Σκρέκας: Τελευταία η Ελλάδα στην ανακύκλωση – Νέο σχέδιο διαχείρισης αποβλήτων

Συζήτηση και ψήφιση επί της αρχής, των άρθρων και του συνόλου του σχεδίου νόμου: «Ολοκληρωμένο πλαίσιο για τη διαχείριση των αποβλήτων – Ενσωμάτωση των Οδηγιών 2018/851 και 2018/852 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 30ης Μαΐου 2018 για την τροποποίηση της Οδηγίας 2008/98/ΕΚ περί αποβλήτων και της Οδηγίας 94/62/ΕΚ περί συσκευασιών και απορριμμάτων συσκευασιών, πλαίσιο οργάνωσης του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης, διατάξεις για τα πλαστικά προϊόντα, επείγουσες διατάξεις για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, χωροταξικές – πολεοδομικές και ενεργειακές ρυθμίσεις».

• Η Νέα Δημοκρατία είναι η μόνη Κυβέρνηση που ανακοίνωσε ότι θα αξιοποιήσει την ηλιακή ενέργεια για να τροφοδοτήσει 30.000 ευάλωτα νοικοκυριά.  Θα διαθέσουμε 100.000.000 ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης για να κατασκευάσουμε φωτοβολταϊκά 120 μεγαβάτ εγκατεστημένης ισχύος, τα οποία θα συμψηφιστούν με τους μετρητές 30.000 ευάλωτων νοικοκυριών κατ’ αρχήν ώστε να τους τροφοδοτούμε με σχεδόν μηδενικό κόστος ηλεκτρικής ενέργειας.  
• Για πρώτη φορά, δημιουργούμε ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο για τη διαχείριση αποβλήτων. Ενσωματώνουμε δύο ευρωπαϊκές οδηγίες και επικαιροποιούμε δύο εγχώρια νομοθετικά πλαίσια, ώστε να βρίσκονται όλα σε ένα κείμενο. Αυτό από μόνο του είναι μία εθνική μεταρρύθμιση.  

Κεντρικός πυλώνας της νομοθετικής μας πρωτοβουλίας είναι η ανάπτυξη και η εδραίωση της περιβαλλοντικής συνείδησης. Παράγουμε 29 τόνους στερεών αποβλήτων ανά εκατομμύριο ΑΕΠ όταν ο μέσος ευρωπαϊκός όρος είναι 17 τόνοι ανά εκατομμύριο ΑΕΠ.   

Είμαστε πρώτοι στη σπατάλη τροφίμων και στην ταφή των αστικών απορριμμάτων και τελευταίοι σε ό,τι αφορά την ανακύκλωση. Και για αυτό το λόγο οι στόχοι μας είναι ξεκάθαροι.  

• Να εφαρμόσουμε τις βασικές αρχές της κυκλικής οικονομίας.  
• Να ενισχύσουμε την ανακύκλωση και να πετύχουμε μείωση της ταφής.  
• Και βέβαια να αλλάξουμε την κουλτούρα της κοινωνίας σε ό,τι αφορά την διαχείριση των απορριμμάτων.  

Τα απορρίμματα δεν είναι σκουπίδια και δεν πρέπει να καταλήγουν στις χωματερές κατά 80%. Είναι φυσικοί πόροι που, εάν ανακτηθούν σωστά και ανακυκλωθούν, μπορούν να αποτελέσουν πρώτες ύλες για επόμενες παραγωγικές διεργασίες.  Πρέπει να αλλάξει αυτή η φιλοσοφία και αυτό προσπαθούμε να κάνουμε με το νόμο αυτό.  

Για πρώτη φορά φέρνουμε ένα νομοσχέδιο και καλύπτουμε το σύνολο της ιεράρχησης που προβλέπει το ενωσιακό δίκτυο. Και με τον τρόπο αυτό πετυχαίνουμε απλοποίηση σε ό,τι αφορά το νομοθετικό πλαίσιο.  

• Πριν φτάσει ο κάθε Δήμος στην υγειονομική ταφή, όλοι οι εμπλεκόμενοι πρέπει να έχουμε διασφαλίσει, μέσα από την αλλαγή της κουλτούρας ότι θα έχουμε κάνει όλα τα προηγούμενα στάδια της ιεράρχησης και διαχείρισης των αποβλήτων. Και φυσικά ό,τι μένει, αντί να θάβεται και να υπάρχει το τέλος ταφής θα οδηγείται προς ενεργειακή αξιοποίηση.  
• Μας έγινε κριτική γιατί δεν εφαρμόσαμε το τέλος ταφής για το 2020 και το 2021. Λόγω της πανδημίας και των αποτελεσμάτων στην οικονομική και κοινωνική δραστηριότητα, ορίζουμε το τέλος στο ποσό των 20 ευρώ από 1/1/2022 και δεν θα επιβαρυνθούν οι Δήμοι για τις δύο χρονιές αυτές. 
• Τα έσοδα από το τέλος ταφής θα τα διαχειριστεί ο Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης για δύο λόγους. Γιατί είναι προφανής η συνάφεια του με τα θέματα διαχείρισης αποβλήτων. Και γιατί πιστεύουμε ότι πρέπει να ενισχυθεί ώστε να επιτελέσει τον ρυθμιστικό και εποπτικό του ρόλο.  
• Για πρώτη φορά, στο άρθρο 31 στην παράγραφο 3 προβλέπεται ότι τα ΚΔΑΥ θα υπολογίζουν την ποσότητα των αποβλήτων που έχουν συλλεχθεί χωριστά ανά Δήμο. Η προηγούμενη Κυβέρνηση δεν έκανε τίποτε ώστε να ξέρουμε ποιος Δήμος ανακυκλώνει και ποιος όχι. Θέλουμε η διαδικασία αυτή να εποπτεύεται από μία ρυθμιστική αρχή. Αυτό τον ρόλο θέλουμε να τον επιτελέσει ο Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης, που εποπτεύεται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και  Ενέργειας και αποτελεί φορέα της Γενικής Κυβέρνησης. Για ποιον λόγο διαφωνεί ο ΣΥΡΙΖΑ με αυτό; Θέλετε να τα ρυθμίζει ο Υπουργός; Δεν θέλετε να υπάρχει μία ανεξάρτητη δημόσια αρχή που θα ρυθμίζει τον τρόπο με τον οποίον γίνονται οι επενδύσεις;  
• Αναφέρω 8 μέτρα που πραγματικά μας πάνε μπροστά στη χωριστή συλλογή: 

1. Έως την 1^η Ιανουαρίου 2024 οι Δήμοι υποχρεούνται να οργανώσουν χωριστή συλλογή επικινδύνων αποβλήτων στα νοικοκυριά (όπως χλωρίνες, βερνίκια κ.ά.).  
2. Επιπλέον της υποχρεωτικής χωριστής συλλογής των βιοαποβλήτων από τους Δήμους, έως το τέλος του 2022 τίθεται και η υποχρέωση χωριστής συλλογής και ανακύκλωσης βιοαποβλήτων μεγάλων παραγωγών με ευθύνη τους και κάλυψη εκ μέρους τους του κόστους, ενώ παράλληλα προβλέπεται η ελάφρυνση των δημοτικών τελών.  
3. Με σκοπό την ανάπτυξη και εδραίωση της περιβαλλοντικής συνείδησης, από 1 Σεπτεμβρίου του 2022 εισάγεται στα σχολεία υποχρεωτική χωριστή συλλογή χαρτιού, γυαλιού, πλαστικών, μετάλλων, μπαταριών και αποβλήτων τροφίμων.  
4. Από 1/1/2022 οι φορείς Γενικής Κυβέρνησης οργανώνουν τη χωριστή συλλογή χαρτιού σε όλες τις εγκαταστάσεις.  
5. Διευρύνεται η υποχρέωση για τη χωριστή συλλογή των αποβλήτων υλικών, δηλαδή χαρτιού, γυαλιού, μετάλλων, πλαστικών. 
6. Σε όλα τα νέα κτήρια υποχρεωτικά εξασφαλίζεται κατάλληλος χώρος για τη συλλογή και αποθήκευση τουλάχιστον τεσσάρων ρευμάτων.  
7. Απλοποιούνται οι διατάξεις σχετικά με τα πράσινα σημεία ώστε να αδειοδοτούνται και να κατασκευάζονται πιο εύκολα. Καταργείται η διάκριση σε μικρά – μεγάλα. Επιβάλλονται ενιαίοι χρωματικοί κώδικες για τους κάδους συλλογής αποβλήτων για την διευκόλυνση των πολιτών.  
8. Προωθείται η θέσπιση από τον Ιανουάριο του 2025 της υποχρέωσης για ελάχιστο ανακυκλωμένο περιεχόμενο 30% στις πλαστικές σακούλες μεταφοράς και από 1 Ιουνίου 2022 η εισαγωγή περιβαλλοντικού τέλους για τα πλαστικά μπουκάλια με ετικέτα PVC.  

• Απευθυνόμενος στον ΣΥΡΙΖΑ ο Υπουργός σημείωσε: «Παραλάβατε το 2015 ένα εθνικό σχεδιασμό πλήρη με δρομολογημένα έργα, υπήρχαν κάποια ΣΔΙΤ στη Βόρεια Ελλάδα σε φάση συμβασιοποίησης, τα παγώσατε όλα.  Θυμάστε τι έγινε με την Κέρκυρα που γέμισε σκουπίδια μέσα στην τουριστική περίοδο, Αύγουστο μήνα, θυμάστε τι έγινε με την Κεντρική Μακεδονία. Ήρθατε, λοιπόν, με 28 εργοστάσια διαχείρισης δρομολογημένα έργα και τα κάνατε 50. Φυσικά δεν τα είχατε χρήματα για να τα κατασκευάσετε. Όταν έχετε 1,5 δισ. ευρώ και έχετε εντάξει έργα 3 δισ. ευρώ πώς θα κατασκευαστούν εάν δε θέλετε τη σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα;». 
• Με το νομοσχέδιο, δίνεται η απαιτούμενη ευελιξία στον ΔΕΔΔΗΕ για την αναβάθμιση των δικτύων προκειμένου να διασφαλιστεί η σύνδεση περισσότερων σταθμών ΑΠΕ.  

Και αυτό γιατί, το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι είναι κορεσμένο το ηλεκτρικό δίκτυο με αποτέλεσμα οι αγρότες, πολίτες που κατοικούν στην περιφέρεια, να μην μπορούν να κατασκευάσουν ένα μικρό φωτοβολταϊκό και να στηρίξουν είτε την επαγγελματική τους δραστηριότητα, είτε να έχουν ένα επιπλέον έσοδο, δεν μπορούν να συνδεθούν επειδή είναι κορεσμένο το δίκτυο.  

• Επίσης, στηρίζουμε τους μικρούς παραγωγούς παρέχοντας τη δυνατότητα να αναπτύξουν μικρούς φωτοβολταϊκούς σταθμούς μέχρι 400 κιλοβάτ σε περιοχές που μέχρι τώρα δεν υπήρχε δυνατότητα. Δώσαμε 140 μεγαβάτ, 100 για ανεξάρτητους παραγωγούς, 40 για αυτοπαραγωγούς, για net metering, για συμψηφισμό. Δίνουμε 86 στην Πελοπόννησο, 45 στις Κυκλάδες και 40 μεγαβάτ εγκατεστημένης ισχύος στην Εύβοια. Επιπρόσθετα, εισάγεται η υποχρέωση προσκόμισης εισηγητικής επιστολής 35.000 ευρώ, για να δούμε τελικά ποιος έχει την οικονομική δυνατότητα από όσους έχουν καταλάβει ενεργειακό χώρο.  

• Επίσης, εισάγουμε διατάξεις που αφορούν στην δράση «Πρόγραμμα Στήριξης και Ανάπτυξης Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων» που χρηματοδοτείται από το Πράσινο Ταμείο με 10 εκατομμύρια ευρώ για τη στήριξη των λιγνιτικών περιοχών. Δίνουμε τη δυνατότητα, να γίνεται συμψηφισμός έως 30% σε οφειλές προς Δημόσια Ταμεία και άλλους οργανισμούς, μικρών και μικρομεσαίων επαγγελματιών που επηρεάστηκαν από τη μείωση της δραστηριότητας της ΔΕΗ, ώστε το υπόλοιπο 70% να μπορεί να καταλήγει στο ταμείο τους. 
• Πραγματοποιούμε τη μεγαλύτερη μεταρρύθμιση στη χώρα σε ότι αφορά την οργάνωση, τον χωροταξικό σχεδιασμό. Μέσα από τα τοπικά πολεοδομικά σχέδια, το 80% της ελληνικής επικράτειας θα σχεδιαστεί και θα διατεθούν για αυτόν τον λόγο πάνω από 240.000.000 ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης. Είναι κάτι το οποίο το κάνουμε εμείς για πρώτη φορά στη χώρα.   

Ένα πολεοδομικό σχέδιο έπαιρνε δεκαετίες – εάν και όταν, ποτέ ολοκληρωνόταν. Εμείς προσπαθούμε αυτό να το πετύχουμε μέσα στα επόμενα 2 με 3 χρόνια με πόρους που εξασφαλίσαμε από το Ταμείο Ανάκαμψης.  

• Και τέλος, μια σημαντική διάταξη μεταξύ άλλων, έχει να κάνει με την επίλυση του ιδιοκτησιακού ζητήματος σε περιοχές όπως η Κρήτη, τα Δωδεκάνησα και αλλού, όπου δεν τεκμαίρεται η κυριότητα του Δημοσίου μόνο και μόνο από το χαρακτήρα της έκτασης.  Έτσι, δίνουμε λύση και σε ένα πρόβλημα που ταλανίζει από την ίδρυση του Ελληνικού Κράτους, πολλούς συμπολίτες μας.