Ένα εντυπωσιακό γλυπτό στον εξωτερικό περιβάλλοντα χώρο του Μουσείου Ακρόπολης, στη δυτική πλευρά του προς την οδό Μητσαίων, μας προσκαλεί να θαυμάσουμε την τέχνη του Michael Rakowitz, αλλά και να αναλογιστούμε όλες τις αρχαιότητες που λεηλατήθηκαν ή βρίσκονται μακριά από τις εστίες τους. Το έργο Lamassu of Nineveh (2018), που θα παραμείνει στον εξωτερικό χώρο του Μουσείου έως τις 31 Οκτωβρίου 2026, αποτελεί το δεύτερο μέρος της τριλογίας “Michael Rakowitz & Ancient Cultures”, μια συνεργασία του Υπουργείου Πολιτισμού, του Μουσείου Ακρόπολης και του Οργανισμού ΝΕΟΝ. Η τριλογία ξεκίνησε με την έκθεση “Allspice | Michael Rakowitz & Ancient Cultures”, που παρουσιάζεται στην αίθουσα Περιοδικών Εκθέσεων του Μουσείου Ακρόπολης έως τις 31 Οκτωβρίου 2025, ενώ θα ολοκληρωθεί στο Παλαιό Μουσείο της Ακρόπολης.
Το Lamassu of Nineveh (2018) αποτελεί μέρος της σειράς του Rakowitz, The Invisible Enemy Should not Exist, την οποία ξεκίνησε το 2006 και είναι σε εξέλιξη. Περιλαμβάνει “επανεμφανίσεις” αντικειμένων που λεηλατήθηκαν από το Εθνικό Μουσείο του Ιράκ στη Βαγδάτη μετά την εισβολή των ΗΠΑ το 2003, καθώς και αυτά που καταστράφηκαν από άλλους αρχαιολογικούς χώρους μετά τον πόλεμο. Το έργο αποτελεί ανάθεση για το The Fourth Plinth της πλατείας Τραφάλγκαρ του Λονδίνου. Είναι φτιαγμένο από κονσέρβες σιροπιού χουρμά από το Ιράκ και αποτελεί “επανεμφάνιση” του αγάλματος φτερωτού ταύρου μήκους περίπου 4,3 μέτρων, της προστατευτικής ασσυριακής θεότητας που βρισκόταν στην είσοδο της Πύλης Νεργκάλ της Νινευή από το 700 π.Χ. μέχρι τον Φεβρουάριο του 2015, όταν το ISIS το κατέστρεψε μαζί με αντικείμενα στο κοντινό Μουσείο της Μοσούλης.
«Είναι τιμή μου να συνεργάζομαι με ένα Μουσείο του οποίου το DNA είναι “χτισμένο” στις προσπάθειες επανένωσης των ανθρώπων με την κληρονομιά που τους ανήκει. Κι αυτό το Μουσείο για μένα, όπως είπα και την πρώτη φορά που ήρθα εδώ, είναι ένα από τα πιο σημαντικά στον κόσμο, επειδή είναι ένας πραγματικός φάρος για όλες εκείνες τις χώρες που επιδιώκουν να επανενώσουν τους λαούς τους με την κληρονομιά τους», δήλωσε ο Michael Rakowitz σήμερα κατά τα εγκαίνια της παρουσίασης του έργου του, ευχαριστώντας όχι μόνο τον γενικό διευθυντή του Μουσείου Ακρόπολης, καθηγητή Νικόλαο Χρ. Σταμπολίδη, που συνεπιμελείται την έκθεση στο Μουσείο Ακρόπολης και το έργο μαζί με την Ελίνα Κουντούρη, αλλά και την διευθύντρια του ΝΕΟΝ και όλους του ανθρώπους του Οργανισμού με τους οποίους έχει συνεργαστεί και αισθάνεται σαν μια οικογένεια.
«Συμφωνήσαμε να δείξουμε σε αυτήν την τριλογία τη σημασία των άλλων αρχαίων πολιτισμών που υπάρχουν. Και αυτό είναι κάτι με το οποίο το Μουσείο της Ακρόπολης, και ιδιαίτερα ο Ν. Σταμπολίδης, συμφώνησε -επειδή είναι ένας πολύ ανοιχτόμυαλος άνθρωπος. Έτσι, αντί να δείξουμε εδώ απλώς την ομορφιά και τη σημασία της κλασικής Ελλάδας, προχωράμε ένα βήμα παραπέρα και χρησιμοποιούμε τη δημόσια γλώσσα, τη γλυπτική γλώσσα ενός άλλου πολιτισμού, για να αναδείξουμε έννοιες που είναι εσωτερικές και διαχρονικές», σημείωσε η διευθύντρια του ΝΕΟΝ, Ελίνα Κουντούρη.
Ο Rakowitz χρησιμοποιεί για το Lamassu του μεταλλικά κουτιά από άδειες κονσέρβες σιροπιού χουρμά από το Ιράκ. Οι κονσέρβες αυτές αντιπροσωπεύουν την άλλοτε ξακουστή στο είδος ιρακινή βιομηχανία που αποδεκατίστηκε, καθώς και τις ανθρώπινες, οικονομικές και οικολογικές καταστροφές που προκάλεσαν οι πόλεμοι του Ιράκ και τα επακόλουθά τους. Η πίσω όψη του Lamassu διέθετε μια σφηνοειδή επιγραφή που δεν ήταν ορατή στους θεατές, καθώς ήταν εντοιχισμένη στον τοίχο της πύλης Nergal. Εδώ, στην αποσπασμένη και μετατοπισμένη κατάστασή του, η σφηνοειδής επιγραφή είναι εκτεθειμένη και μεταφράζεται ως εξής: «Ο Σεναχερίμπ, βασιλιάς του κόσμου, βασιλιάς της Ασσυρίας, έβαλε το (εσωτερικό) και το εξωτερικό τείχος της Νινευή να χτιστούν εκ νέου και να υψωθούν τόσο ψηλά όσο το βουνό/τα βουνά».
Στη “μεταφυσική” αίσθηση που είχε κατά την τοποθέτηση του έργου, αναφέρθηκε μεταξύ άλλων ο καθ. Ν. Σταμπολίδης. «Όταν το έργο ήρθε με τους γερανούς και οι άνθρωποι του ΝΕΟΝ και του Μουσείου, που δούλεψαν πυρετωδώς για την εγκατάστασή του, έφυγαν, έμεινα μόνος μου. Ήταν βράδυ, ψιλοέβρεχε και ξαφνικά, μέσα από τα σύννεφα, βγαίνει το φεγγάρι. Ήταν τελείως μεταφυσικό γιατί εκείνη την ώρα κοίταζα τη σφηνοειδή επιγραφή για τον βασιλιά Σεναχερίμπ, που περηφανεύεται ότι είναι ο βασιλιάς του κόσμου … Το όνομά του, που αποτελείται από τρεις λέξεις (Σιν, Αχέ, Εριμπά), σημαίνει ότι ο θεός Σιν αντικατέστησε τους αδελφούς. Ο θεός Σιν είναι ο θεός του Φεγγαριού, οπότε εκείνη τη στιγμή ήταν σαν πραγματικά να ερχόταν πάλι ο θεός του Φεγγαριού για τον Σεναχερίμπ», είπε με έμφαση ο κ. Σταμπολίδης, που μίλησε και για την Πύλη Νεργκάλ (Nergal) της Νινευή, η οποία ήταν αφιερωμένη στον θεό του Πολέμου και του Θανάτου.
«Ο Σεναχερίμπ είχε ζήσει υπερβολικά πολλούς θανάτους και πολέμους … Τα παιχνίδια εξουσίας η προστατευτική θεότητα Lamassu δεν μπόρεσε να τα αλλάξει -δυστυχώς μέχρι και σήμερα. Και αυτό είναι το δίδαγμα: Ότι ενώ έχει εξακοντιστεί η τεχνολογική μας γνώση και επιστήμη, η ανθρωπότητα γέρνει προς τα κάτω. Αυτό είναι ένα διαρκές μεγάλο και σύνθετο ζήτημα, ιδιαίτερα για την περιοχή της Ανατολής και της Ανατολικής Μεσογείου όπου βλέπετε τι συμβαίνει σήμερα», δήλωσε ο καθ. Ν. Σταμπολίδης.
«Ελπίζω να μπορέσουμε να μετατρέψουμε τα τείχη σε γέφυρες. Έτσι, όταν σκέφτεστε τους ανθρώπους στους οποίους ανήκει το Lamassu και πώς διέφυγαν από τόπο σε τόπο, είτε πρόκειται για τον πόλεμο στο Ιράκ είτε για τους Σύρους και τους Ιρακινούς που έφυγαν από τις χώρες τους εδώ και πολλά χρόνια, είτε για τους ανθρώπους που εγκαταλείπουν σήμερα τη γενοκτονία στην Παλαιστίνη, ελπίζω το έργο αυτό να δώσει κάποια γλυκύτητα στις γλώσσες των ανθρώπων που μπορεί να τους καλωσορίσουν ως νέους γείτονες», προσέθεσε ο καλλιτέχνης.
Σημειώνεται ότι στο πλαίσιο της έκθεσης Lamassu of Nineveh, θα πραγματοποιηθεί διάλεξη, με ελεύθερη είσοδο, της δρ. Alda Benjamen με τίτλο «Κληρονομιά, Γενοκτονία και Μνήμη», σήμερα στις 18:00, στο Αμφιθέατρο του Μουσείου Ακρόπολης.
πηγή ΑΠΕ ΜΠΕ
φωτο: ΑΠΕ-ΜΠΕ/Αλέξανδρος Μπελτές
