Τι θα αποκαλύψει ο Λεφαντζής για την Αμφίπολη μπροστά στο Μέγα Αλέξανδρο! (του Γιώργου Ροδάκογλου)

του Γιώργου Ροδάκογλου

Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένονται οι νέες αποκαλύψεις για το λέοντα της Αμφίπολης που θα δουν για πρώτη φορά το φώς της δημοσιότητας από τη Θεσσαλονίκη με φόντο το άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου στην παραλία της πόλης.

Ο αρχιτέκτονας της ανασκαφής του τύμβου Καστά , Μιχάλης Λεφαντζής με αφορμή την παρουσίαση της ελληνικής έκδοσης του βιβλίου του OSKAR BRONNER των εκδόσεων ΑΡΜΟΣ με τον τίτλο «Το μνημείο του λέοντα της Αμφίπολης» θα μιλήσει στο ευρύ κοινό της Μακεδονίας παρουσιάζονταν αδημοσίευτο φωτογραφικό υλικό.

Ίσως δεν είναι τυχαίο το σημείο από όπου θα γίνουν οι νέες ανακοινώσεις καθώς το άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου από μόνο του σηματοδοτεί και νοηματοδοτεί τους αρχαίους ‘Ελληνες.

Το ευρύ κοινό θα έχει την ευκαιρία να συνομιλήσει (Πέμπτη 08 06 2017 στις 21:00) με τον αρχιτέκτονα ενώ ο ίδιος θα παρουσιάσει εικόνες από την εποχή του κομματισμένου λέοντα όπως και αποκλειστικές φωτογραφίες από τις φορτηγίδες που το μετέφεραν.

Ωστόσο δεν αποκλείεται να αναφερθεί και στις μυστικές κρύπτες του ταφικού μνημείου καθώς λίγες ώρες νωρίτερα αναμένονται συναντήσεις με τους καθηγητές του ΑΠΘ Γρηγόρη Τσόκα, Σπύρο Παυλίδη και Παντελή Νίγδελη ενώ στη συνέχεια με τον περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολο Τζιτζικώστα.

Ήταν φθινόπωρο του 1937. Εβδομηνταεπτά χρόνια πέρασαν και το λιοντάρι εξακολουθεί να ατενίζει τον Στρυμόνα ως ένα αγρίμι που ψάχνει την ταυτότητά του.

Ο αρχιτέκτονας Μιχάλης Λεφαντζής μελέτησε την ύπαρξή του, και αποκάλυψε το μυστικό του θεριού. Ταύτισε τo επιβλητικό γλυπτό με τον λόφο Καστά και αναδεικνύει τον «βασιλιά» στον θρόνο του, ως σύμβολο του ταφικού μνημείου.

«Όλα τα μέλη του περιβόλου είναι της ίδιας τεχνοτροπίας με το λιοντάρι. O τύμβος στον λόφο Καστά φέρει στην κορυφή του μία τετράπλευρη κτιστή κατασκευή (9,95 Χ 9,95 Χ 5,30 μέτρα), η οποία αρχικώς είχε θεωρηθεί από τον πρώτο ανασκαφέα Δημήτρη Λαζαρίδη ως ταφικό σήμα. Στην πραγματικότητα πρόκειται για το θεμέλιο του βάθρου επάνω στο οποίο βρισκόταν ο Λέων της Αμφίπολης» λέει ο Μιχάλης Λεφαντζής και σημειώνει «ο Λέοντας, έχει ύψος 5,30 μέτρα και συνολικά με το βάθρο 15,84. Είχε δημιουργηθεί με οπτική διάρθρωση, έτσι ώστε να είναι ορατός από απόσταση 100 μέτρων και ύψος 30»

Οι αρχαιολογικές έρευνες της Εφορείας Αρχαιοτήτων του νομού Σερρών επισφράγισαν την επιστημονική μελέτη του Μιχάλη Λεφαντζή με την ανακάλυψη μέρους της ράχης του.

«Εύχομαι αυτή η έρευνα να ολοκληρωθεί. Αισθάνομαι υπερηφάνεια που βρίσκομαι εδώ στην περιοχή τα τελευταία δυο χρόνια, και αισθάνομαι μεγάλη τιμή που εργάζομαι για σας, για την πόλη και την περιοχή» είχε δηλώσει ο κύριος Λεφαντζής σε κοινή συνέντευξη τύπου αρχαιολόγων και φορέων του νομού Σερρών.

Από το 1960 οι Έλληνες αρχαιολόγοι, ανάμεσα τους ο Γιώργος Μπακαλάκης της εφορείας αρχαιοτήτων Καβάλας, πίστευαν ότι ο λέοντας της Αμφίπολης κρύβει κάποιο μυστικό. Η αποκάλυψη του μυστηρίου του θεριού έγινε σαράντα τέσσερα χρόνια μετά.

Η ανάλυση του υλικού από το οποίο κατασκευάστηκε το λιοντάρι μαρτυρεί ότι ο γλύπτης χρησιμοποίησε θασίτικο μάρμαρο παρόμοιο με αυτό του περιβόλου του ταφικού μνημείου, και χρονολογείται στον τέταρτο αιώνα.

Το υποθεμέλιο βάθρο που ανακάλυψε το 1964 στον λόφο Καστά ο αρχαιολόγος Δημήτρης Λαζαρίδης σε συνδυασμό με τα νέα επιστημονικά δεδομένα μαρτυρούν απερίφραστα επίσης ότι το λιοντάρι -κατά την αρχαιότητα -ήταν στην κορυφή του τύμβου υποδηλώνοντας τη μεγαλοπρέπεια του μνημείου.

Ο Λέων της Αμφίπολης εντοπίσθηκε κομματιασμένος το 1912 από ελληνικά στρατεύματα όταν κατά τη διάρκεια του Βαλκανικού πολέμου, τον πέταξαν οι Άγγλοι μέσα στον Στρυμόνα στην προσπάθειά τους να τον μεταφέρουν στη χώρα τους. Τα σχέδιά τους ματαίωσαν οι Βούλγαροι που κατέλαβαν το Παγγαίο.

Τα υπολείμματα του λιονταριού ήρθαν στο φως κατά τη διάρκεια αποστραγγιστικών έργων του ποταμού προκειμένου να γίνουν καλλιεργήσιμες εκτάσεις.

Το 1937 αρχαιολόγοι με γλύπτη τον Ανδρέα Παναγιωτάκη συνέθεσαν το γλυπτό με 11 κομμάτια που είχαν απομείνει, ενώ όσα έλλειπαν τα συμπλήρωσαν με τσιμέντο και στη συνέχεια τοποθέτησαν το λιοντάρι στη θέση που βρίσκεται.
Από τη σημερινή του μορφή λείπουν ο λαιμός, η γλώσσα, όπως και τα μάτια.

«Γενικά όμως και αν ακόμη το φανταστούμε μερικές δεκάδες εκατοστά ψηλότερο, και πάλι σε σύγκριση με άλλα αρχαία λιοντάρια κατασκευάστηκε κοντόχοντρο» γράφει το 1990 ο καθηγητής αρχαιολογίας του ΑΠΘ Γιώργος Μπακαλάκης στο μελέτημα «ΟΙΝΟΣ ΙΣΜΑΡΙΚΟΣ»

Ωστόσο ο αρχιτέκτονας Μιχάλης Λεφαντζής εξηγεί γιατί το λιοντάρι έχει αυτή την όχι τόσο καλοσχηματισμένη όψη: «Επειδή βρισκόταν στην κορυφή του τύμβου, δηλαδή σε ύψος 35 με 40 μ. και σε απόσταση 100 μ., αν το κάνεις φυσιολογικό δεν φαίνεται κανονικά από μακριά».

Το στήσιμο του λέοντα της Αμφίπολης οραματίσθηκε ο τότε πρεσβευτής των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής Mac Veagh, περιγράφει στο μελέτημά του ο Μπακαλάκης. Tα δικαιώματα της μελέτης δόθηκαν σε έναν Γάλλο και έναν Αμερικανό και ουδέποτε Έλληνας μπόρεσε να κάνει δημοσιεύσεις για τον λέοντα της Αμφίπολης.