Θεραπεία της κατάθλιψης, της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής, της ημικρανίας και του χρόνιου πόνου υπόσχεται ο επαναληπτικός Διακρανιακός Μαγνητικός Ερεθισμός (rTMS), μια μέθοδος μη επεμβατικής διέγερσης του εγκεφάλου, η οποία εφαρμόζεται και στην Ελλάδα.
Η θεραπεία αυτή είναι εγκεκριμένη στις περισσότερες χώρες του G20, στην Αμερική, την Ευρώπη, την Αυστραλία και την Ασία. Επιπλέον, έχει εγκριθεί για την απεξάρτηση από αρκετούς εθισμούς, όπως στην κοκαΐνη, στη μεθαμφεταμίνη και το κάπνισμα, ενώ μελετάται η χρήση της για τη διακοπή του αλκοόλ και του τζόγου. Επίσης, στις ΗΠΑ έχει πάρει έγκριση και για τη θεραπεία του χρόνιου πόνου.
Ο Διακρανιακός Μαγνητικός Ερεθισμός λειτουργεί παράγοντας μαγνητικούς παλμούς, οι οποίοι διεγείρουν περιοχές του εγκεφάλου με χαμηλή δραστηριότητα. Για παράδειγμα, στην κατάθλιψη, χαμηλή δραστηριότητα έχει ο αριστερός προμετωπιαίος φλοιός του εγκεφάλου και ο Διακρανιακός Μαγνητικός Ερεθισμός μπορεί να αποκαταστήσει αυτή τη δραστηριότητα μέσω δεκάδων χιλιάδων παλμών. Η θεραπεία είναι εξατομικευμένη, γίνεται χωρίς αναισθησία, είναι ανώδυνη, ενώ κάθε συνεδρία διαρκεί από 3 έως 37 λεπτά. Δεν εμφανίζει σοβαρές παρενέργειες και μπορεί να συνδυαστεί με φαρμακευτική αγωγή, εάν χρειαστεί, ανάλογα με την αξιολόγηση του γιατρού. Κατά τη διάρκεια της συνεδρίας, ο ασθενής κάθεται άνετα και χαλαρώνει στην καρέκλα της θεραπείας, ενώ ένα μαγνητικό πηνίο ακουμπά ελαφρά στο κεφάλι του και χορηγεί εστιασμένη μαγνητική διέγερση απευθείας στις περιοχές του εγκεφάλου που υπολειτουργούν ή υπερλειτουργούν. Ο ασθενής ακούει έναν ήχο «κλικ» και αισθάνεται ένα ελαφρύ «χτύπημα» στο σημείο που ακουμπά το πηνίο. Μπορεί να νιώσει μια ήπια δυσφορία ή πονοκέφαλο, αλλά δεν εμφανίζει τις παρενέργειες που συνήθως συνοδεύουν τα αντικαταθλιπτικά.
Τα παραπάνω ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο εξειδικευμένος στη θεραπεία rTMS ψυχίατρος – ψυχοθεραπευτής και Γραμματέας του Κλάδου Ψυχοθεραπείας της Πανευρωπαϊκής Ψυχιατρικής Εταιρείας, εκπρόσωπος της Ελλάδας στην European Society for Brain Stimulation, Θεόδωρος Κουτσομήτρος. Να σημειωθεί ότι ο κ. Κουτσομήτρος παρουσίασε τη θεραπεία αυτή στο Neuroscience-N20, μία δράση του G20 που πραγματοποιήθηκε στο Ρίο Ντε Τζανέιρο της Βραζιλίας στα τέλη του περασμένου Νοεμβρίου, αλλά και στο Ευρωπαϊκό Συνέδριο Ασθενών με Κατάθλιψη, που διοργανώθηκε από την European Alliance Against Depression τον περασμένο Δεκέμβριο, στη Φρανκφούρτη, με διαδικτυακή μετάδοση.
«Παγκοσμίως, 350 εκατομμύρια άνθρωποι υποφέρουν από κατάθλιψη. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η κατάθλιψη προκαλεί τη μεγαλύτερη αναπηρία στον κόσμο. Τα αντικαταθλιπτικά δεν είναι αποτελεσματικά σε 1/3 των ασθενών και έχουν συχνά παρενέργειες, όπως αύξηση βάρους, σεξουαλικές δυσλειτουργίες, υπονατριαιμία, ξηροστομία, καταστολή, ημικρανία και πολλές άλλες ανεπιθύμητες ενέργειες» αναφέρει ο κ. Κουτσομήτρος. Παράλληλα, επισημαίνει ότι η μέθοδος του Διακρανιακού Μαγνητικού Ερεθισμού επιτρέπει στοχευμένη παρέμβαση, με δυνατότητα εξατομίκευσης της θεραπείας ανάλογα με τις ανάγκες του ασθενούς. «Πρόκειται για μία θεραπεία που εφαρμόζεται τα τελευταία χρόνια και αλλάζει την ψυχιατρική πρακτική παγκοσμίως» επισημαίνει ο κ. Κουτσομήτρος.
Η θεραπεία του Διακρανιακού Μαγνητικού Ερεθισμού, όπως σημειώνει ο κ. Κουτσομήτρος, το 2008 έλαβε για πρώτη φορά έγκριση από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) των ΗΠΑ ως θεραπευτική επιλογή για ασθενείς που πάσχουν από ανθεκτική στη θεραπεία μείζονα καταθλιπτική διαταραχή και έχει υιοθετηθεί στην κλινική πρακτική σε έναν αυξανόμενο αριθμό χωρών παγκοσμίως, ανάμεσα τους οι περισσότερες χώρες του G20, στην Ευρωπαϊκής Ένωση, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Αυστραλία, οι ΗΠΑ, ο Καναδάς κ.ά.
«Η θεραπεία rTMS έχει πλέον εγκριθεί για τη θεραπεία της κατάθλιψης με ή χωρίς αγχώδη διαταραχή, την ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, την ημικρανία και τον χρόνιο πόνο. Τέλος, τα τελευταία χρόνια έλαβε επίσης εγκρίσεις για απεξάρτηση από αρκετούς εθισμούς, όπως ο εθισμός στην κοκαΐνη, τη μεθαμφεταμίνη, το κάπνισμα, ενώ μελετάται με μεγάλη επιτυχία και για τη διακοπή του αλκοόλ και τον τζόγο. Δεν υπάρχουν γνωστά ρίσκα στην εγκυμοσύνη και υπάρχει έγκριση και για τη χρήση της σε εφήβους άνω των 15 ετών. Ο Διακρανιακός Μαγνητικός Ερεθισμός είναι μια ασφαλής ιατρική θεραπεία με παγκόσμια πρωτόκολλα ασφάλειας που ανανεώνονται συχνά από τη Διεθνή Ομοσπονδία Κλινικής Νευροφυσιολογίας» προσθέτει ο κ. Κουτσομήτρος.
Όπως εξηγεί ο κ. Κουτσομήτρος, δεν πρόκειται για μία θεραπεία που επιλέγει ο ίδιος ο θεραπευόμενος. Θα πρέπει να γίνει μία ιατρική εκτίμηση από κάποιον ψυχίατρο, ο οποίος θα κρίνει, εάν ο ασθενής χρειάζεται μόνο ψυχοθεραπεία ή εάν χρειάζεται αλλαγή στη φαρμακευτική αγωγή, ή συνδυασμό φαρμάκων και ψυχοθεραπείας, ή συνδυασμό φαρμάκων, ψυχοθεραπείας και Διακρανιακού Μαγνητικού Ερεθισμού, ή μόνο Διακρανιακό Μαγνητικό Ερεθισμό.
«Όταν ξεκίνησε η θεραπεία με Διακρανιακό Μαγνητικό Ερεθισμό, μιλούσαμε για μία συνεδρία κάθε μέρα για διάστημα 4-6 εβδομάδων, ανάλογα με τη βαρύτητα της νόσου και το πρωτόκολλο που χρησιμοποιούνταν. Πλέον, μιλάμε για επιταχυνόμενα πρωτόκολλα. Στο Πανεπιστήμιο του Stanford στις ΗΠΑ, συνάδελφοι μελέτησαν ένα μεγάλο δείγμα ανθρώπων με ανθεκτική κατάθλιψη που έκαναν 50 εντατικές συνεδρίες rTMS με το πρωτόκολλο SAINT: Stanford Accelerated Intelligent Neuromodulation Therapy σε μόλις 5 ημέρες με θεαματικά αποτελέσματα και ποσοστά ύφεσης 90%, δηλαδή ό,τι πιο αποτελεσματικό υπάρχει μέχρι στιγμής για τη θεραπεία της ανθεκτικής κατάθλιψης. Όμως, υπάρχουν και άλλα επιταχυνόμενα πρωτόκολλα, π.χ. το πρωτόκολλο των 6 εβδομάδων να γίνει σε 2 ή 3, ανάλογα με τη νόσο, τη βαρύτητά της, το πρόγραμμα και τη διαθεσιμότητα του ασθενούς, αλλά και ανάλογα με το τι προτείνει η κάθε θεραπευτική ομάδα» αναφέρει ο κ. Κουτσομήτρος.
Η θεραπεία με Διακρανιακό Μαγνητικό Ερεθισμό είναι μια ακριβή θεραπεία, το κόστος της οποίας, μέχρι 36 συνεδρίες, καλύπτεται από τα ασφαλιστικά ταμεία στις ΗΠΑ και σε κάποιες χώρες της Ευρώπης. «Είναι μια υψηλού κόστους θεραπεία που στην Ελλάδα δεν καλύπτεται από τον ΕΟΠΥΥ. Όπως γίνονται κάποιες κινήσεις μέσω κάποιων Επιστημονικών Εταιρειών, και ελπίζουμε να τις στηρίξει και η Ελληνική Ψυχιατρική Εταιρεία, ώστε κάποια στιγμή στο μέλλον να μπορέσει να καλυφθεί το κόστος από τον ΕΟΠΥΥ» καταλήγει ο κ. Κουτσομήτρος.
