Η Tομεακή Oργάνωση Σερρών του ΚΚΕ και οι Eκδόσεις Σύγχρονη Εποχή διοργάνωσαν βιβλιοπαρουσίαση του νέου βιβλίου του Σερραίου γιατρού και συγγραφέα Μπαρμπούτη Κωνσταντίνου με τίτλο «Πουλιά στη Θύελλα». Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 4 του Οκτώβρη και ώρα 7:00 μμ στο Φουαγιέ του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Σερρών στην αίθουσα «Αστέρια». Οι εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή εκδίδουν για δεύτερη φορά έργα του συγγραφέα.
Πραγματοποιήθηκαν δυο εισηγητικές ομιλίες. Η πρώτη, από την Φιλώ Σαραντίδου, Ιστορικό και Περιφερειακή Σύμβουλο Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας με τη Λαϊκή Συσπείρωση. Στην τοποθέτηση της παρουσίασε ζητήματα σχετικά με την στρατευμένη τέχνη, τον ρόλο των προοδευτικών καλλιτεχνών σήμερα και ποια είναι η σχέση της σύγχρονης λογοτεχνικής δημιουργίας με τις σύγχρονες κοινωνικές και πολιτικές θύελλες. Μέσα από τις ιστορίες και την καθηλωτική αφήγηση του βιβλίου χαρτογράφησε ενδιαφέρουσες στιγμές της πολιτικής και της εργατικής ιστορίας του λαού μας, φωτίζοντας την ελπιδοφόρα διέξοδο που προτείνουν οι κομμουνιστές.
Η Αλεξία Μπούμπα, Γραμματέας της Τομεακής Επιτροπής Σερρών του ΚΚΕ και μέλος της Επιτροπής Περιοχής της Κεντρικής Μακεδονίας του ΚΚΕ, εστίασε στην πολύχρονη κομματική και πολιτική διαδρομή του συντρόφου Μπαρμπούτη που διαπερνά με έντεχνο τρόπο και τις ζωές των ηρώων του μυθιστορήματος. Συνέδεσε την αξία του πολιτικού βιβλίου με τα σύγχρονα πολιτικά καθήκοντα που απορρέουν από τους κοινωνικούς και ταξικούς αγώνες, σήμερα, που οι σειρήνες της υποταγής και του πολέμου χτυπούν ασταμάτητα.
Χαιρετισμό απηύθυνε ο ίδιος ο συγγραφέας, ο οποίος προκαλώντας συγκίνηση στην τοποθέτηση του παρουσίασε αρκετά αυτοβιογραφικά στοιχεία από την ιδιαίτερη πατρίδα του την Ηράκλεια Σερρών και ανέδειξε τις μνήμες και τις εμπειρίες που τον οδήγησαν στην συγγραφή του βιβλίου. Εστίασε στην ελπιδοφόρα προοπτική του αγώνα και την αξία της μόρφωσης για να γίνει κατανοητό το πως αλλάζει ο κόσμος.
Άρθρο της Φ. Σαραντίδου για το λογοτεχνικό βιβλίο του Μπαρμπούτη Κώστα “Πουλιά στη Θύελλα”
ΟΙ ΑΞΙΕΣ ΤΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΜΠΑΡΜΠΟΥΤΗ
Αρχικά να ευχαριστήσουμε τον συγγραφέα μας σύντροφο και φίλο Μπαρμπούτη που για ακόμα μία φορά μας ταξίδεψε μέσα από τις σελίδες του βιβλίου του. Μαζί με τις ήρωες του βιβλίου του ζήσαμε στον ίδιο μας τον τόπο έτσι όπως ήταν χρόνια πριν, από τις αρχές του μεσοπόλεμου μέχρι και το πρόσφατο παρόν. Από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και την Κατοχή, στον Εμφύλιο Πόλεμο και την δικτατορία του 1967, θεμελιώδη ιστορικά γεγονότα που επηρέασαν και καθόρισαν την Ελλάδα και τον ελληνικό Λαό στην νεότερη ελληνική ιστορία. Νιώσαμε τις αγωνίες και τα όνειρα των ηρώων αλλά και τους αγώνες τους για την απελευθέρωση όχι μόνο από τον κατακτητή αλλά και από το ίδιο το εκμεταλλευτικό σύστημα που γεννά τους πολέμους, την φτώχεια, τους αγώνες τους για μια καλύτερη ζωή.
Ο συγγραφέας μας στο έργο του, όπως και σε όλα τα έργα της νεότερης πεζογραφίας, αντλεί περισσότερο, άμεσα ή έμμεσα από τον προβληματισμό της σύγχρονης ζωής της χώρας. Με υφή ιστορική, μεταφέρονται με ρεαλιστικές λεπτομέρειες και πιστότητα στο πνεύμα, η ζωή και οι συμπεριφορές των απλών ανθρώπων αλλά και οι κοινωνικές συνθήκες της ιστορικής περιόδου που επέλεξε.
Κάνοντας μια μικρή αναδρομή να πούμε ότι χαρακτηριστικό όλων των μεγάλων συγγραφέων της νεότερης πεζογραφίας ήταν η έντονη πολιτικοποίηση. Οι περισσότεροι από αυτούς κυρίως αμέσως μετά τον πόλεμο, θέλησαν να διηγηθούν τα ιστορικά περιστατικά, ιδιαίτερα της Κατοχής και της Αντίστασης, ίσως όμως ήταν πολύ νωρίς ακόμα, και τα έργα τους σπάνια ξεπερνούσαν το σύνορο της μαρτυρίας ή του χρονικού. Χρειαζόταν κάποια χρονική απόσταση και κάποια ψυχική διεργασία για να μετουσιωθούν τα γεγονότα κυρίως της δραματικής δεκαετίας του 1940-1950 σε δημιουργήματα λογοτεχνικά.
Σήμερα υπάρχουν πολλά εφόδια για την συγγραφή λογοτεχνημάτων που αφορούν τις ιστορικές περιόδους που αναφέραμε παραπάνω. Χρήσιμο εργαλείο, στην πραγματοποίηση μιας σύγχρονης πολιτικοποιημένης πεζογραφίας, που συναντάμε σε πολλά λογοτεχνικά κείμενα των εκδόσεων της Σύγχρονης Εποχής, αποτελεί η εμβάθυνση στις εκτιμήσεις και τα συμπεράσματα μέσα από την μελέτη της Ιστορίας του Κόμματος μας, του ΚΚΕ.
Το ΚΚΕ έκανε μια τεράστια προσπάθεια να βελτιωθεί η ποιότητα των λογοτεχνικών έργων, να αποκτήσουν βαθύ ιδεολογικό περιεχόμενο και άρτια μορφή. Να μην είναι χρονικά, γιατί τα χρονικά δεν αποτελούν λογοτεχνία, δεν μπορούν να επιτελέσουν τη λειτουργία της. Γι’ αυτό δεν θα σταματήσουμε να λέμε, στα νέα παιδιά κυρίως: Δεν μπορείς να διαβάσεις την Ιστορία χωρίς τη λογοτεχνία. Δεν μπορείς να καταλάβεις την Ιστορία χωρίς τη λογοτεχνία. Γιατί δεν αρκεί να μαθαίνεις τα γεγονότα, έτσι όπως μαθαίνουμε στο σχολείο την Ιστορία. Χρειάζεται να τα νιώσεις, να τα ζήσεις και με τις πέντε αισθήσεις σου, έτσι όπως τα βιώνουμε όλοι μέσα από τα πρόσωπα του βιβλίου του αγαπητού μας Κώστα. Αυτό μόνο η λογοτεχνία ξέρει να το κάνει. Μπορεί ακόμα να σου δείξει τις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων, τις αντιφάσεις της ζωής και τους τρόπους για να επιλυθούν..
Είναι σημαντικό για κάθε έναν που ασχολείται με την λογοτεχνία, τις εικαστικές τέχνες, την μουσική, το θέατρο, τον κινηματογράφο να γνωρίζει βαθιά την Ιστορία του Κόμματος, τα συμπεράσματα τις ιστορικής έρευνας που πραγματοποιήσαμε με διαλεκτική υλιστική μέθοδο και όχι με κομματική ιδιοτέλεια, όπως κάποιοι πολύ εύκολα μπορούν να μας κατηγορήσουν. Όπως πολύ εύκολα μπορούν να μας κατηγορήσουν ότι κάνουμε «στρατευμένη» τέχνη. Η αλήθεια ωστόσο είναι πως μη στρατευμένη, «άδολη» τέχνη δεν υπάρχει. Ακόμα και οι δημιουργοί που δεν είναι συνειδητά τοποθετημένοι υπέρ της μιας ή της άλλης ιδεολογίας ή πολιτικής έχουν ιδέες, πεποιθήσεις, αισθήματα, συμπάθειες και αντιπάθειες, επιρροές που δέχονται αδιάκοπα από το γύρω κόσμο, έχουν μια συγκεκριμένη ταξική θέση από την οποία βλέπουν τα συμφέροντά τους στην κοινωνία. Και όπως έλεγε ο Γιάννης Ρίτσος, οι στρατευμένοι τις αποστράτευσης, εκείνοι που κάνουν απολίτικη τέχνη, στην πραγματικότητα κάνουν τέχνη πολιτική, γιατί καλλιεργούν την παθητικότητα και το συμβιβασμό με την υπάρχουσα τάξη πραγμάτων.
Η λογοτεχνία είναι εκείνο το είδος της Τέχνης που περικλείει μεγάλη ιδεολογική δύναμη. Αναμφισβήτητα, ένα λογοτεχνικό έργο προκαλεί αισθητική απόλαυση και διεγείρει το συναίσθημα. Ταυτόχρονα, όμως, επειδή αναπαριστά, με διαφορετικούς βέβαια τρόπους και ανάλογα με τις συνθήκες και τις περιστάσεις, την πραγματικότητα στην ενότητα και στη διαφορετικότητά της, ασκεί σημαντική επίδραση στη διαμόρφωση της κριτικής σκέψης και της συνείδησης του αναγνώστη. Το βιβλίο που κρατάμε στα χέρια μας επιτελεί αυτό ακριβώς τον σκοπό, όπως αναφέρεται στο οπισθόφυλλο του μέσα από την εξιστόρηση του βίου της οικογένειας Καμπάνη, μιας «αρχοντικής» οικογένειας στην Βόρεια Ελλάδα, αποτυπώνονται οι σημαντικές αλλαγές στις ανθρώπινες συνειδήσεις σε ένα «θυελλώδες» ιστορικό πλαίσιο και ταυτόχρονα και αυτές των αναγνωστών. Και σε αυτό το ιστορικό πλαίσιο αναδεικνύεται με τον πιο απλό και προσιτό τρόπο η ιστορία του ίδιου του Κόμματος μας, που αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της νεότερης πολιτικής και κοινωνικής ιστορίας της χώρας μας. Βιβλία σαν αυτό που κρατάμε στα χέρια μας είναι αυτά που παρακινούν κάθε απλό αναγνώστη να αναζητήσει την αλήθεια και μπορούν να αποτελέσουν χρήσιμα ιδεολογικά, πολιτικά εργαλεία γνώσης, ανάλυσης για τους αγώνες του σήμερα και του μέλλοντος.
Ο Μπρεχτ έλεγε για την Τέχνη το 1927:
«Σε αυτήν την εποχή των αποφάσεων πρέπει ακόμα και η τέχνη ν’ αποφασίσει. Μπορεί να γίνει όργανο των λίγων, εκείνων που καθορίζουν τη μοίρα των πολλών και απαιτούν μια πίστη, που πάνω απ’ όλα πρέπει να είναι τυφλή, και μπορεί ακόμη να πάει με το μέρος των πολλών εναποθέτοντας τη μοίρα τους στα ίδια τους τα χέρια. Μπορεί να οδηγήσει τους ανθρώπους σε παραλήρημα, αυταπάτες και φαντασιώσεις, όπως μπορεί να τους οδηγήσει στην πραγματικότητα. Μπορεί να μεγαλώσει την άγνοια, όπως μπορεί να μεγαλώσει και τη γνώση. Μπορεί ν’ απευθυνθεί στις εξουσίες εκείνες που αποδεικνύουν τη δύναμή τους καταστρέφοντας και σ’ εκείνες που αποδεικνύουν τη δύναμή τους βοηθώντας….»
Ο τίτλος του βιβλίου «Πουλιά στην θύελλα»….. κατά τον ίδιο τρόπο που εμείς χαρακτηρίζουμε «χρόνια της θύελλας» την δεκαετία 1940-1950, μια δεκαετία ανόδου και όξυνσης της ταξικής πάλης, στην οποία αναφέρεται το μεγαλύτερο μέρος του βιβλίου. Μια θύελλα κοινωνική, ανατρεπτική, ιστορική, η πάλη ενός λαού που με το όπλο στο χέρι, διεκδικεί το άλμα προς το αύριο. Που πολεμά για το ελπιδοφόρο μέλλον των ονείρων και των προσδοκιών του, για πιο όμορφες μέρες, πιο δίκαιες, πιο ανθρώπινες, όπως ο Γιώργος Καμπάνης, βασικός ήρωας της ιστορίας μας.
Τα χρόνια της θύελλας θα ξανάρθουν, κανείς δεν μπορεί να σταματήσει τη ζωή. Και πρέπει διδαγμένους από τις νίκες και τις ήττες μας, να μας βρουν πανέτοιμους να συνεχίσουμε και να ολοκληρώσουμε την επανάσταση της δικής μας εποχής, που δεν πρόλαβε να γίνει. Να πετάξουμε σαν κόκκινα πουλιά μέσα από τις θύελλες του σήμερα, μέχρι να βρούμε την ξαστεριά, σε μια κοινωνία που θα φτιαχτεί για να ανθρωπέψει ο άνθρωπος!
ΣΕΡΡΕΣ 4 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2025
ΣΑΡΑΝΤΙΔΟΥ ΦΙΛΙΩ
