Τρόφιμα της Ελλάδας στο τραπέζι του Ευρωπαίου πολίτη, μέσω μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης

Γιατί ενώ πριν από 50 χρόνια ο άνθρωπος τρεφόταν με περισσότερα από 2000 διαφορετικά είδη τροφίμων, σήμερα τα είδη αυτά έχουν περιοριστεί σε μόλις 12; Γιατί το νερό εξαντλείται και τα πουλιά και τα έντομα δεν επιβιώνουν, ενώ τα θρεπτικά στοιχεία στο έδαφος εξαντλούνται ολοένα και με πιο έντονους ρυθμούς; Φταίει μόνο η κλιματική αλλαγή ή συντρέχουν και άλλοι παράγοντες; Βρίσκεται άραγε η απάντηση και η λύση στην αύξηση της βιοποικιλότητας;

«Η απάντηση στο τελευταίο ερώτημα είναι ναι», λέει, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο ομότιμος καθηγητής του Τμήματος Γεωπονίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) Κωνσταντίνος Μάττας, σημειώνοντας ότι «η μονοκαλλιέργεια σε όλη την Ευρώπη κερδίζει ολοένα και μεγαλύτερο έδαφος και οι επιπτώσεις αυτής της εξέλιξης είναι τρομερά επιβαρυντικές έως και καταστροφικές για το περιβάλλον και κατ’ επέκταση και την ανθρωπότητα». Κατά τον ίδιο, «επιβάλλεται να καταστεί και πάλι σαφές ότι η πολυκαλλιέργεια και η αύξηση της βιοποικιλότητας είναι οι παράγοντες- κλειδιά, τόσο για τη διάσωση του περιβάλλοντος, του φυτικού και ζωικού κεφαλαίου, όσο και για την ανθρωπότητα».

Με γνώμονα αυτές τις ανησυχίες, αλλά και τα δεδομένα, το τετραετές ερευνητικό έργο Biovalue φιλοδοξεί να δώσει όχι μόνο τις απαιτούμενες απαντήσεις, αλλά και να παρέχει λύσεις και προτάσεις, με τη χρήση και εφαρμογή της τεχνητής νοημοσύνης. Το ερευνητικό έργο, με τίτλο «Παραγοντικό εργαλείο προσομοίωσης για τη βελτίωση της βιοποικιλότητας στην αγροδιατροφική αλυσίδα από το πιρούνι ως το χωράφι» (Fork-to-farm agent-based simulation tool augmenting BIOdiversity in the agri-food VALUE chain-BIOVALUE) ξεκίνησε να «τρέχει» φέτος τον Οκτώβριο, είναι προϋπολογισμού 5.993.562 ευρώ και χρηματοδοτείται στο πλαίσιο του Horizon2020.

Στο έργο, η πρώτη συνάντηση εργασίας του οποίου θα γίνει στη Θεσσαλονίκη (14-15/10) συμμετέχουν 17 εταίροι, από 12 διαφορετικές χώρες, όπως Νορβηγία, Ουγγαρία, Γαλλία, Κύπρος, Ισπανία, Εσθονία, Γερμανία, Τουρκία, Ιταλία, Γεωργία και Σερβία. Επικεφαλής εταίρος και συντονιστής του έργου για όλη την Ευρώπη, είναι το ΑΠΘ και συγκεκριμένα ο ομότιμος καθηγητής του Τμήματος Γεωπονίας κ. Μάττας.

Ο στόχος, η τεχνητή νοημοσύνη και τα …ξεχασμένα προϊόντα

Στόχος είναι «να πλημμυρίσει η ελληνική γη και η ευρωπαϊκή, με αρώματα και χρώματα που θα σημάνουν σε ξεχωριστές, αλλά και ξεχασμένες γεύσεις για τους καταναλωτές, που όμως είναι πολύ θρεπτικές και σωτήριες για το περιβάλλον», επισημαίνει ο κ. Μάττας, εξηγώντας πως «πρέπει να πετύχουμε την αύξηση της βιοποικιλότητας στις καλλιεργούμενες εκτάσεις στην ΕΕ».

Νέσω του ερευνητικού έργου, όπως λέει, θα εφαρμοστούν μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης για να προβλέψουν την επίδραση της βιοποικιλότητας στην οικονομία, το περιβάλλον και τη διάδοση συγκεκριμένων καλλιεργειών της μεσογειακής διατροφής στην Ευρώπη». Συγκεκριμένα, συνδυάζονται η συμπεριφορά καταναλωτών, αγροτών και των ενδιαφερόμενων μερών, όπως η χονδρική πώληση, τα supermarket, το κράτος, οι κλιματικές συνθήκες και οι προτιμήσεις των καταναλωτών για παραδοσιακά τρόφιμα της Ελλάδας, καθώς και η διάδοση αυτών των καλλιεργειών στους αγρότες της Ευρώπης.

«Γιατί να μην ενταχθούν στη διατροφή του Ευρωπαίου πολίτη παραδοσιακά τρόφιμα της Ελλάδας που έχουν ξεχαστεί (ζοχοί, φαγόπυρο, τοματάκι Μήλου και τσακώνικη μελιτζάνα)», διερωτάται ο κ. Μάττας και τονίζει με έμφαση πως «εμείς θα δουλέψουμε με ένταση προκειμένου να πετύχουμε τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα για τον άνθρωπο και τη φύση/περιβάλλον».

Στη διάρκεια της συνάντησης εργασίας, οι συμμετέχοντες εταίροι θα αναπτύξουν εξειδικευμένα θέματα για τη σημασία της φυτικής βιοποικιλότητας στην αγροδιατροφική αλυσίδα, το περιβάλλον, τις προτιμήσεις των καταναλωτών και την υγεία του ανθρώπου και ουσιαστικά θα καθορίσουν τους ρόλους και τις ενέργειες που κάθε εταίρος θα αναλάβει.

Πηγή ΑΠΕ