Τι συζητήθηκε στο Υπουργικό Συμβούλιο

Σύμφωνα με την ανακοίνωση του υφυπουργού παρά τω πρωθυπουργώ και κυβερνητικού εκπροσώπου Παύλου Μαρινάκη κατά την συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου και μετά την εισαγωγική τοποθέτηση του πρωθυπουργού παρουσιάστηκαν και συζητήθηκαν τα ακόλουθα θέματα.

Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Επικρατείας Κωνσταντίνος Χατζηδάκης παρουσίασε στο υπουργικό συμβούλιο την πρωτοβουλία για ένα κράτος πιο φιλικό στους πολίτες και την οικονομική δραστηριότητα.

Η κυβέρνηση προχωρεί σε μια νέα πρωτοβουλία για ένα κράτος πιο φιλικό στους πολίτες και την οικονομική δραστηριότητα. Η δράση αυτή στοχεύει στη μείωση της γραφειοκρατίας, την αναβάθμιση της εξυπηρέτησης των πολιτών και την απλοποίηση των διοικητικών διαδικασιών σε σχέση με την οικονομική δραστηριότητα. Η νέα αυτή δράση εντάσσεται στη συνολική μάχη της κυβέρνησης με το βαθύ κράτος. Μάχη στην οποία έχουν γίνει ήδη σημαντικά βήματα, όπως με τον ψηφιακό εκσυγχρονισμό του κράτους, την απονομή των συντάξεων από τον ΕΦΚΑ σε 60 μέρες, τους ενιαίους αριθμούς εξυπηρέτησης 1555 και 1566, την υιοθέτηση ψηφιακών εργαλείων για την αναβάθμιση των υπηρεσιών υγείας, τα βήματα για την αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων. Προχωρούμε, επίσης, αυτή την περίοδο πρωτοβουλίες, όπως ένα νέο πλαίσιο για τις πολεοδομίες, η μεταρρύθμιση στον ΟΣΕ, η ψηφιακή κάρτα στο Δημόσιο.

Η νέα πρωτοβουλία αναπτύσσεται σε δύο βασικούς άξονες. Ο πρώτος αφορά τη νομοθετική παρέμβαση, διυπουργικού χαρακτήρα, με σκοπό την αντιμετώπιση χρόνιων προβλημάτων δυσλειτουργίας της δημόσιας διοίκησης, όπως αυτά προκύπτουν από τις εκθέσεις του Συνηγόρου του Πολίτη ή και την ίδια την καθημερινή παρατήρηση και οφείλονται στην έλλειψη συνεννόησης μεταξύ συναρμόδιων υπηρεσιών. Με τον τρόπο αυτό επιδιώκεται καλύτερος συντονισμός στη δημόσια διοίκηση και περιορισμός φαινομένων που ταλαιπωρούν τους πολίτες.

Ο δεύτερος άξονας επικεντρώνεται στην απλοποίηση των διαδικασιών μέσω του Εθνικού Μητρώου Διαδικασιών «ΜΙΤΟΣ». Το ΜΙΤΟΣ, μια πρωτοβουλία μας της πρώτης τετραετίας, λειτουργεί ήδη ως ψηφιακή βάση για τις διοικητικές διαδικασίες του Δημοσίου, με 4.050 καταχωρημένες εγγραφές οι οποίες περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τα απαραίτητα δικαιολογητικά, τον χρόνο και το κόστος διεκπεραίωσης κάθε πράξης. Παρά την πρόοδο, σημαντικό ποσοστό των διαδικασιών εξακολουθεί να απαιτεί μεγάλους χρόνους ολοκλήρωσης και πολυάριθμα έγγραφα. Για τον λόγο αυτό θα συγκροτηθεί διυπουργική ομάδα εργασίας υπό την προεδρία του Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης. Η ομάδα, προτεραιοποιώντας συγκεκριμένες κατηγορίες διαδικασιών, θα εργαστεί με στόχο την απλοποίησή τους. Στρατηγικός στόχος είναι η καθιέρωση του ΜΙΤΟΣ ως ενιαίου σημείου αναφοράς για όλες τις συναλλαγές των πολιτών και των επιχειρήσεων με το Δημόσιο.

Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Επικρατείας Κωνσταντίνος Χατζηδάκης, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης και ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Κωνσταντίνος Τσιάρας παρουσίασαν στο υπουργικό συμβούλιο τις νομοθετικές πρωτοβουλίες για τη μεταρρύθμιση του εθνικού οργανισμού πληρωμών και τη μετάβαση από τον οργανισμό πληρωμών & ελέγχου κοινοτικών ενισχύσεων προσανατολισμού & εγγυήσεων στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων.

Η κυβέρνηση προχωρεί σε μια θεσμική μεταρρύθμιση στρατηγικού χαρακτήρα, με στόχο τη διασφάλιση της αξιοπιστίας της χώρας στον κρίσιμο τομέα της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής (ΚΓΠ): τη μεταφορά του ρόλου του ΟΠΕΚΕΠΕ (Οργανισμός Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων) ως Εθνικού Οργανισμού Πληρωμών στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), η οποία θα αναλάβει πλήρως τις αρμοδιότητες του Οργανισμού Πληρωμών της χώρας.

Η πρωτοβουλία αυτή αντιμετωπίζει τον κίνδυνο της άρσης της διαπίστευσης του ΟΠΕΚΕΠΕ ως υφιστάμενου Οργανισμού Πληρωμών από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την επιβολή σοβαρών δημοσιονομικών διορθώσεων σε βάρος της χώρας μας τα οποία συνιστούν αποτελέσματα μιας μη αποτελεσματικής διαχείρισης του καθεστώτος πληρωμών και ελέγχου από τον ΟΠΕΚΕΠΕ και τη γένεση εξ αυτού του λόγου πληθώρας παθογενειών κυρίως στο καθεστώς της επιλεξιμότητας σχεδόν σε κάθε δράση/μέτρο της ΚΓΠ.

Η μεταρρύθμιση αυτή προλαμβάνει αποτελεσματικά τον κίνδυνο αυτό. Η μετάβαση σηματοδοτεί μια νέα εποχή στη λειτουργία του Ελληνικού Οργανισμού Πληρωμών:

• Αποκαθιστά την αξιοπιστία της χώρας.
• Εναρμονίζεται πλήρως με το ευρωπαϊκό κανονιστικό πλαίσιο.
• Θωρακίζει τη συνέχεια των πληρωμών και των ελέγχων.
• Διασφαλίζει τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση των ενωσιακών πόρων.
• Αποτρέπει την επιβολή πρόσθετων δημοσιονομικών διορθώσεων.
• Εδραιώνει ένα σύστημα διακυβέρνησης με διαφάνεια, ακεραιότητα και λογοδοσία.
• Η ΑΑΔΕ εξασφαλίζει τα θεσμικά και διοικητικά εχέγγυα ως οργανισμός πληρωμών και ελέγχου.

Η ΑΑΔΕ, με την αποδεδειγμένη εμπειρία της στην εφαρμογή επαληθευμένων μεθόδων ελέγχου, τη χρήση σύγχρονων ψηφιακών υποδομών και την καθιέρωση μηχανισμών διαφάνειας και λογοδοσίας, είναι σε θέση να αναλάβει και να υπηρετήσει με αξιοπιστία και σταθερότητα τον ρόλο του εθνικού Οργανισμού Πληρωμών. Επιπλέον, η πλήρης διαλειτουργικότητα με άλλες βάσεις δεδομένων του Δημοσίου θα ενισχύσει την ακρίβεια των ελέγχων, θα περιορίσει τον διοικητικό φόρτο και θα αυξήσει την ταχύτητα και την ασφάλεια των διαδικασιών.

Η μεταρρύθμιση εντάσσεται στο πλαίσιο του Σχεδίου Δράσης (Action Plan), το οποίο έχει εκπονηθεί σε συνεργασία με τις ευρωπαϊκές υπηρεσίες και αποσκοπεί στην αποκατάσταση της λειτουργικής και θεσμικής συμμόρφωσης της χώρας. Το Σχέδιο Δράσης (Action Plan) θα συνεχιστεί και θα ολοκληρωθεί με επιτυχία από την ΑΑΔΕ, διασφαλίζοντας την εμπιστοσύνη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και την ομαλή ροή των πληρωμών προς τον αγροτικό κόσμο.

Η μετάβαση, με τελικό στόχο υλοποίησης την 1η Ιανουαρίου 2026, θα υλοποιηθεί με τη μεταρρύθμιση που εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο και η οποία στηρίζεται σε πέντε (5) βασικούς πυλώνες:

• Πυλώνας 1: Μεταφορά της Διαπίστευσης του Εθνικού Οργανισμού Πληρωμών από τον ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ και, παράλληλα, όλων των αρμοδιοτήτων του οργανισμού πληρωμών όπως προβλέπονται από την ενωσιακή νομοθεσία.
• Πυλώνας 2: Εφαρμογή του μοντέλου της οιονεί καθολικής διαδοχής σε δικαιώματα και υποχρεώσεις μεταξύ των δυο οντοτήτων (από ΟΠΕΚΕΠΕ σε ΑΑΔΕ).
• Πυλώνας 3: Οργανωτική ενσωμάτωση και προσαρμογή όλων των υποδομών πληρωμών και ελέγχου με σκοπό την πλήρη ανάληψη της διαχείρισης των δυο (2) ευρωπαϊκών ταμείων: του ΕΓΤΕΕ (Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων) και του ΕΓΤΑΑ (Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης)
• Πυλώνας 4: Σεβασμός στο προσωπικό: χαρτογράφηση και αξιολόγηση των διαδικασιών και του προσωπικού του ΟΠΕΚΕΠΕ από ανεξάρτητο εξωτερικό φορέα, υπό την εποπτεία της ΑΑΔΕ και ενσωμάτωση/απορρόφησή τους στην ΑΑΔΕ.
• Πυλώνας 5: Πλήρης ανάληψη του ρόλου του Οργανισμού Πληρωμών από την ΑΑΔΕ, με εγγυημένη επιχειρησιακή συνέχεια και σταθερότητα.

Ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης, ο αναπληρωτής υπουργός Νικόλαος Παπαθανάσης και ο υφυπουργός Γεώργιος Κώτσηρας παρουσίασαν στο υπουργικό συμβούλιο τις νομοθετικές πρωτοβουλίες του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών: α) Ενσωμάτωση των Οδηγιών 2023/2226 και 2025/872 σχετικά με τη διοικητική συνεργασία στον τομέα της φορολογίας, β) Νέο Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης.

Α) Η ενσωμάτωση της Οδηγίας 2023/2226 (DAC 8) αντιμετωπίζει:

α) τα φαινόμενα φορολογικής απάτης, φοροδιαφυγής και φοροαποφυγής που προκύπτουν από τις συναλλαγές με κρυπτοστοιχεία και την αυξανόμενη χρήση εναλλακτικών μέσων πληρωμής και επενδύσεων,

β) τη δυσκολία εντοπισμού των φορολογητέων πράξεων που προκύπτουν κατά την επένδυση σε κρυπτοστοιχεία,

γ) την έλλειψη πληροφόρησης των φορολογικών διοικήσεων των κρατών μελών για συναλλαγές με κρυπτοστοιχεία.

Οι επιδιωκόμενοι στόχοι είναι: Η θέσπιση κανόνων δικαίου, με τους οποίους επιδιώκονται η ενίσχυση της φορολογικής διαφάνειας, η διοικητική συνεργασία των κρατών μελών στον τομέα της φορολογίας, με στόχο την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, φοροαποφυγής, φορολογικής απάτης, μέσω:

α) της υποχρέωσης υποβολής πληροφοριών των χρηστών (Δηλωτέοι Χρήστες), από τους Δηλούντες Παρόχους Υπηρεσιών Κρυπτοστοιχείων στις αρμόδιες αρχές των ενδιαφερομένων κρατών μελών,

β) της υποχρέωσης των Φορέων Εκμετάλλευσης Κρυπτοστοιχείων να καταχωρίζονται από την αρμόδια αρχή ενός μόνο κράτους μέλους,

γ) της ενίσχυσης της συνεργασίας των κρατών μελών στον φορολογικό τομέα, η οποία επιτυγχάνεται με την επέκταση της αυτόματης ανταλλαγής πληροφοριών,

δ) της δήλωσης του ΑΦΜ από τη δηλούσα οντότητα ή το δηλούν πρόσωπο και την κοινοποίησή του, από την αρμόδια αρχή της Ελλάδας, όταν αυτό απαιτείται, ούτως ώστε τα κράτη μέλη να αντιστοιχίζουν τις πληροφορίες που λαμβάνουν, με τα δεδομένα που υπάρχουν στις εθνικές βάσεις δεδομένων, να εντοπίζουν τους σχετικούς φορολογουμένους και να προσδιορίζουν ορθά τους σχετικούς φόρους,

ε) της τροποποίησης των υφιστάμενων διατάξεων του Ν. 4170/2013 (με τον οποίο ενσωματώθηκε στην ελληνική έννομη τάξη η Οδηγία 2011/16/ΕΕ) και του Ν. 5104/2024 (Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας), ούτως ώστε να εναρμονισθεί η εθνική με την ενωσιακή νομοθεσία.

Η ενσωμάτωση της Οδηγίας 2025/872 (DAC 9) αντιμετωπίζει:

α) την έλλειψη αυτόματης ανταλλαγής, με κοινό ευρωπαϊκό σύστημα, των πληροφοριών στις Δηλώσεις πληροφοριών συμπληρωματικού (ελαχίστου) φόρου, οι οποίες υποβάλλονται από τους ομίλους πολυεθνικών επιχειρήσεων και τους εγχώριους ομίλους μεγάλης κλίμακας κατ’ εφαρμογή της Οδηγίας (ΕΕ) 2022/2523 (Πυλώνας II),

β) το ζήτημα υποβολής πολλαπλών Δηλώσεων πληροφοριών συμπληρωματικού φόρου από ομίλους επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται σε διάφορα κράτη-μέλη,

γ) την επέκταση της διαλειτουργικότητας μεταξύ κρατών μελών,

δ) την ενίσχυση της βεβαιότητας για τον ρόλο κάθε κράτους μέλους, στο πλαίσιο της αυτόματης ανταλλαγής πληροφοριών που αφορούν την Οδηγία του Πυλώνα II, ιδίως στις περιπτώσεις που μια εταιρεία έχει παρουσία σε πολλά κράτη μέλη, καθώς δεν θα ήταν εφικτή η υποβολή μιας μόνο δήλωσης από την τελική μητρική οντότητα για λογαριασμό ολόκληρου του ομίλου.

Οι επιδιωκόμενοι στόχοι είναι:

α) η διευκόλυνση της αποτελεσματικής εφαρμογής σε ευρωπαϊκό επίπεδο του ελάχιστου εταιρικού φόρου με φορολογικό συντελεστή 15 % για πολυεθνικές εταιρείες και μεγάλους εγχώριους ομίλους,

β) η ρύθμιση της αυτόματης ανταλλαγής πληροφοριών που περιλαμβάνονται στη Δήλωση του Πυλώνα ΙΙ μεταξύ φορολογικών αρχών,

γ) η μείωση του διοικητικού φόρτου και της γραφειοκρατίας τόσο για τους ομίλους εταιρειών που εμπίπτουν στις διατάξεις του Πυλώνα II όσο και για τις φορολογικές αρχές, μέσω της καθιέρωσης ενιαίου μορφοτύπου Δήλωσης και δυνατότητας «κεντρικής» υποβολής της εν λόγω δήλωσης ανά όμιλο επιχειρήσεων από μία οντότητα του ομίλου,

δ) η ενίσχυση της τεχνολογικής υποδομής ανταλλαγής δεδομένων, μέσω της βελτίωσης της ενιαίας ευρωπαϊκής ψηφιακής πλατφόρμας,

ε) η ενίσχυση της φορολογικής διαφάνειας μέσω επέκτασης του πλαισίου αυτόματης ανταλλαγής πληροφοριών,

στ) η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και φοροαποφυγής που σχετίζονται με τη μη εκπλήρωση των υποχρεώσεων που απορρέουν από την Οδηγία του Πυλώνα II.

Β) Αντικείμενο του νομοσχεδίου είναι η θέσπιση ενός ολοκληρωμένου πλαισίου κανόνων που διέπουν την κατάρτιση, τον συντονισμό, τη διαχείριση, τη χρηματοδότηση, τον έλεγχο και την εφαρμογή των αναπτυξιακών παρεμβάσεων του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης (Ε.Π.Α.) και των επιμέρους Τομεακών και Περιφερειακών Προγραμμάτων του.

Το Ε.Π.Α. αποτελεί το βασικό εργαλείο μεσοπρόθεσμου αναπτυξιακού προγραμματισμού των εθνικών πόρων του Αναπτυξιακού Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (Α.Π.Δ.Ε.), με στόχο την παραγωγική ανάταξη, την ισόρροπη περιφερειακή ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή της χώρας.

Με το προτεινόμενο νομοσχέδιο θεσπίζεται ένα νέο, αυτοτελές και σύγχρονο θεσμικό πλαίσιο με στόχο:

• Την ανανέωση και τον εμπλουτισμό της στοχοθεσίας και του προσανατολισμού του Προγράμματος σε εναρμόνιση με τις νέες εθνικές και ευρωπαϊκές προτεραιότητες
• Την εναρμόνιση του ρυθμού υλοποίησης των έργων με τις ετήσιες και μεσοπρόθεσμες δημοσιονομικές δυνατότητες
• Την ομαλή υποδοχή και χρηματοδότηση των έργων χωρίς ενωσιακή συνδρομή από το συγχρηματοδοτούμενο σκέλος του ΑΠΔΕ
• Τη θέσπιση μηχανισμού για τον συντονισμό, την εξειδίκευση και την παρακολούθηση των Προγραμμάτων
• Την ενίσχυση των μηχανισμών παρακολούθησης και ελέγχου
• Την ενδυνάμωση των Υπηρεσιών Διαχείρισης των Προγραμμάτων
• Τη θέσπιση κανόνων για την ολοκλήρωση των έργων της τρέχουσας προγραμματικής περιόδου

Περαιτέρω προωθούνται ο εκσυγχρονισμός και η επιτάχυνση πλήθους διαδικασιών. Αποσαφηνίζονται οι επιλέξιμες προς χρηματοδότηση από το Ε.Π.Α. δράσεις με αναλυτική πρόβλεψη για τις επιλέξιμες δαπάνες.

Ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Δημήτριος Παπαστεργίου εισηγήθηκε στο υπουργικό συμβούλιο το νομοσχέδιο του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης για την ίδρυση του Ελληνικού Εργοστασίου Τεχνητής Νοημοσύνης «ΦΑΡΟΣ AI Factory».

Με το προτεινόμενο νομοσχέδιο προβλέπεται η σύσταση της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «Ελληνικό Εργοστάσιο Τεχνητής Νοημοσύνης Α.Ε.» και τον διακριτικό τίτλο «ΦΑΡΟΣ AI Factory», η οποία θα αποτελέσει τον εθνικό κόμβο για την ανάπτυξη, διάχυση και αξιοποίηση της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ) στην Ελλάδα.

Στην Εταιρεία συμμετέχουν το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης (30%) και η ΕΕΣΥΠ (70%), ενώ ο σκοπός της είναι η ενίσχυση της εθνικής ικανότητας καινοτομίας μέσω της δημιουργίας ενός ολοκληρωμένου οικοσυστήματος ΤΝ, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού δικτύου AI Factories που προωθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση για την ενιαία ευρωπαϊκή στρατηγική στην ΤΝ.

Κεντρικός στόχος του νομοσχεδίου είναι η δημιουργία ενός εθνικού και ευρωπαϊκά διασυνδεδεμένου φορέα ΤΝ, που θα λειτουργεί ως επιταχυντής καινοτομίας και ως γέφυρα μεταξύ επιστήμης, επιχειρηματικότητας και δημόσιας πολιτικής. Το Ελληνικό Εργοστάσιο ΤΝ θα έχει αποστολή να υποστηρίζει την ανάπτυξη εφαρμογών ΤΝ υψηλής αξιοπιστίας, ενισχύοντας την παραγωγικότητα, την ανταγωνιστικότητα και τη βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας.

Η Εταιρεία θα επικεντρωθεί στους στρατηγικούς τομείς της Υγείας, της Ελληνικής Γλώσσας και του Πολιτισμού, καθώς και της Βιώσιμης Ανάπτυξης.

Το Ελληνικό Εργοστάσιο ΤΝ θα παρέχει:

• Πρόσβαση σε υπολογιστικούς πόρους υπερυπολογιστών (όπως ο ΔΑΙΔΑΛΟΣ), σε μεγάλα δεδομένα και σε εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό.
• Υποστήριξη καινοτομίας για νεοφυείς επιχειρήσεις, με προγράμματα επιτάχυνσης και πρόσβαση σε επενδυτικά κεφάλαια.
• Ανάπτυξη προϊόντων ΤΝ υψηλής αξιοπιστίας και εναρμονισμένων με τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς TN (AI Act).
• Επένδυση στο ανθρώπινο κεφάλαιο, μέσα από προγράμματα κατάρτισης, αναβάθμισης δεξιοτήτων και προσέλκυσης ταλέντων στον τομέα της ΤΝ.
• Σύνδεση με ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες όπως τα EDIHs, τα Data Spaces, και εμβληματικά έργα όπως τα DeployAI, ALT-EDIC4EU και LLMs4EU.

Τελικός στόχος είναι η ένταξη της Ελλάδας στο πανευρωπαϊκό δίκτυο AI Factories, συμβάλλοντας στη διαμόρφωση ενός διασυνοριακού οικοσυστήματος καινοτομίας που θα λειτουργεί ως πολλαπλασιαστής ανάπτυξης και τεχνολογικής αυτονομίας για όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ο υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας Ιωάννης Κεφαλογιάννης παρουσίασε στο Υπουργικό Συμβούλιο τον απολογισμό της αντιπυρικής περιόδου 2025.

Κατά την περίοδο 2006-2024, στην Ευρωπαϊκή Ένωση η μέση ετήσια καμένη έκταση ανήλθε σε περίπου 3,5 εκατομμύρια στρέμματα, σύμφωνα με τα στοιχεία του European Forest Fire Information System (EFFIS). Το ιστορικό μέγιστο της εικοσαετίας καταγράφηκε το 2017, με σχεδόν 9,9 εκατομμύρια στρέμματα δασικών και αγροτικών εκτάσεων. Για το 2025, τα προκαταρκτικά δεδομένα δείχνουν νέο ρεκόρ, με πάνω από 10 εκατομμύρια στρέμματα καμένων εκτάσεων σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, δηλαδή σχεδόν τριπλάσιο αποτύπωμα από τον ιστορικό μέσο όρο. Η πυρική δραστηριότητα παραμένει ισχυρά συγκεντρωμένη στη Μεσογειακή ζώνη, η οποία απορροφά πάνω από το 85 % των συνολικών καταγραφών, καθιστώντας τη νότια Ευρώπη τον κύριο γεωγραφικό πυρήνα του φαινομένου.

Παράλληλα, τα δεδομένα του 2025 δείχνουν ότι η κλιματική κρίση δεν περιορίζεται πλέον στη Μεσόγειο. Πυρκαγιές μεγάλης έντασης έχουν εκδηλωθεί και σε κράτη της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης, όπου το φαινόμενο ήταν ιστορικά σπάνιο. Στη Γερμανία οι καμένες εκτάσεις αυξήθηκαν κατά περίπου 700 % σε σχέση με τον μέσο όρο της προηγούμενης εικοσαετίας, στην Αυστρία κατά 380 %, στη Δανία κατά 250 %, στη Σλοβακία πάνω από 1.200 %, ενώ στη Φινλανδία η αύξηση προσέγγισε το 120 %. Τα ποσοτικά αυτά δεδομένα επιβεβαιώνουν ότι η πυρική επικινδυνότητα έχει πλέον πανευρωπαϊκό χαρακτήρα, επηρεάζοντας το σύνολο των κλιματικών και γεωγραφικών ζωνών της Ένωσης.

Σε αυτό το πλαίσιο, η Ελλάδα παρουσιάζει σταθερή και συγκρατημένη εικόνα ως προς την έκταση των καμένων περιοχών. Σύμφωνα με τα στοιχεία του EFFIS, η χώρα καταγράφει για το 2025 συνολική καμένη έκταση περίπου 477.000 στρεμμάτων, έναντι ιστορικού μέσου όρου 503.000 στρεμμάτων για την περίοδο 2006-2024. Η μεταβολή αυτή, που αντιστοιχεί σε μείωση περίπου 5 %, τοποθετεί την Ελλάδα κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο και τη διατηρεί εντός του εύρους της φυσιολογικής διακύμανσης των τελευταίων δύο δεκαετιών. Μέσα σε μια χρονιά που η Ευρωπαϊκή Ένωση καταγράφει ιστορικό ρεκόρ καμένων εκτάσεων, η Ελλάδα αποτελεί εξαίρεση στη γενικευμένη ανοδική τάση, παρουσιάζοντας περιορισμένη έκταση πυρκαγιών και σταθερότητα ως προς τη μακροχρόνια εθνική της αναλογία.

Κατά το έτος 2025, σύμφωνα με τα διαθέσιμα δεδομένα του Copernicus Emergency Management Service (EMS) και του Εθνικού Αρχείου Αγροτοδασικών Πυρκαγιών, έχουν καταγραφεί εννέα (9) πυρκαγιές με έκταση άνω των 10.000 στρεμμάτων, εκ των οποίων μία εκδηλώθηκε τον Ιούνιο και οκτώ κατά το δίμηνο Ιουλίου-Αυγούστου.

Η συνολική καμένη έκταση των ανωτέρω περιστατικών ανέρχεται σε περίπου 249.000 στρέμματα, με μέση έκταση ανά πυρκαγιά περίπου 27.700 στρέμματα.

Σύμφωνα με τα ιστορικά δεδομένα της περιόδου 2005-2024, ο μέσος ετήσιος αριθμός πυρκαγιών άνω των 10.000 στρεμμάτων κατά τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο ανέρχεται σε 4,8 ενώ η μέση έκταση ανά πυρκαγιά διαμορφώνεται σε περίπου 64.000 στρέμματα και η μέση ετήσια συνολική καμένη έκταση σε περίπου 356.000 στρέμματα.

Η σύγκριση των στοιχείων του 2025 με τον ιστορικό μέσο όρο δείχνει διαφορά τόσο ως προς τη συχνότητα όσο και ως προς τη μέση χωρική έκταση των πυρκαγιών.

Επιπλέον, κατά το έτος 2025, καταγράφηκαν έξι (6) ημέρες με Δείκτη Επικινδυνότητας 5, έναντι μέσου όρου 1,1 ημέρας για την περίοδο 2006-2024. Η αύξηση των ημερών «Κατάστασης Συναγερμού» το 2025 αντανακλά τη συχνότερη εμφάνιση συνθηκών υψηλού κινδύνου εκδήλωσης πυρκαγιών, σύμφωνα με τα δεδομένα του EFFIS και τα ημερήσια δελτία του ΕΣΚΕΔΙΚ.

Η χωρική κατανομή των πυρκαγιών στην Ελλάδα παρουσιάζει σαφείς διαφοροποιήσεις ανά γεωγραφική Περιφέρεια και διοικητική ενότητα. Στις βόρειες και δυτικές Περιφέρειες (Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, Κεντρική Μακεδονία, Θεσσαλία, Ήπειρος, Δυτική Ελλάδα) καταγράφεται η υψηλότερη συχνότητα αγροτικών και χορτολιβαδικών πυρκαγιών, συνδεόμενη με εκτάσεις καλλιεργούμενης γης, βοσκοτόπων και καλαμιώνων. Αντίθετα, στις νότιες και νησιωτικές Περιφέρειες (Αττική, Πελοπόννησος, Κρήτη, Νότιο και Βόρειο Αιγαίο, Ιόνια Νησιά) επικρατούν δασικές και αγροτοδασικές πυρκαγιές, κυρίως σε περιοχές ελαιώνων, πευκοδασών και θαμνωδών εκτάσεων.

Η εποχική κατανομή κορυφώνεται στους μήνες Ιούνιο-Αύγουστο, όταν συνυπάρχουν υψηλές θερμοκρασίες, χαμηλή υγρασία και αυξημένη αγροτική δραστηριότητα. Οι περιοχές με υψηλή συχνότητα ταυτίζονται με αγροτικές και καλλιεργήσιμες εκτάσεις, όπου παρατηρούνται δραστηριότητες θερισμού, καθαρισμού αγρών και καύσης υπολειμμάτων καλλιεργειών.

Ο υπουργός Εξωτερικών Γεώργιος Γεραπετρίτης εισηγήθηκε στο Υπουργικό Συμβούλιο τη σύσταση, συγκρότηση και λειτουργία Κυβερνητικής Επιτροπής για την ελληνική Προεδρία στο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η Ελλάδα θα αναλάβει την Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά το β’ εξάμηνο του 2027. Με αφετηρία το β’ εξάμηνο του 2026, θα λειτουργήσει η «Τριάδα των Προεδριών» Ιρλανδίας, Λιθουανίας και Ελλάδας. Η άσκηση της Προεδρίας αποτελεί ευκαιρία ανάδειξης των σύγχρονων ζητημάτων πολιτικού και κοινωνικού ενδιαφέροντος. Για την έγκαιρη και συντονισμένη προετοιμασία της ελληνικής Προεδρίας θα συσταθεί αυτοτελές Γραφείο Ελληνικής Προεδρίας στο Υπουργείο Εξωτερικών με ορισμένη χρονική διάρκεια, έως την 31η Ιανουαρίου 2028.

Η Κυβερνητική Επιτροπή για την Ελληνική Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2027, θα αποτελεί συντονιστικό διυπουργικό όργανο για:

α) τη χάραξη ενιαίας στρατηγικής και την παροχή κατευθύνσεων προς όλα τα εμπλεκόμενα μέρη, αναφορικά με την εκπλήρωση των υποχρεώσεων της χώρας, οι οποίες απορρέουν από την ανάληψη της Προεδρίας,

β) την εξασφάλιση της συνεκτικότητας και συμπληρωματικότητας όλων των δράσεων που θα αναλάβει το Γραφείο Ελληνικής Προεδρίας, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του που θα καθοριστούν από τον νόμο και

γ) τη βελτιστοποίηση της αποτελεσματικότητας κατά τον σχεδιασμό και την εκτέλεση των ανωτέρω δράσεων

Η Κυβερνητική Επιτροπή θα αποτελείται από τον Υπουργό Εξωτερικών, ως Πρόεδρο και τους συναρμόδιους Υπουργούς και Γενικούς Γραμματείς ως μέλη.

Ο υπουργός Εξωτερικών Γεώργιος Γεραπετρίτης εισηγήθηκε στο Υπουργικό Συμβούλιο τη σύσταση, συγκρότηση και λειτουργία Κυβερνητικής Επιτροπής για την εξωστρέφεια της ελληνικής οικονομίας.

Η ενίσχυση της εξωστρέφειας αποτελεί στρατηγική προτεραιότητα για τη βιώσιμη ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Η οικονομική διπλωματία, ως αναπόσπαστο σκέλος της εξωτερικής πολιτικής, διασφαλίζει την προσέλκυση ξένων επενδύσεων και την αύξηση των εξαγωγών, συμβάλλοντας στη δημιουργία θέσεων εργασίας και στη μακροπρόθεσμη ευημερία της χώρας.

Από το 2019, η μεταρρυθμιστική πολιτική του Υπουργείου Εξωτερικών που είχε απτά και μετρήσιμα αποτελέσματα, όπως αποτυπώνονται στην ανοδική πορεία των ελληνικών εξαγωγών και ξένων άμεσων επενδύσεων στη χώρα μας, αλλά και στην εδραίωση συνεργειών μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, θεμελιώθηκε με τις ακόλουθες πρωτοβουλίες:

• Τη θεσμοθέτηση ενιαίας δομής εξωστρέφειας, με τη μεταφορά των Enterprise Greece και Export Credit Greece υπό την εποπτεία του Υπουργείου Εξωτερικών,
• Την εφαρμογή του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου Εξωστρέφειας, το οποίο λειτουργεί ως οδικός χάρτης για τον προγραμματισμό δράσεων εξωστρέφειας δημόσιων και ιδιωτικών φορέων.

Οι παρούσες συνθήκες διεθνούς αστάθειας, έντονου ανταγωνισμού και πολλαπλών παγκόσμιων προκλήσεων καθιστούν επιτακτική την ανάγκη άμεσης αντιμετώπισης υφιστάμενων δυσλειτουργιών και αδυναμιών και περαιτέρω εγρήγορσης. Η επίτευξη του κυβερνητικού στόχου αύξησης των εξαγωγών στο 60% του ΑΕΠ έως το 2027 και στο 70% έως το 2030, σε συνδυασμό με την ανάγκη διεύρυνσης της βάσης των ελληνικών εξαγωγικών επιχειρήσεων, προϋποθέτει ολιστική προσέγγιση για την ενίσχυση της εξωστρέφειας και της ανθεκτικότητας της ελληνικής οικονομίας, καθώς και περαιτέρω ενίσχυση της συστηματικής συνεργασίας δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.

Η Κυβερνητική Επιτροπή για την Εξωστρέφεια της Ελληνικής Οικονομίας, έχει ως στόχο να λειτουργήσει ως συντονιστικό διυπουργικό όργανο για:

α) τη διαμόρφωση, έγκριση και εποπτεία της υλοποίησης συνεκτικής Εθνικής Στρατηγικής Εξωστρέφειας της Οικονομίας, με σαφείς άξονες, καθώς και την αξιολόγηση και αναθεώρησή της,

β) την έγκριση, παρακολούθηση και εποπτεία ενός Οδικού Χάρτη για την Εξωστρέφεια της ελληνικής Οικονομίας, καθώς και την αξιολόγηση και αναθεώρησή του,

γ) τη διαμόρφωση, έγκριση και εποπτεία της υλοποίησης της στρατηγικής για την αρχιτεκτονική της διεθνούς εικόνας της χώρας (national brand), σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Συντονισμού της Προεδρίας της Κυβέρνησης και άλλους συναρμόδιους φορείς,

δ) τη διαμόρφωση προτάσεων για την αναθεώρηση κανονιστικών πράξεων, νομοθετικών και άλλων συναφών κειμένων αναφορικά με τη στήριξη της εξωστρέφειας της εθνικής οικονομίας και επιχειρηματικότητας,

ε) την αναζήτηση πηγών χρηματοδότησης για την αξιοποίηση χρηματοδοτικών εργαλείων, καθώς και

στ) κάθε άλλη δράση απαιτούμενη για τον συντονισμό σε εθνικό επίπεδο της στρατηγικής εξωστρέφειας της οικονομίας.

Η Κυβερνητική Επιτροπή θα συγκροτηθεί από τον Υφυπουργό Εξωτερικών, αρμόδιο για θέματα οικονομικής διπλωματίας και εξωστρέφειας, ως Πρόεδρο, και τους συναρμόδιους Γενικούς Γραμματείς ως μέλη ενώ θα μετέχουν χωρίς δικαίωμα ψήφου εκπρόσωποι Περιφερειών και επιχειρηματικών φορέων.

πηγή ΑΠΕ ΜΠΕ