Θεσσαλονίκη: Το κροκοδειλάκι του Σέιχ Σου, μέρος της πλούσιας ερπετοπανίδας του

Πλούσιο σε ερπετά και αμφίβια είναι το Σέιχ Σου, όπου απαντάται το 71% των ειδών ερπετοπανίδας που ζουν σε ολόκληρη την Κεντρική Μακεδονία, όπως προκύπτει από πρόσφατα δημοσιευμένη επιστημονική εργασία του βιολόγου και υποψήφιου διδάκτορα του Τμήματος Βιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Ηλία Στραχίνη.

Ανάμεσα στα είδη που μπορεί να συναντήσει κανείς στην έκταση των 30.000 στρεμμάτων του Σέιχ Σου, γνωστού και ως «Κεδρηνός Λόφος», είναι και το κροκοδειλάκι!

Όπως αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Στραχίνης, παρά τις αρκετές πυρκαγιές, από τις οποίες το δάσος υπέφερε στο παρελθόν, το Σέιχ Σου φιλοξενεί μια αξιοσημείωτα υψηλή βιοποικιλότητα, κάτι που σημαίνει πολλά είδη άγριας χλωρίδας και πανίδας.

«Καταγραφές μου, που συγκεντρώθηκαν σε συνολικό διάστημα 17 ετών, αποκάλυψαν την παρουσία 25 ειδών ερπετών και επτά ειδών αμφιβίων, δηλαδή περίπου το 71% των ειδών ερπετοπανίδας που απαντούν εντός ολόκληρης της Κεντρικής Μακεδονίας! Όλα τα ερπετά και αμφίβια που καταγράφηκαν συνιστούν προστατευόμενα είδη, ενώ μεταξύ αυτών ένα αμφίβιο και επτά ερπετά ανήκουν στο Παράρτημα II της Κοινοτικής Οδηγίας 92/43, που σημαίνει ότι είναι αυστηρώς προστατευόμενα», σημειώνει ο κ. Στραχίνης.

Πιο αναλυτικά, από είδη ερπετών ο Κεδρηνός Λόφος φιλοξενεί έξι είδη χελώνας, οχτώ είδη σαύρας και 11 είδη φιδιών, ενώ τα αμφίβια αποτελούνται από έξι είδη βατράχου και ένα είδος τρίτωνα. Κάποια από τα πιο γνωστά ερπετά του Σέιχ Σου είναι το Σαμιαμίδι, οι χελώνες ξηράς, ο Λαφιάτης, το Νερόφιδο, η Σαΐτα και η Οχιά. Από όλα τα ερπετά και τα αμφίβια του Σέιχ Σου, το μοναδικό που έχει δυνητικά επικίνδυνο δάγκωμα είναι η κοινή Οχιά (Viperaammodytes) και όλα τα υπόλοιπα είναι ακίνδυνα για τον άνθρωπο.

Σύμφωνα με τον κ. Στραχίνη, η παρουσία της οχιάς στο Σέιχ Σου δεν πρέπει να φοβίζει τον επισκέπτη καθώς πρόκειται για αργό ζώο ήπιου χαρακτήρα που δεν θα επιτεθεί ποτέ στον άνθρωπο και θα αμυνθεί με δάγκωμα, μόνο αν πατηθεί ή πιαστεί. Ο περιπατητής μπορεί αν συναντήσει την οχιά, να κρατήσει μια απόσταση δύο-τριών μέτρων χωρίς να την ενοχλεί, να την παρατηρήσει και να τη φωτογραφίσει χωρίς κίνδυνο.

Ένα κροκοδειλάκι μινιατούρα!

Από τα πιο ενδιαφέροντα ερπετά που μπορεί κανείς να συναντήσει στο δάσος του Σέιχ Σου, είναι το κροκοδειλάκι. Όπως εξηγεί ο κ. Στραχίνης, η ονομασία δεν είναι τυχαία, καθώς φαίνεται να πρόκειται για το πρώτο ζώο που ονομάστηκε «Κροκόδειλος» από τους αρχαίους Έλληνες, από τις λέξεις κρόκη και δρῖλος, που σημαίνουν βότσαλο και σκουλήκι (ζώο που έρπεται), αντίστοιχα.

«Το κροκοδειλάκι κανονικά προέρχεται από τη Μικρά Ασία, το νότιο και το ανατολικό Αιγαίο και στη Θεσσαλονίκη φαίνεται ότι έχει εισαχθεί κατά τα βυζαντινά χρόνια. Από τότε εξαπλώθηκε φυσικά και σήμερα συναντάται από τα όρια του νομού Κιλκίς έως και περιοχές της Χαλκιδικής. Πρόκειται για μεγάλη αγκαθωτή σαύρα, που μοιάζει με μινιατούρα των κροκόδειλων, όπως τους ξέρουμε σήμερα, και είναι φυσικά ακίνδυνη, όπως άλλωστε και όλες οι σαύρες της Ευρώπης. Μπορεί κανείς να θαυμάσει τα κροκοδειλάκια να λιάζονται τις ζεστές ηλιόλουστες ημέρες πάνω σε βράχους μέσα στο δάσος του Σέιχ Σου».

Άλλο ενδιαφέρον αμφίβιο του Σέιχ Σου είναι ο κοινός τρίτωνας. Μοιάζει με μικρή σαύρα, αλλά δεν είναι ερπετό, κολυμπάει και αναπαράγεται μέσα σε καθαρά στάσιμα νερά και τα αρσενικά φέρουν πολλά εντυπωσιακά χρώματα. Εγκαταλείπει το νερό και παραμένει σε κρυψώνες στις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες του χειμώνα ή στις πολύ υψηλές του καλοκαιριού.

Ισορροπιστές της φύσης

Τα ερπετά και τα αμφίβια, επισημαίνει ο κ. Στραχίνης, είναι ισορροπιστές της φύσης και συνιστούν πολύ σημαντικά γρανάζια των οικοσυστημάτων, μιας και κατέχουν τέτοιες θέσεις στο τροφικό πλέγμα, που αποτελούν ταυτόχρονα θηρευτές και θηράματα.

«Η υψηλή ποικιλότητα του Σέιχ Σου σε ερπετά και αμφίβια αποτελεί έναν ισχυρό δείκτη υψηλής βιοποικιλότητας γενικά και υποδηλώνει την ύπαρξη ενός πλούσιου οικοσυστήματος, παρά τις πολλές πιέσεις που υφίσταται σήμερα το δάσος. Πυρκαγιές, ρύπανση, σκουπίδια, μπάζα, μηχανοκίνητα εκτός δρόμου, εγκατάλειψη κατοικίδιων, αυθαίρετες κατασκευές, έργα οδοποιίας, παράνομη κοπή δέντρων και λαθραία συλλογή ζώων και φυτών, είναι μερικές από τις πολλές ανθρωπογενείς πιέσεις που αντιμετωπίζει εδώ και πολλά χρόνια το πολύπαθο Σέιχ Σου. Για να μπορέσει το δάσος του Κεδρηνού Λόφου να συνεχίσει να παρέχει απρόσκοπτα στους Θεσσαλονικείς όλες του τις οικοσυστημικές υπηρεσίες, είναι αναγκαίο να αποσοβήσουμε τις απειλές αυτές, να σεβαστούμε και να προστατέψουμε τη δομή, το ύφος και τη βιοποικιλότητά του στο σύνολό της», καταλήγει.

*Επισυνάπτονται φωτογραφίες του κ. Στραχίνη που παραχώρησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ