Το 1ο Δημοτικό Σχολείο Ηρακλείου ή αλλιώς το «Ανωγειανό»
Βιβλία και θρανία από άλλες εποχές, σχολικές σάκες και ποδιές που έγραψαν τη δική τους ιστορία. Όλα όσα εκτίθενται στη μόνιμη έκθεση με αντικείμενα από τη σχολική ζωή παλαιότερων χρόνων, μέσα στο 1ο Δημοτικό Σχολείο Ηρακλείου ή αλλιώς «Ανωγειανό», αποτελούν τμήματα μιας άλλης πραγματικότητας, που ελάχιστα μπορεί να συνδεθεί με τη σχολική ζωή του σήμερα.
Όμως, ίσως αυτό να είναι και ένα από τα στοιχεία που κάνουν την έκθεση τόσο θελκτική, όπως ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η διευθύντρια του Σχολείου Καλλιόπη Φακίνου.
«Η έκθεση αυτή είναι επισκέψιμη και από μαθητές άλλων σχολείων της πόλης μας και αυτό μας δίνει πολύ μεγάλη χαρά, βλέποντας ειδικά το ενδιαφέρον που δείχνουν οι μαθητές» τόνισε η κ. Φακίνου, η οποία ανέφερε ότι την ξενάγηση έχουν αναλάβει δύο εκπαιδευτικοί η κ. Ελένη Πανακάκη και η κ. Μαρία Παπαδάκη, οι οποίες παρόλο που έχουν συνταξιοδοτηθεί συνεχίζουν αφιλοκερδώς να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους.
Μάλιστα για τον εμπλουτισμό της έκθεσης, της οποίας ένα μεγάλο μέρος αποτελούν φωτογραφίες, ενεργά έχουν συμμετάσχει απόφοιτοι του 1ου Δημοτικού Σχολείου Ηρακλείου.
«Είναι πολύ συγκινητική η προσφορά παλαιότερων μαθητών του σχολείου μας, οι οποίοι φέρνουν φωτογραφίες, φέρνουν τα τετράδια τους, τις τσάντες τους , τις στολές τους και ό,τι άλλο θεωρούν χρήσιμο για την έκθεση που έχουν μάθει ότι λειτουργεί στο σχολείο μας, αλλά και το δικό τους σχολείο» τόνισε η κ. Φακίνου.
Το 1ο Δημοτικό Σχολείο Ηρακλείου, που βρίσκεται στη λεωφόρο Καλοκαιρινού, κοντά στην Πύλη Παντοκράτορα (Χανιώπορτα), συνεχίζει τη λειτουργία του μέχρι σήμερα από τη δεκαετία του 1930 που χτίστηκε, με μικρές κτιριακές επιδιορθώσεις.
Η ιστορία του, όπως ανέφερε η διευθύντρια του σχολείου, έχει όμως ακόμη παλαιότερες ρίζες, καθώς πριν λειτουργήσει ως 1ο Δημοτικό Σχολείο, ήταν το Α΄τριτάξιο Χριστιανικό σχολείο του Ηρακλείου που ιδρύθηκε το 1811 από τη Μητρόπολη Κρήτης. Το 1899 με το υπ’αριθμόν 11 Ηγεμονικό διάταγμα, ιδρύθηκε το Α’ τετρατάξιο Χριστιανικό Δημοτικό Σχολείο και στις 8/9/1903 προήχθη σε εξατάξιο. Το 1917-1918 λειτούργησε ως 6/τάξιον αρρένων και στις 15/10/1929 μετονομάστηκε σε 1ο 6/τάξιον Μικτόν.
Το σχολείο από την ίδρυσή του στεγαζόταν σε ιδιωτικά κτήρια επί μισθώσει, ενώ έχει τη σημερινή του μορφή από το 1931-1934 που χτίστηκε, με τα εγκαίνιά του να γίνονται την Κυριακή 6 Δεκεμβρίου 1936 .
«Οι εφημερίδες της εποχής εκείνης, μιλούν για ένα από τα πιο άνετα, ένα υγιεινό και τελείως ανταποκρινόμενο στις απαιτήσεις της εποχής κτίριο» ανέφερε η κ. Φακίνου, η οποία όμως εξήγησε ότι μόλις πέντε χρόνια μετά, στις 29 Μαϊου του 1941 κατά την κατάληψη της Κρήτης από τους Γερμανούς, στους βομβαρδισμούς του Ηρακλείου, το σχολείο υπέστη σοβαρές καταστροφές. Μάλιστα, οι Γερμανοί κατέλαβαν το κτήριο και τα παιδιά πήγαιναν σχολείο το απόγευμα, κάποιες μόνο μέρες της εβδομάδας.
Οι ντόπιοι το γνωρίζουν ως «Ανωγειάνο», όμως ελάχιστοι γνωρίζουν το γιατί. Η ονομασία αυτή, έχει τη δική της ιστορία ανέφερε η Καλλιόπη Φακίνου.
Εξηγώντας το γιατί, η διευθύντρια του σχολείου, ανέφερε ότι «τον Αύγουστο του 1944, που κάηκαν τα Ανώγεια ολοσχερώς, πολλοί κάτοικοι του χωριού φιλοξενήθηκαν στο σχολείο και κάπως έτσι έλαβε το δεύτερο όνομα του». Όπως τόνισε μάλιστα, ένας από τους επόμενους στόχους, είναι να εκκινήσουν τις απαραίτητες ενέργειες, προκειμένου και επίσημα το σχολείο να ονομαστεί «Ανωγειανό» καθώς όπως εξήγησε, «αυτό επιβάλλει η ιστορία του, αυτό επιβάλλει και η κοινωνία της πόλης μας, που περισσότερο το γνωρίζει ως “ΑΝΩΓΕΙΑΝΟ” και πολύ λιγότερο με την επίσημη ονομασία του, δηλαδή 1ο Δημοτικό Σχολείο Ηρακλείου».
Στο σχολείο σήμερα, φοιτούν περίπου 100 μαθητές και κύριο μέλημα είναι «η διατήρηση της αυθεντικότητάς του ως ένα από τα παλαιότερα σχολεία της πόλης, η διατήρηση της “αρχοντιάς” και της ιδιαιτερότητάς του». Όπως δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Φακίνου, είναι ένα πολυπολιτισμικό σχολείο, με μεγάλο αριθμό των μαθητών να είναι αλλοδαποί, πρόσφυγες και Ρομά. «Παρόλα αυτά συνυπάρχουν ειρηνικά, αρμονικά χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα με αλληλοσεβασμό. Οι εκπαιδευτικοί του σχολείου μας, με τους μαθητές τους, συμμετέχουν σε πολλά προγράμματα και διαγωνισμούς και φροντίζουν με πάθος με μεράκι να διδάξουν στα παιδιά μας, τον αλληλοσεβασμό, την αλληλεγγύη και να καταπολεμήσουν τον ρατσισμό και τον φανατισμό».
Το ίδιο συγκινητική είναι όμως η συμμετοχή και των μαθητών παλαιότερων δεκαετιών. Αναγνωρίζοντας τη σπουδαιότητα του ρόλου που εξακολουθεί να παίζει το σχολείο και παρά το γεγονός ότι οι ίδιο πολλές δεκαετίες πριν ήταν μαθητές, συνεχίζουν να βοηθούν σημαντικά, με διάφορους τρόπους.
«Υπάρχουν παλαιότεροι μαθητές, που βοηθάνε το σχολείο μας ακόμα και οικονομικά. Άλλοι μας βοηθούν να διορθώσουμε προβλήματα που εντοπίζονται και απαιτούν προσωπική εργασία και άλλοι στηρίζουν οικογένειες παιδιών του σχολείου, που χρήζουν βοήθειας» επισήμανε η κ. Φακίνου, η οποία καταλήγοντας ανέφερε ότι με τον τρόπο αυτό, η σύνδεση των ανθρώπων αυτών, όχι μόνο με το σχολείο αλλά και με τα παιδικά τους χρόνια «με ένα πολύ όμορφο τρόπο παραμένει ζωντανή».
ΦΩΤΟ ΑΠΕ-ΜΠΕ