Το μεγάλο σαμποτάζ στο εργοστάσιο του Μαλτσινιώτη και οι εκτελέσεις των Γερμανών

Ήταν 6 Φεβρουαρίου 1943 και οι Γερμανοί εκτέλεσαν εργάτες του εργοστασίου Μαλτσινιώτη (η κατοπινή ΠΥΡ-ΚΑΛ) λόγω του σαμποτάζ που είχαν κάνει σε κινητήρες αεροπλάνων, με κόστος τη συντριβή τους και το θάνατο των πιλότων τους.

Είχε προηγηθεί στις 4 Ιανουαρίου 1943, η εκτέλεση του αθλητή του Ηρακλή Θεσσαλονίκης και κορυφαίου σαμποτέρ Γεώργιου Ιβάνοφ (Jerzy Iwanow Szajnowitz).

Μεταξύ των πολλών κατορθωμάτων του, ήταν και η ανάμειξή του στο σαμποτάζ της ΠΥΡ-ΚΑΛ. Εκεί με τη συνεργασία του εργατικού ΕΑΜ, για αρκετό καιρό τοποθετούσαν μέσα στους κινητήρες, αφού είχε προηγηθεί η δοκιμή τους, ρινίσματα σιδήρου και μολυβιού. Το σαμποτάζ γίνονταν για μήνες και οι απώλειες αεροπλάνων και πιλότων ήταν βαρύτατες.

Όταν τα αεροπλάνα απογειώνονταν με στόχο να ενισχύσουν τις δυνάμεις στο μέτωπο της Βόρειας Αφρικής, μετά από κάποια ώρα ο κινητήρας χάλαγε και οι συνέπειες ήταν ολέθριες. Χωρίς να υπάρχουν ακριβή στοιχεία, οι αναφορές και οι εκτιμήσεις φτάνουν μέχρι και τον αριθμό των 400 αεροπλάνων.

Στο βιβλίο του «Ιστορία της Αντίστασης 1940-45» (Εκδόσεις Αυλός), ο Νίκος Καραθάνος, στέλεχος του KKE και αγωνιστής της Εθνικής Αντίστασης, αναφέρει ότι: «Στου Μαλτσινιώτη οι σύντροφοί μας είχαν σκεφτεί να βάλουν σε πράξη μια μέθοδο σαμποτάζ: να καταστρέφουν τον κινητήρα, όταν το αεροπλάνο πετάξει για δοκιμή μ’ αυτόν τον κινητήρα και κάνει ελιγμό ή στροφή. Όλα τα αεροπλάνα κάνουν δοκιμή στροφής, ανάστροφης που λένε. Ρίχνανε λοιπόν μέσα στον κινητήρα μετά τον ποιοτικό έλεγχο και λίγο πριν την συναρμολόγηση παξιμάδια (μεταλλικό εξάρτημα που βιδώνει γύρω από μια βίδα). Τα παξιμάδια αυτά επειδή είναι βαριά, όταν λειτουργεί το αεροπλάνο σε ευθεία πλεύση βρίσκονται στο κάτω μέρος, στο κόρτερ, όταν όμως αναποδογυριζόταν το αεροπλάνο γύριζαν προς τα πάνω, τα άρπαζε ο στροφαλοφόρος, ο άξονας κι έτσι ο κινητήρας έσπαζε».

Αρκετοί εκτιμούν ότι ήταν ένα από τα κορυφαία σαμποτάζ του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, που έπαιξε ρόλο στην ήττα των Γερμανών στη Βόρεια Αφρική. Κάποια στιγμή οι Γερμανοί ανακάλυψαν τι είχε συμβεί και στις 5 Φλεβάρη 1943 δίκασαν μέσα στο εργοστάσιο τους εργάτες που θεώρησαν ότι ήταν υπαίτιοι και τους εκτέλεσαν την επόμενη ημέρα.

Όπως ανακοίνωσε το γερμανικό στρατοδικείο:
«Δι’ αποφάσεως του παρά τω Γερμανώ Στρατιωτικώ Διοικητή της Νοτίου Ελλάδος Στρατοδικείου, καταδικάστηκαν την 5ην Φεβρουαρίου 1943 εν συνεδριάσει διεξαχθείσης παρουσία ολοκλήρου του προσωπικού ενός γερμανικού στρατιωτικού εργοστασίου εν Αθήναις, εις θάνατον, Έλληνες εργάται λόγω σαμποτάζ βαρείας μορφής επί αεροπορικών κινητήρων…».

Οι εκτελεσθέντες ήταν οι:
Αλεβιζάκης Ηλίας, 19 χρονών, από το Νέο Κόσμο
Βαρκάδος Αυρήλιος, 26 χρονών, από την Ηλιούπολη, μέλος του ΚΚΕ
Ιωαννίδης Βασίλης, 21 χρονών, από τον Υμηττό, μέλος του ΚΚΕ

Επίσης αναφέρονται και οι εκτελέσεις των:
Οικονομίδης Δημήτρης, 20 χρονών
Κουτρουλάκης Μανώλης, 15 ετών
Παπαδάκης Δημήτριος

Δεν εκτελέστηκε αλλά φυλακίστηκε ο Ρούσσος Απόστολος, 19 χρονών.

Πηγή: ert.gr