Ερευνητές από το πανεπιστήμιο Lomonosov στην Μόσχα έχουν διαπιστώσει, ότι μια χημική ένωση, που υπάρχει σχεδόν σε κάθε αντηλιακό, καθίσταται τοξική όταν αντιδρά με το χλώριο και την υπεριώδη ακτινοβολία.
Η ουσία αυτή λέγεται avobenzone (αβοβενζόλη) και θεωρείται το πιο δημοφιλές συστατικό αντηλιακής προστασίας στον κόσμο, λόγω της ικανότητάς της να απορροφάει το ηλιακό φως σε διαφορετικά μήκη κύματος, αποτρέποντας τη βλάβη του δέρματος.
Ωστόσο, οι Ρώσοι επιστήμονες υποδεικνύουν ότι αυτή η χημική ένωση σχηματίζει τοξίνες που προκαλούν καρκίνο, όταν εκτίθεται σε ένα μείγμα ηλίου και χλωριωμένου νερού. Συγκεκριμένα, διαπίστωσαν ότι δημιουργήθηκαν αλδεΰδες, φαινόλες και χλωριωμένα ακετυλικά βενζόλια εξαιτίας αυτής της ουσίας σε πειράματα που προσομοιάζουν κολυμβητές που φορούν αντηλιακό. Τα τελευταία δύο στοιχεία θεωρούνται εξαιρετικά τοξικά και συνδέονται στενά με θανατηφόρους καρκινικούς όγκους και στειρότητα.
Ο επικεφαλής συγγραφέας δρ Albert Lebedev δήλωσε: «Με βάση τα πειράματα θα μπορούσε κανείς να συμπεράνει ότι μια γενικά ασφαλής ένωση μετατρέπεται στο νερό και σχηματίζει πιο επικίνδυνα προϊόντα. Παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχουν ακριβή τοξικολογικά προφίλ για τα πλέον δημοφιλή προϊόντα, είναι γνωστό ότι τα ακετυλοβενζόλια και οι φαινόλες, ιδιαίτερα τα χλωριωμένα, είναι αρκετά τοξικά. Η μελέτη των προϊόντων μετασχηματισμού οποιουδήποτε δημοφιλούς καλλυντικού είναι πολύ σημαντική, καθώς συχνά αποδεικνύεται ότι αυτά είναι πολύ τοξικά και επικίνδυνα. Κατ’ αρχήν, βασιζόμενοι σε τέτοιες έρευνες, θα μπορούσαμε να επιτύχουμε αποτελέσματα που θα μπορούσαν να περιορίσουν ή ακόμη και να απαγορεύσουν τη χρήση κάποιου προϊόντος για το καλό εκατομμυρίων ανθρώπων».
Πώς διεξήχθη η μελέτη
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μια τεχνική σάρωσης που ονομάζεται φασματομετρία χρωματομάζας (chromatomass spectrometry) για να φτάσουν στα ευρήματά τους, που δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Chemosphere.
Αυτή η τεχνική, σε εργαστηριακά κύτταρα, επιτρέπει την ακριβή ανάλυση των πιο περίπλοκων μειγμάτων χημικών ενώσεων. Για την εν λόγω μελέτη, προσομοίωσαν την πραγματική κατάσταση όταν ένα αντηλιακό, που εφαρμόζεται στο δέρμα ενός κολυμβητή, έρχεται σε επαφή με το νερό της πισίνας.
Η διάσπαση της αβοβενζόλης μπορεί να πραγματοποιηθεί ακριβώς πάνω στο υγρό ανθρώπινο δέρμα, στο οποίο έχει εξαπλωθεί ένα αντηλιακό.
Επιστήμονες από την Σχολή Χημικών Σπουδών του Κρατικού Πανεπιστημίου της Μόσχας, Lomonosov, απέδειξαν στην έρευνά τους τη φύση των επικίνδυνων χημικών ενώσεων που σχηματίζονται ως αποτέλεσμα της διάσπασης της ουσίας avobenzone, βασικού συστατικού σε πολλά αντηλιακά προϊόντα, όταν αλληλεπιδρά με το χλωριωμένο νερό και την υπεριώδη ακτινοβολία.
Χρησιμοποιείται από εκατομμύρια ανθρώπους
Τα αντηλιακά που περιέχουν την ουσία avobenzone είναι γνωστό ότι χρησιμοποιούνται από εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Τα χημικά φίλτρα υπεριώδους ακτινοβολίας, όπως η avobenzone, απορροφούν υπεριώδη ακτινοβολία λόγω των ιδιομορφιών των δομών τους. Η ίδια, καθαυτή, η ουσία είναι ασφαλής.
Εκτός από το ότι είναι κοινή ουσία στο αντηλιακό, χρησιμοποιείται επίσης σε ορισμένα προϊόντα προσωπικής φροντίδας, όπως μακιγιάζ, ενυδατικά προϊόντα και κάποια lip balms (προϊόντα για τα χείλη).
Η δr. Emma Wedgeworth, εκπρόσωπος του British Skin Foundation, δήλωσε: «Είναι πολύ σημαντικό να συνεχίσουμε να εξετάζουμε τις χημικές ουσίες που χρησιμοποιούμε στο δέρμα, οπότε αυτό σίγουρα πρέπει να εξεταστεί πολύ προσεκτικά. Είναι πάντα δύσκολο να γνωρίζουμε πόσο συναφή είναι τα εργαστηριακά ευρήματα στο σενάριο της πραγματικής ζωής, γιατί συχνά οι μελέτες συγκεντρώσεων είναι πολύ διαφορετικές από τις συγκεντρώσεις τις οποίες συναντάμε στην πραγματική ζωή. Ωστόσο, γνωρίζουμε με βεβαιότητα ότι η έκθεση στον ήλιο συνδέεται με τους καρκίνους του δέρματος και ότι το αντηλιακό, ως μέρος της ασφαλούς ηλιακής προστασίας, μπορεί να συμβάλει στη μείωση των κινδύνων καρκίνου του δέρματος. Συνεπώς, θα ήθελα να παροτρύνω τους ανθρώπους να μην πάρουν βιαστικές αποφάσεις και καταντήσουν να αποφεύγουν εντελώς το αντηλιακό».
Επιπρόσθετος κίνδυνος
Οι ερευνητές μελετούν πλέον τον τρόπο με τον οποίο η avobenzone διασπάται κάτω από συνθήκες χλωρίωσης και βρωμίωσης του γλυκού και θαλασσινού νερού. Κατά τη διάρκεια της χλωρίωσης ή της βρωμίωσης του θαλασσινού νερού, ο αριθμός των προϊόντων διάσπασης της ουσίας αυτής θα είναι ακόμη μεγαλύτερος.
Και αν το νερό περιέχει άλατα χαλκού (τα οποία προστίθενται σε πολλές πισίνες για να πάρουν ωραίο γαλάζιο χρώμα) τότε σχηματίζεται βρωμοφόρμιο σε μεγάλες ποσότητες. Αυτή η ουσία θα μπορούσε να προκαλέσει δυσλειτουργίες του ήπατος και των νεφρών μαζί με διαταραχή του νευρικού συστήματος, υπογράμμισαν οι ειδικοί.
