Είναι τελικά οι Συμπράξεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) ένα σύγχρονο και χρήσιμο εργαλείο για την υλοποίηση σημαντικών έργων υποδομής στη χώρα μας ή οι καθυστερήσεις και τα προβλήματα το καθιστούν πλέον λιγότερο αξιόπιστο σε σχέση με το παρελθόν; Απάντηση σε αυτό το ερώτημα ίσως δίνει ότι η Ελλάδα κατετάγη 2η παγκοσμίως, ανάμεσα σε 140 χώρες στον τομέα των «Βέλτιστων Διαγωνιστικών Διαδικασιών σε έργα ΣΔΙΤ», σύμφωνα με την Έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας για τα ΣΔΙΤ, καθώς επίσης και ότι, πολλά έργα ΣΔΙΤ έχουν αποσπάσει διεθνείς διακρίσεις.
Σύμφωνα με τους ανθρώπους του Τεχνικού Κλάδου, η υλοποίηση έργων υποδομής μέσω ΣΔΙΤ εξακολουθεί να είναι ένας σύγχρονος και ευέλικτος τρόπος που προωθεί τη συνεργασία του Δημοσίου με τον Ιδιωτικό Τομέα, και έχει σημαντικά πλεονεκτήματα. Καθοριστικός, ωστόσο, για να αντιμετωπιστούν σημαντικές καθυστερήσεις στην ποιοτική υλοποίηση των έργων, παράγοντας επιτυχίας των έργων ΣΔΙΤ, είναι η επιτάχυνση του χρόνου δημοπράτησης.
Ο κ. Σαμαράς, είναι επικεφαλής της μελετητικής εταιρίας “ Σαμαράς & Συνεργάτες ΑΕ – Σύμβουλοι Μηχανικοί”, που έχει αναλάβει, μέσα από διαγωνιστικές διαδικασίες, ρόλο Τεχνικού Συμβούλου, Project Manager, Ανεξάρτητου Μηχανικού, αλλά και Μελετητή ή Επιβλέποντα σε σημαντικά έργα υποδομής μέσω ΣΔΙΤ.
Μιλώντας στο ΑΠΕ – ΜΠΕ τονίζει ότι μέσω των ΣΔΙΤ, αξιοποιούνται ιδιωτικά κεφάλαια, για την υλοποίηση σημαντικών έργων υποδομής. Μάλιστα, στα Ανταποδοτικά ΣΔΙΤ, όπου ο ιδιωτικός φορέας αποπληρώνεται μέσω της εκμετάλλευσης του έργου, δεν επιβαρύνεται το ΠΔΕ και ο κρατικός προϋπολογισμός, συνεπώς θα πρέπει να ενισχύσουμε τα ανταποδοτικά ΣΔΙΤ, για να κάνουμε περισσότερα έργα υποδομής στη χώρα μας.
Υπάρχουν, βέβαια και τα Κοινωνικά ΣΔΙΤ, όπως σχολεία, όπου ο ιδιωτικός φορέας αποπληρώνεται από το Δημόσιο, μέσω πληρωμών διαθεσιμότητας σε βάθος χρόνου από το ΠΔΕ, οπότε απαιτούν πιο προσεκτική επιλογή λόγω των περιορισμένων πόρων του ΠΔΕ.
Όπως ξεκαθαρίζει ο κ. Σαμαράς, «έχει ήδη αποδειχθεί έμπρακτα, ότι ο θεσμός των ΣΔΙΤ, αποτελεί, ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο υλοποίησης έργων, που επιτυγχάνει, τη βέλτιστη κατανομή κινδύνων, μεταξύ, δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και γίνεται κατανοητό ότι, όταν το επιχειρηματικό ρίσκο επιμερίζεται σωστά ανάμεσα στο κράτος και στον ιδιώτη, η δημόσια δαπάνη δεν προσμετράται ούτε στο δημόσιο έλλειμμα ούτε στο χρέος.
Επίσης, σύμφωνα πάντα με τον κ. Σαμαρά, σημαντική είναι και η συμβολή του ανταγωνιστικού διαλόγου, ο οποίος με τη συμμετοχή κάθε υποψηφίου αναδόχου συμβάλει αφενός στη διαμόρφωση των τελικών τεχνικών προδιαγραφών που βελτιώνουν την ποιότητα του έργου, αλλά και στη μείωση των ενστάσεων και προσφυγών, άρα και στη βελτίωση του χρόνου ολοκλήρωσής της διαγωνιστικής διαδικασίας.
Επιπλέον, επειδή ο ιδιωτικός φορέας αναλαμβάνει τη συντήρηση για πάρα πολλά χρόνια, τα έργα μέσω ΣΔΙΤ κατασκευάζονται πιο ποιοτικά, ώστε να έχουν χαμηλότερο κόστος συντήρησης.
Γι’ αυτό σημαντικά έργα υποδομής, όπως, αυτοκινητόδρομοι, κτιριακά έργα, περιβαλλοντικά (διαχείριση απορριμμάτων) και αρδευτικά έργα, όπως το πρόγραμμα ΥΔΩΡ 2-0 κλπ, υλοποιούνται με ΣΔΙΤ.
Σημαντικά προβλήματά των ΣΔΙΤ είναι το γεγονός ότι δεν επιτρέπεται η αναμόρφωση του αρχικού προϋπολογισμού του έργου και πολλές φορές ο αρχικός προϋπολογισμός «κλειδώνει» στηριζόμενος σε ελλιπή ή τεχνικά στοιχεία, ανεπαρκή αρχικά τεχνικά στοιχεία και μελέτες που διαθέτει η εκάστοτε αναθέτουσα αρχή, συχνές αλλαγές στη νομοθεσία και στο θεσμικό πλαίσιο επηρεάζουν την εξέλιξη των έργων, η καθυστέρηση στην εκπόνηση Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων (Ε.Π.Σ), η επικαιροποίηση ΑΕΠΟ.
Συνεπώς, όπως τονίζει ο κ. Σαμαράς, «οι καθυστερήσεις δεν οφείλονται στο θεσμό των ΣΔΙΤ, αλλά σε χρόνιες διοικητικές και θεσμικές παθογένειες που επηρεάζουν την ωρίμανση όλων των μεγάλων έργων».
Έτσι, όπως αναφέρει, «η πρόκληση που έχουμε μπροστά μας, είναι να επιταχύνουμε τη φάση της ωρίμανσης, εξασφαλίζοντας σωστή τεχνική υποστήριξη για μελέτες και ρεαλιστικούς προϋπολογισμούς, να απλοποιήσουμε όπου γίνεται το θεσμικό πλαίσιο και, κυρίως, να κρατήσουμε ζωντανό το πνεύμα συνεργασίας μεταξύ δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, που είναι και το βασικό πλεονέκτημα των ΣΔΙΤ. Συνεπώς, καθίσταται πιο κρίσιμος και πιο σημαντικός ο ρόλος των τεχνικών συμβούλων, που όπως αναφέραμε, είναι πιο απαραίτητος στα έργα ΣΔΙΤ, που καλούνται να ωριμάσουν πιο γρήγορα από τα έργα που υλοποιούνται ως κλασικά δημόσια έργα».
ΦΩΤΟ ΑΡΧΕΙΟΥ ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΟΡΕΣΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ
