Τηλέφωνα μιας άλλης εποχής- Άγνωστη λέξη για νέους το… καντράν

Από τους μεγαλύτερους σε ηλικία τα μαύρα τηλέφωνα από βακελίτη, “ζητούν” συνήθως μια ματιά γεμάτη νοσταλγία.

Κουβαλούν πάνω τους έναν… Παγκόσμιο Πόλεμο, όλο σχεδόν τον παλιό ελληνικό κινηματογράφο και το σύρμα τους έχει μεταφέρει αμέτρητες συνομιλίες ανθρώπων. Το κουδούνισμά τους που κάποτε… κεραυνοβολούσε το σπίτι χαρακτηρίζεται πλέον παλιομοδίτικο και μετά από 80 χρόνια δεν μπορούν να μεταφέρουν πια το “Εμπρός; Κέντρο; Συνδέστε με…”

Ο κ Ιωάννης Θαλασσινός, εκτιμητής πραγματογνώμων αντικιέρ όταν μιλά για τα…κλασσικά τηλέφωνα που έγραψαν το δικό τους κεφάλαιο στην ιστορία της τηλεφωνίας, επισημαίνει δύο πράγματα:

Πρώτον η …ατζέντα τους, (κάτι σαν τηλεφωνικός κατάλογος και χρυσός οδηγός μαζί) έχει μόνο τετραψήφια τηλεφωνικά νούμερα και ημερομηνία εκτύπωσης 1932-33, όταν δηλαδή στην Θεσσαλονίκη ήταν προτιμότερο “να βάλεις μια φωνή” παρά να καλέσεις μ αυτό το …διάολο όπως αποκαλούσαν πολλοί τότε την τηλεφωνική συσκευή και κάθε τεχνολογικό επίτευγμα. Το δεύτερο είναι το καντράν. Πολλοί νέοι σε ηλικία, κυρίως έφηβοι, δεν ξέρουν αν βρίσκεται πάνω στη συσκευή, δίπλα ή κάτω απ αυτήν γιατί ως λέξη δεν υπάρχει στο λεξιλόγιό τους.

Μιλώντας στο ραδιοφωνικό σταθμό του ΑΠΕ ΜΠΕ “Πρακτορείο fm104,9” , ο ιδιοκτήτης παλαιοπωλείου, σημειώνει πως σήμερα τα παλιά τηλέφωνα είναι άγνωστα αντικείμενα για τους νέους, που αν τα πιάσουν στα χέρια τους, είναι σχεδόν δεδομένο πως δεν θα ξέρουν πώς να τα χρησιμοποιήσουν.

«‘Εχω ένα από τα πρώτα τηλέφωνα στη Θεσσαλονίκη, τα οποία ήταν χωρίς καντράν ,δηλαδή είχαν δίπλα το μανιατό, όπως είχαν οι ραπτομηχανές. Αυτό έδινε εντολή ,το κέντρο έκανε την κλήση και έδινε στη συνέχεια την γραμμή. Για να καταλάβετε στις αρχές του 1900 η Αθήνα και ο Πειραιάς είχαν 400 νούμερα, δεν υπήρχαν περισσότερα. Τα μονοψήφια ήταν οι δημόσιες υπηρεσίες, τα διψήφια νοσοκομεία, στη Θεσσαλονίκη μετά το 1929 ήρθε το τετραψήφιο».

Έτος 2020 τα τηλέφωνα είναι ασύρματα, έχουν κάμερα,γράφουν video, παίζουν ταινίες και μουσική, κάνουν κλήσεις με φωνητική εντολή, εκτελούν υπηρεσίες, μεταφέρουν αμέτρητα δεδομένα… Η διαδικασία, πως για μια κλήση θα έπρεπε να γυρίσει κάποιος τη κυκλική θήκη με τις τρύπες και να σχηματιστεί ο αριθμός με τα αντίστοιχα νούμερα από το μηδέν μέχρι το εννέα, είναι μια εικόνα περίπου επιστημονικής φαντασίας για τη νέα γενιά.

«Μην ξεχνάτε και το αστείο της εποχής με το λουκέτο. Πολλοί κλείδωναν με κλειδαριά τον αριθμό μηδέν για να μην παίρνουν τα παιδιά υπεραστικές κλήσεις που ξεκινούσαν με τον αριθμό αυτό και ήταν πανάκριβες…

Η «ηλικιωμένη» τηλεφωνική συσκευή και ο τηλεφωνικός οδηγός του 1932-33 δεν είναι τα μοναδικά τηλέφωνα που έχει στη συλλογή του του ο κ. Θαλασσινός .Τη δική τους… λαμπρή ιστορία έχουν τα μαύρα μεταλλικά τηλέφωνα αλλά και τα επόμενα μοντέλα από ξύλο που αποτελούν την εξέλιξή τους.

«Τα πρώτα ελεύθερα τηλέφωνα με καντράν που μπορούσε να πάρει κάποιος με τα νούμερα χωρίς τη μεσολάβηση του κέντρου ήταν τα μαύρα τα μεταλλικά με το χερούλι από βακελίτη , η τάση της εποχής, ακολούθησαν το ξύλινο με ορείχαλκο και χωρίς ακουστικό και μετά πήγαμε σε βακελίτη» περιγράφει και σημειώνει πως για να “πέσει” τότε το κόστος της κατασκευής τους άλλαζαν τα υλικά.