Τάσος Χατζηβασιλείου στα “ΝΕΑ”: Η ευθύνη βαραίνει αποκλειστικά την Αγκυρα

Μερικές εβδομάδες μετά τη συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ταγίπ Ερντογάν, στην οποία διεφάνη διάθεση για εξομάλυνση, η Τουρκία επέστρεψε στις γνώριμες για εκείνη ατραπούς της παραβατικότητας και της προκλητικότητας, λαμβάνοντας από την Ελλάδα τη δέουσα απάντηση σε διπλωματικό και επιχειρησιακό επίπεδο.

Η πρώτη αιτία αυτής της συμπεριφοράς σχετίζεται με τα γεγονότα στην Ουκρανία. Η Τουρκία «διαβάζει» λανθασμένα το ρόλο της στον πόλεμο και παρερμηνεύει το αποτέλεσμα των διαμεσολαβητικών υπηρεσιών της ανάμεσα σε Μόσχα και Κίεβο. Πάνω στα βραχυπρόθεσμα οφέλη που έχει αποκομίσει, προσπαθεί να χτίσει συγκεκριμένο αφήγημα ισχύος, με σκοπό να αθροίσει νέο διπλωματικό κεφάλαιο για το μέλλον. Κοινώς, αξιοποιεί τη διαμεσολάβηση για να κερδίσει πόντους. Ναι, ήταν αξιοσημείωτος ο ρόλος της, όμως ξεχνάει δυο πράγματα: η προσπάθεια εκτόνωσης δεν καρποφόρησε, αφού ο πόλεμος μαίνεται δυστυχώς αγριότερος, και η διεθνής εικόνα της έχει πληγεί από την επιλογή της να μην ακολουθήσει το δρόμο των κυρώσεων του ΝΑΤΟ σε βάρος της Ρωσίας.

Επιπλέον, η Τουρκία ακολουθεί το δρόμο των προκλήσεων για να υπενθυμίσει την παρουσία της στη Δύση και κυρίως στις Ηνωμένες Πολιτείες. Είναι διάχυτη η ενόχληση της Άγκυρας για τη στάση του αμερικανικού Κογκρέσου που ουσιαστικά βάζει στοπ στην υπόθεση της προμήθειας νέων αεροσκαφών και του εκσυγχρονισμού των παλαιών. Με τα περιφερειακά νταηλίκια, η Άγκυρα προσπαθεί να δείξει ότι εκείνη ρυθμίζει τους κανόνες του παιχνιδιού στη Μεσόγειο και, άρα, πρέπει να αποτελεί το κύριο σημείο αναφοράς της αμερικανικής εξωτερική πολιτικής στην περιοχή. Η είδηση της επίσκεψης του Έλληνα Πρωθυπουργού στην Ουάσιγκτον, η συνάντηση με τον Τζο Μπάιντεν και, κυρίως, η ομιλία του στο Κογκρέσο προκάλεσε περισσότερο εκνευρισμό στους γείτονες, με αποτέλεσμα την όξυνση της έντασης στο Αιγαίο.

Ακόμα, η προκλητικότητα αυξάνεται και για λόγους εγχώριας πολιτικής. Μετά τη συνάντηση ηγετών Ελλάδας και Τουρκίας, η Άγκυρα δεν θέλει να κατηγορηθεί στο εσωτερικό για υποχωρητικότητα από τις θέσεις της. Το πολιτικό σκηνικό κινείται συνολικά προς τον εθνικισμό, επομένως – εν όψει των εκλογών του 2023 – ο κυβερνητικός συνασπισμός θέλει να φαίνεται πιστός στις διακηρυγμένες θέσεις του περί Γαλάζιας Πατρίδας.

Η Αθήνα ορθώς αντιδρά με δυναμικό ύφος και τόνο. Προβάλλει την ισχύ της στο πεδίο και ταυτόχρονα διατηρεί το ζήτημα της τουρκικής παραβατικότητας διεθνοποιημένο. Το ξεκάθαρο μήνυμα του Πρωθυπουργού στον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ δεν αφήνει περιθώρια παρερμηνειών για τις ελληνικές θέσεις και την σταθερή υπεράσπιση του διεθνούς δικαίου. Το σημαντικό όμως ζήτημα είναι άλλο. Αυτή η στάση της Τουρκίας καταβαραθρώνει περισσότερο την αξιοπιστία της. Η προκλητικότητα ακυρώνει στην πράξη το θετικό momentum που δημιούργησε η συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν και δυσχεραίνει την όποια προσπάθεια επαναπροσέγγισης. Και η ευθύνη βαραίνει αποκλειστικά την Άγκυρα.