Ξάνθη: Ψηφιακά εργαλεία ζωντανεύουν την ιστορία της παλιάς πόλης

Η πλούσια ιστορία της παλιάς πόλης της Ξάνθης θα ζωντανέψει ξανά, μέσα από τη χρήση σύγχρονων ψηφιακών εργαλείων, δίνοντας τη μοναδική ευκαιρία στον επισκέπτη να περιηγηθεί σε εξαιρετικής αρχιτεκτονικής ομορφιάς εμβληματικά κτίσματα και μνημεία, όχι μόνο μέσα από εικόνες, αλλά και αυθεντικούς ήχους της εποχής που θα τον ταξιδέψουν στο παρελθόν.

Η συνοικία της παλιάς πόλης της Ξάνθης, χτισμένη από το 1829 και μετά, κατά την περίοδο ακμής της παρουσίαζε ιδιαίτερη οικονομική και πολιτιστική κίνηση με μορφωτικούς, μουσικούς και άλλους συλλόγους να δραστηριοποιούνται και να συμβάλουν στην κοινωνική ζωή. Εκτός από τα διάσημα αρχοντικά, τις ιδιωτικές κατοικίες της αστικής τάξης, υπήρχαν και τα δημόσια κτίρια (διοικητικά, θρησκευτικά, εκπαιδευτικά), αλλά και τα εμπορικά (καταστήματα, χώροι αναψυχής κ.ά.).

Το δραστήριο Ερευνητικό Κέντρο «Αθηνά», με έδρα στην Αθήνα και με ένα από τα πέντε Ινστιτούτα του στην Ξάνθη, η εταιρεία πολιτιστικής παραγωγής και διαχείρισης MENTOR και η εταιρεία Rabbeats, που δραστηριοποιείται στον χώρο της μουσικής παραγωγής και του audio post production, υλοποιούν από κοινού ένα σύγχρονο ερευνητικό έργο, με τίτλο: «Απόηχοι» (https://echoesproject.gr/), που αναμένεται να προσδώσει στην ιστορία της παλιάς πόλης κάτι από την αίγλη των περασμένων αιώνων.

Μέσω διαδραστικών αφηγήσεων και τρισδιάστατου ήχου, ο επισκέπτης θα ακούει τις ιστορίες εμβληματικών κτιρίων και μνημείων (όπως ο Πύργος του Ρολογιού, το αρχοντικό Δανιέλ, η Λέσχη της Ελληνικής Κοινότητας, ο ναός του Ακαθίστου Ύμνου, το χάνι Μωυσή, Αχριάν τζαμί) και θα μεταφέρεται στην ατμόσφαιρα της εποχής των τελών του 19ου αιώνα. Μιας εποχής ακμής, της λεγόμενης belle époque, η οποία διακρίνεται από τον αστικό χαρακτήρα των εύρωστων καπνεμπόρων με δυτικότροπες επιρροές, που συνδέονται με την τοπική κουλτούρα, διατηρώντας όμως το άρωμα της Ανατολής.

Τα παραπάνω επιλεγμένα μνημεία θα δημιουργούν μια διαδρομή για τον επισκέπτη, που θα ξεκινά από την κεντρική πλατεία και το Ρολόι της Ξάνθης και θα φτάνει ως την πλατεία Μητροπόλεως στο κέντρο της παλιάς πόλης. Μέσα από τα προτεινόμενα αυτά ηχητικά περιβάλλοντα προβάλλεται η πολυπολιτισμικότητα που διαχρονικά διακρίνει την περιοχή της Ξάνθης και ολόκληρης της Θράκης και η συνύπαρξη διαφορετικών πολιτισμών και θρησκειών.

Χρήση καινοτόμου μεθοδολογίας για την ανακατασκευή εμπειρίας

Σύμφωνα με τον καθηγητή Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών του ΕΚΠΑ, συνεργαζόμενο καθηγητή στο Ερευνητικό Κέντρο «Αθηνά» και επιστημονικό υπεύθυνο του έργου Γιάννη Ιωαννίδη, στόχος είναι «ο σχεδιασμός και η ανάπτυξη τεχνολογικών εργαλείων και μεθοδολογίας για τη δημιουργία και παρουσίαση διαδραστικού περιεχομένου για επισκέπτες χώρων πολιτισμού, με έμφαση σε παραδοσιακούς οικισμούς».

«Για να επιτευχθεί αυτό», επισημαίνει ο κ. Ιωαννίδης μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, «έχουμε υιοθετήσει στο πλαίσιο του έργου «Απόηχοι» την καινοτόμο μεθοδολογία της ανακατασκευής εμπειρίας (experience reconstruction) και τη χρήση τεχνολογιών αιχμής».

Η υπεύθυνη του τμήματος Πολιτισμού και Δημιουργικών Βιομηχανιών, διευθύντρια Ερευνών του Ερευνητικού Κέντρου «Αθηνά» Δέσποινα Τσιαφάκη, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, επισημαίνει πως «η ανακατασκευή εμπειρίας βασίζεται στις ιστορικές πηγές για τη ζωή και τα σημαντικά γεγονότα του οικισμού στο παρελθόν, χρησιμοποιώντας τες ως βάση για την ανάπτυξη ενός κόσμου ιστορίας, με χαρακτήρες, πλοκή και γεγονότα. Ο κόσμος αυτός, όντας ρεαλιστικός και τοποθετημένος ρεαλιστικά στον πραγματικό χώρο, γίνεται τρόπος αναβίωσης της ζωής του οικισμού».

Δημιουργία μιας ξεχωριστής αίσθησης χώρου και χρόνου

«Τον κόσμο ιστορίας», συνεχίζει η κ. Τσιαφάκη, «θα τον βιώνει ο επισκέπτης μέσω μιας ψηφιακής εφαρμογής (app) για φορητές συσκευές (κινητά τηλέφωνα και τάμπλετ), το περιεχόμενο της οποίας ξεπερνά την κατανάλωση του απλού οπτικοακουστικού υλικού και επεκτείνεται σε ένα σύνολο καινοτόμων τεχνολογικών μέσων, όπως ο τρισδιάστατος ήχος και το πανοραμικό σκίτσο. Στόχος είναι η δημιουργία της αίσθησης ότι ο κόσμος της ιστορίας και το περιεχόμενο πηγάζουν από τον χώρο γύρω από τον επισκέπτη κι όχι μέσα από τη φορητή του συσκευή».

Να τονιστεί πως στο πλαίσιο του έργου «Απόηχοι» θα αναπτυχθούν συνολικά δύο πιλοτικές εμπειρίες: η μία για την παλιά πόλη της Ξάνθης και η δεύτερη για το ιστορικό κέντρο της Αθήνας την εποχή του Όθωνα.

Ταυτόχρονα με την υπό ανάπτυξη εφαρμογή, η ομάδα του έργου αξιοποιεί τα αποτελέσματα της αλληλεπίδρασης με μελλοντικούς χρήστες κατά την πιλοτική εφαρμογή και τις αξιολογήσεις, ώστε να καταγράψει καλές πρακτικές και οδηγίες. Τελικός στόχος του έργου είναι η εφαρμογή και τα εργαλεία που θα δημιουργηθούν να υποστηρίξουν την ανάπτυξη νέων αντίστοιχων εμπειριών από φορείς πολιτισμού, εταιρείες τουρισμού και άλλους ενδιαφερόμενους και σε άλλους χώρους ιστορικής και πολιτιστικής σημασίας.

Το έργο χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης μέσω της Δράσης «Ερευνώ – Δημιουργώ – Καινοτομώ» (ID 16971).