Σε αποκριάτικους ρυθμούς μπαίνει η Βόρεια Ελλάδα: Τα έθιμα που ξεκινούν την Τσικνοπέμπτη και κορυφώνονται την Καθαρά Δευτέρα

Σε αποκριάτικους ρυθμούς θα «χορέψουν» και φέτος πολλές περιοχές στη Βόρεια Ελλάδα.

Από την Τσικνοπέμπτη οι σερπαντίνες και τα κομφετί θα έχουν την τιμητική τους, ενώ μικροί και μεγάλοι μασκαράδες προετοιμάζονται για ξέφρενο ξεφάντωμα και συμμετοχή σε εντυπωσιακές καρναβαλικές παρελάσεις.

Την παράσταση φιλοδοξεί να «κλέψει» και φέτος η Ξάνθη, που για μία ακόμη χρονιά θέλει να ζήσει την Αποκριά μέσα από την ιστορία, τα έθιμα και τις παραδόσεις. Κεντρικό θέμα των εκδηλώσεων, που θα διαρκέσουν έως την Καθαρά Δευτέρα, 11 Μαρτίου, είναι το …«Έρως ανίκατε μάχαν».

Κορυφαία στιγμή του καρναβαλιού είναι η μεγάλη παρέλαση της τελευταίας Κυριακής της Αποκριάς, στην διάρκεια της οποίας χιλιάδες καρναβαλιστές, μέλη συλλόγων και επισκέπτες γεμίζουν με χρώμα και κέφι το κέντρο της πόλης. Μετά την παρέλαση θα ακολουθήσει το έθιμο «Κάψιμο του Τζάρου». Ο Τζάρος, ένα ομοίωμα του Βασιλιά Καρνάβαλου, καίγεται σε μια μεγάλη φωτιά δίπλα στον ποταμό Κόσυνθο, που βρίσκεται στην είσοδο της παλιάς πόλης της Ξάνθης και σηματοδοτεί τη λήξη των καρναβαλικών εκδηλώσεων σε ένα πανδαιμόνιο πυροτεχνημάτων και γλεντιού.

«Φέτος, το καρναβάλι της Ξάνθης κλείνει 54 χρόνια ζωής. Καταφέραμε παρά την κρίση να δυναμώσουμε έναν θεσμό και συνεχώς να τον κάνουμε καλύτερο», δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο δήμαρχος Ξάνθης, Χαράλαμπος Δημαρχόπουλος, σύμφωνα με τον οποίο, τη φετινή Αποκριά, η περιοχή θα «βουλιάξει» από επισκέπτες. «Περιμένουμε πολύ κόσμο, έχουμε προκρατήσεις και πληρότητα σε ξενοδοχεία από τα Χριστούγεννα. Δεν είναι γεμάτα μόνο τα ξενοδοχεία της Ξάνθης, αλλά και των γύρω πόλεων. Περιμένουμε κόσμο και από τα Βαλκάνια και πιστεύω πως η επισκεψιμότητα θα ξεπεράσει κάθε προηγούμενο. Είμαστε έτοιμοι να εξυπηρετήσουμε αυτό τον κόσμο και να γιορτάσουμε με ασφάλεια», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Γενίτσαροι και Μπούλες στη Νάουσα
Την Τσικνοπέμπτη θα ανοίξει η αυλαία των εκδηλώσεων και στη Νάουσα, με αποκριάτικο γλέντι, παραδοσιακούς χορούς και πολλές εκπλήξεις. Η παράδοση και η σάτιρα, με επίκεντρο το δρώμενο «Γενίτσαροι και Μπούλες», θα είναι τα κύρια στοιχεία των φετινών εκδηλώσεων, που διοργανώνει ο δήμος Νάουσας και θα κορυφωθούν το τριήμερο της Αποκριάς.

Το δρώμενο χρονολογείται από τον 18ο αιώνα. Ο Γενίτσαρος φοράει -μεταξύ άλλων- φουστανέλα και τσαρούχια, ενώ η φορεσιά του στολίζεται με πολλές σειρές από βαριά και λεπτοδουλεμένα ασημένια νομίσματα. Η μεταμφίεση ολοκληρώνεται με μία μάσκα από πανί, κερωμένο στην εσωτερική πλευρά και στοκαρισμένο στην εξωτερική, με ζωγραφιστό μουστάκι.

Τον ρόλο της Μπούλας υποδύεται πάντα άνδρας ντυμένος με φαρδιά γυναικεία ρούχα. Έως την Καθαρά Δευτέρα, το νταούλι και ο ζουρνάς ακούγονται διαρκώς σε κάθε γειτονιά της Νάουσας, συνοδεύοντας τα «μπουλούκια» των Γενίτσαρων.
Η αυλαία των αποκριάτικων εκδηλώσεων θα ανοίξει την Τσικνοπέμπτη με συναυλία του Τόνι Σφήνου, στην Πλατεία Καρατάσου, ενώ θα προηγηθεί σόου πυροτεχνημάτων και η βράβευση των νικητών του μαθητικού διαγωνισμού ζωγραφικής «Γίνε νονός της Αποκριάς 2019».

Το Σάββατο 9 Μαρτίου θα πραγματοποιηθεί το ολοήμερο ξέφρενο γλέντι «Μια πόλη, μια γιορτή» στο εμπορικό κέντρο και στα κέντρα διασκέδασης της πόλης με μουσικές μπάντες, χάλκινα συγκροτήματα, λαϊκές ορχήστρες και ξινόμαυρο κρασί Νάουσας με τοπικούς μεζέδες. Την Κυριακή (10/3) θα κυριαρχήσει το έθιμο «Μπούλες της Ηρωικής Πόλης Νάουσας» και την Καθαρά Δευτέρα θα γιορταστούν τα Κούλουμα σε όλες τις τοπικές κοινότητες.

Φανοί στην Κοζάνη
Στην Κοζάνη θα αναβιώσει το έθιμο του φανού, με τις φωτιές και τα υπαίθρια γλέντια να στήνονται στις γειτονιές της πόλης. Από την Τσικνοπέμπτη ανάβει κάθε βράδυ ένας φανός και την Κυριακή της Αποκριάς θα έχουν ανάψει και οι συνολικά 14 φανοί της πόλης. Για ένα δωδεκαήμερο, η πόλη ζει σε ρυθμούς παραδοσιακού κεφιού και πάλλεται από τους ήχους των χάλκινων.

Εκτός από το καθιερωμένο άναμμα των φανών και τις παράλληλες εκδηλώσεις στην κεντρική πλατεία της Κοζάνης προγραμματίζονται δύο συναυλίες, την Παρασκευή και το Σάββατο, 1 και 2 Μαρτίου. Επίσης, στις 3 Μαρτίου, το κέντρο της πόλης θα γεμίσει από τους μικρούς μασκαράδες που θα συμμετέχουν στις εκδηλώσεις, ενώ η μεγάλη καρναβαλική παρέλαση αρμάτων και ομάδων καρναβαλιστών θα γίνει στις 10 του μήνα.

Καρναβάλι σε άλλες περιοχές της Κεντρικής Μακεδονίας
Ξεχωριστή σημασία έχει το δρώμενο «Κουδουνοφόροι», στο Σοχό του νομού Θεσσαλονίκης, που τελείται την περίοδο της Αποκριάς, με αποκορύφωμα το τριήμερο της Τυρινής και της Καθαράς Δευτέρας.

Ντυμένοι με στολές που φτιάχνονται από δέρματα ζώων και ζωσμένοι με κουδούνια, οι αθυρόστομοι κουδουνοφόροι καρναβαλιστές χορεύουν και τραγουδούν συμπαρασύροντας τους κατοίκους και τους επισκέπτες της περιοχής.

Στην περιοχή αναβιώνει και η παρωδία γαμήλιας τελετής την Κυριακή της Αποκριάς. Σύμφωνα με την παράδοση, οι τραγόμορφοι χορεύουν στους δρόμους μαζί με όλους τους συγγενείς. Μια μεγαλόπρεπη γαμήλια πομπή μεταφέρει τα προικιά της νύφης φορτωμένα σε άλογα. Ζουρνάδες και νταούλια παίζουν ασταμάτητα, ενώ το ρακί και το κρασί ρέουν άφθονα.

Την Καθαρά Δευτέρα, οι εκδηλώσεις του καρναβαλιού ολοκληρώνονται με την αναβίωση του εθίμου των μετανοιών. Οι μικρότεροι σε ηλικία επισκέπτονται τους μεγαλύτερους συγγενείς, φίλους ή γείτονες και ζητούν συγχώρεση για ό,τι κακό έχουν πει ή έχουν κάνει στη διάρκεια της χρονιάς, με τους μεγαλύτερους σε ηλικία να δίνουν συγχώρεση.

Στην Έδεσσα το καρναβάλι μπαίνει φέτος στον 14ο χρόνο της σύγχρονης ζωής του, συνδυάζοντας την παράδοση με τη σάτιρα, το γέλιο και τη μουσική. Από την Τσικνοπέμπτη έως την Καθαρά Δευτέρα το πρόγραμμα περιλαμβάνει πλήθος εκδηλώσεων. Η μεγάλη καρναβαλική παρέλαση αρμάτων, με τυμπανιστές και μαζορέτες έχει προγραμματιστεί για το Σάββατο, 9 Μαρτίου.

Την Κυριακή, 10 Μαρτίου, θα αναβιώσει το έθιμο της Λάμκας (Η συγχώρεση με ένα αυγό) στο γήπεδο της πόλης, ενώ το βράδυ θα ακολουθήσει το κάψιμο του Βασιλιά Καρνάβαλου με ένα υπερθέαμα από πυροτεχνήματα.

«Έχουμε πετύχει το θεσμό και κάνουμε κάτι διαφορετικό. Διοργανώνουμε τη μεγάλη καρναβαλική παρέλαση μία μέρα νωρίτερα από τους υπόλοιπους, το Σάββατο 9 Μαρτίου. Θα συμμετέχουν 17 μεγάλες ομάδες και όλα γίνονται χάρη στον εθελοντισμό κάποιων ανθρώπων που έχουν διάθεση και ιδέες», είπε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο δήμαρχος Έδεσσας, Δημήτρης Γιάννου.

Μήνυμα χαράς θέλει να στείλει, με το φετινό καρναβάλι, ο Δήμος Πολυγύρου στη Χαλκιδική. Από την Τσικνοπέμπτη έως και τη μεγάλη καρναβαλική παρέλαση, την Κυριακή 10 Μαρτίου, θα διοργανωθούν εκδηλώσεις για μικρούς και μεγάλους, μουσικές παραστάσεις, εκθέσεις και χορευτικά ανταμώματα στο κέντρο του Πολυγύρου.

Επίσης, την Κυριακή της Αποκριάς, το πρωί, θα πραγματοποιηθεί έκθεση ιστορικού αυτοκινήτου από τον Σύλλογο Ιστορικού Αυτοκίνητου Β. Ελλάδας, ενώ τα ιστορικά αυτοκίνητα θα πάρουν μέρος και στην αποκριάτικη παρέλαση.

Σε αποκριάτικους ρυθμούς μπαίνουν επίσης η Κρύα Βρύση, η Σκύδρα, το Πολύχρονο της Χαλκιδικής, η Αριδαία, ενώ εκδηλώσεις ξεκινούν από την Τσικνοπέμπτη και σε αρκετούς δήμους του πολεοδομικού συγκροτήματος της Θεσσαλονίκης προκειμένου οι κάτοικοι να γιορτάσουν με συγκροτήματα παραδοσιακής μουσικής, εδέσματα και κρασί.

Στην Καλαμαριά, στις 28 Φεβρουαρίου, θα αναβιώσουν στην Πλατεία Προσφυγικού Ελληνισμού παραδοσιακά έθιμα, όπως οι Φανοί της Κοζάνης, οι Κωδωνοφόροι του Σοχού, το Γαϊτανάκι και οι Γλεντιστάδες της Λέσβου, με στόχο να έρθουν σε επαφή οι νέοι με τα παραδοσιακά αποκριάτικα έθιμα και παράλληλα να δοθεί η ευκαιρία σε όλους τους δημότες να διασκεδάσουν και να ξεφύγουν από τη δύσκολη καθημερινότητα.

ΑΠΕ