνδυνο συμβάντων στην Ανατολική Μεσόγειο και περιλαμβάνει τη δημιουργία γραμμής συνεννόησης για να διευκολύνει την αποκλιμάκωση σε θάλασσα και αέρα.

Από την Κωνσταντινούπολη σε ανταπόκρισή της η Αριάνα Φερεντίνου αναφέρεται στη στρατηγική που θα ακολουθήσει ο Ταγίπ Ερντογάν έναντι της Αθήνας, με αφορμή τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ:

«Η Άγκυρα θα περιμένει το τελικό κείμενο συμπερασμάτων από τη Σύνοδο των Ηγετών για να τοποθετηθεί. Αν κρίνει όμως κανείς από τις πρώτες δηλώσεις της κ Μέρκελ υπέρ της Τουρκίας, ο πρόεδρος Ερντογάν θα πρέπει να είναι αισιόδοξος ότι η χώρα του τελικά θα αποφύγει τις κυρώσεις που θα ήταν καταστροφικές αυτή τη στιγμή για την παραπαίουσα οικονομία της.
Παρόλα αυτά ο Ερντογάν έχει αρκετή πείρα και δυνατό πολιτικό ένστικτο ώστε να κρατάει κλειστά τα χαρτιά του μέχρι την τελευταία στιγμή, καθώς γνωρίζει ότι είναι αρκετοί οι Ευρωπαίοι ηγέτες που θα ήθελαν την τιμωρία της πολιτικής του.
Ωστόσο, επιμένει να εμφανίζεται ως εκείνος που θέλει το διάλογο στις ΕΤ σχέσεις και επιρρίπτει όλες τις ευθύνες στην ελληνική πλευρά. Παρά τις σκληρές δηλώσεις του και σήμερα στην Εθνοσυνέλευση επαναλαμβάνει ότι κρατά ανοικτές τις διαύλους επικοινωνίας με την Ελλάδα, κάτι που επιθυμεί η ηγεσία της ΕΕ, το ΝΑΤΟ αλλά οι ΗΠΑ».
Ρεπορτάζ: Κάτια Αντωνιάδη, Ειρήνη Ζαρκαδούλα, Μαρίνα Παπαδάκη, Αριάνα Φερεντίνου
Πηγή: ΕΡΤ