Σέρρες, Β. Τζανακάρης: Όταν τα Σέρρας είχαν και Ωρολόγιον!

Την άνοιξη του 1928 η πόλη μας όπως και πολλές άλλες πόλεις απέκτησε δημόσιο ρολόι, της φίρμας “Ωμέγα”.

Η αγορά έγινε από τον Δήμο Σερρών με την οικονομική βοήθεια του καταστήματος κοσμημάτων και ωρολογίων του Β. Μαργαρίτη που είχε και την αντιπροσωπεία της εταιρείας. Το ρολόι τοποθετήθηκε στην κορυφή ενός πυργίσκου που υπήρχε μπροστά στο Εσκή ή Ατίκ τζαμί ,στο κέντρο της πόλης και απέναντι από το σημερινό κτίριο του Δημαρχείου.

Είχε τέσσερα καντράν, επειδή έτσι βόλευε λόγω του σχήματος του χώρου όπου τοποθετήθηκε και φαινόταν από όλα τα σημεία του κέντρου της πόλης. Αλλά φαίνεται ότι πολύ γρήγορα κάτι δεν πήγε καλά για τί στην εφημερίδα Ελεύθερος Πολίτης της 8 Ιουλίου 1928 διαβάζουμε:

«Κατά τας διαβεβαιώσει όλων των ειδικών, το επί του πυργίσκου Εσκή Τζαμί υπό του Δήμου τοποθετηθέν ωρολόγιον της πόλεως δεν είναι τέλειον και μετά πάροδον ουχί πολλών μηνών θ΄ αρχίση να υφίσταται ουσιώδεις βλάβας διά να καταστή άχρηστον εντός βραχυτάτου χρονικού διαστήματος. Την γνώσιν ταύτην οι ειδικοί -ως μας εδήλωσαν- την στηρίζουν εις το γεγονός ότι το ωρολόγιον έχει κατασκευασθή εξ ορειχάλκου (μπρούντζου)εκ μετάλλου τουτέστιν υφισταμένου φθοράν εκ της συνεχούς τριβής και ουχί εκ χάλυβος όπως συνηθίζεται δι΄ όλα τα τοιούτου είδους μηχανήματα. Εκτός τούτου όμως, το ωρολόγιον του Δήμου δεν κατεσκευάσθη και σύμφωνα προς όλας τας υποδείξεις τας οποίας καθιερούν οι όροι διακηρύξεως και της συμβάσεως διότι η περίμετρος της πλακός του είναι μικροτέρα της καθωρισθείσης και η δύναμις των μηχανών του ασθενής. Επί τούτοις εις τας προσόψεις του ωρολογίου δεν επτοποθε΄τηθησαν πλαίσια εφ΄ ων να επικολληθούν κρυστάλλιναι πλάκες προστατεύουσαι τους ωροδείκτας, οίτινες κατά τον χειμώνα δεν θα δύνανται να κινηθούν όταν πήγνυται η μεταξύ τούτων παραντιθεμένη χιών. Ο εργολάβος προς τούτοις δεν προυνόησεν να κατασκαυάση εις το εργοστάσιον του Πειραιώς ή των Αθηνών εις ο εδημιούργησεν το ωρολόγιόν του και τα απαιτούμενα βαρύδια άτινα όλως προχείρως ανήρτησεν ενταύθα τοποθετήσας αντί βαρυδίων ιδιοτύπους… ντενεκέδες πλήρεις σιδήρων και λίθων βάρος 120 οκάδας μόνον.
Δύναται να φαντασθή τώρα πας τις ποίον θα είναι το κατάντημα του ωρολογίου και του πυργίσκου εις περίπτωσιν καθ΄ ην κοπεί το λεπτώτατον σύρμα εξ ου κρέμεται εν των βαρών και ανατιναχθή το άλλο προς τα άνω. Το παν εκεί θα καταστραφή και θα μείνει βς ανάμνησις μόνον το γεγονός ότι ο Δήμος επεχείρησε να κοσμήσει κάποτε την πόλιν μας με εν ωραίον ωρολόγιον και αντί τούτου την επεβάρυνεν με ένα άχρηστον μηχάνημα.

Η ΓΝΩΜΗ ΜΑΣ
Κατόπιν όλων τούτων φρονούμεν ότι ο Δήμος πρέπει να συστήση επιτροπήν ήτις εξετάζουσα τα πράγματα να παραλάβη το ωρολόγιον αν κρίνη τούτο καλόν διά την πόλιν μας ή να κηρύξη έκπτωτον τον τεχνίτην και διατάξη τούτον όπως άρη τα μηχανήματά του.
Ανασανίστως δεν πρέπει να φορτωθή επί της πλάτης μας μία ασχημία την οποία δεν θα καταστούν ικανοί ούτε οι απόγονοί μας να άρουν».

Δεν ξέρουμε αν το ρολόϊ συνέχισε να λειτουργεί και για πόσο ακόμη χρονικό διάστημα. Το πιο σίγουρο είναι ότι ρολόϊ ή ότι είχε απομείνει από αυτό καθώς και ο πυργίσκος που επάνω του είχε ενσωματωθεί και το ρολόϊ χαλάστηκαν προς το τέλος της δεκαετίας του΄30 όταν γκρεμίστηκε το τουρκικό τέμενος και άνοιξε ο χώρος.
Και με την ευκαιρία να πούμε ότι στα χρόνια της της Τουρκοκρατίας η «ώρα ακριβείας» ονομαζόταν «Iντεφά». Στο κέντρο της πόλης υπήρχαν στη διάρκεια δύο ρολόγια ρυθμισμένα το ένα να δείχνει την ώρα «Aλά Φράγκα» και το άλλο «Aλά Tούρκα». H πρώτη ήταν η ευρωπαϊκή ώρα και η δεύτερη η παλιά βυζαντινή ώρα σύμφωνα με την οποία ως δύση του ήλιου θεωρούνταν η δωδεκάτη. Έτσι η αγορά έκλεινε με τη δύση του ήλιου, δηλ. στις 12, και μόνο τα παντοπωλεία και τα φαρμακεία έκλειναν μία ώρα αργότερα, δηλ. στη 1. Tα μεσάνυχτα ήταν σταθερά σε όλες τις εποχές, δηλ. 6 ώρες μετά τη δύση του ήλιου. Στα Σέρρας υπήρχε και ολόκληρη συνοικία που έφερε την ονομασία «Ώρα», από το μεγάλο βυζαντινό ρολόι που υπήρχε εκεί σημαίνοντας όλες τις ώρες του μεσονυκτίου και το οποίο είχε εντυπωσιάσει στα 1668 τον Γάλλο καπουτσίνο περιηγητή Robert de Dreux.

Στη φωτογραφία μας ο πυργίσκος μπροστά στο Εσκί ή Αττίκ τζαμί με το ρολόϊ που για μια δεκαετία τουλάχιστον αποτέλεσε το σήμα κατατεθέν του χώρου για να γκρεμιστεί στα χρόνια της δεκαετίας του ΄30 μαζί με το τουρκικό τέμενος.

Από facebbok Βασίλης Τζανακάρης