Υπάρχει και φιλότιμο: Η διαχρονική ταινία και ο Μαυρογιαλούρος

Το «Υπάρχει και φιλότιμο» είναι μία κωμωδία του Αλέκου Σακελλάριου, βασισμένη στο θεατρικό έργο «Ανώμαλος Προσγείωσις» των Χρήστου Γιαννακόπουλου και Αλέκου Σακελλάριου.

Είναι μία από τις ελάχιστες ελληνικές ταινίες που καταπιάνεται με τα εκλογικά ήθη της χώρας μας και παίζεται με επιτυχία μέχρι σήμερα από την τηλεόραση κυρίως σε προεκλογικές περιόδους.

Ασπρόμαυρη ταινία σινεμασκόπ, διάρκειας 89 λεπτών, έκανε πρεμιέρα στις 6 Δεκεμβρίου 1965 κι έκοψε 325.683 εισιτήρια, που την έφερε στη 12η θέση ανάμεσα σε 101 ταινίες της κινηματογραφικής σεζόν 1965-1966.

Η υπόθεση της ταινίας

Η υπόθεση του έργου περιστρέφεται γύρω από τον υπουργό Εθνικής Ανασυγκροτήσεως και Περιθάλψεως, Ανδρέα Μαυρογιαλούρο (Λάμπρος Κωνσταντάρας), που είναι και πάλι υποψήφιος βουλευτής στις επικείμενες εκλογές.

Ο υπουργός πρόκειται να μεταβεί στο χωριό Πλατανιά της εκλογικής του περιφέρειας για να εγκαινιάσει ένα μαιευτήριο, που έγινε χάρις στις δικές του ενέργειές. Ένα ατύχημα κατά τη διάρκεια της διαδρομής γίνεται αιτία να μάθει τη δυσαρέσκεια των ψηφοφόρων του, που ουσιαστικά οφείλεται στις απάτες των άμεσων συνεργατών του, του ιδιαιτέρου γραμματέα του (Ανδρέας Ντούζος) και του κομματάρχη του Θόδωρου Γκρούεζα (Διονύσης Παπαγιαννόπουλος).
Επιστρέφοντας στην Αθήνα, παραιτείται από την κυβέρνηση και αποφασίζει να βάλει σε τάξη τουλάχιστον την οικογένειά του, τη χαρτοπαίχτρα γυναίκα του (Μέλπω Ζαρόκωστα) και την αδιόρθωτη κόρη του (Νίκη Λινάρδου).

Από θεατρική αποτυχία σε διαχρονική ταινία

Το έργο είχε αρχικά γραφτεί για το θέατρο με τον τίτλο «Ανώμαλος προσγείωσις» από το συγγραφικό δίδυμο των Χρήστου Γιαννακόπουλου και Αλέκου Σακελλάριου στο τέλος του Εμφυλίου Πολέμου.

Ήταν μία σατιρική κωμωδία που πρωτοπαρουσιάστηκε το καλοκαίρι του 1950 από το Θέατρο Τέχνης του Κάρολου Κουν στο θέατρο «Μακέδο» της οδού Θεμιστοκλέους, με πρωταγωνιστές τον Βασίλη Διαμαντόπουλο στο ρόλο του υπουργού Τρακαντάρη και τον Δημήτρη Χατζημάρκο. Στο ζοφερό πολιτικό κλίμα εκείνης της εποχής, αυτό το – μάλλον απαισιόδοξο για την πολιτική ζωή στην Ελλάδα – έργο δεν είχε καμία επιτυχία.
Δεκατέσσερα χρόνια αργότερα, ο Αλέκος Σακελλάριος παρουσίασε μία ανάλαφρη εκδοχή του έργου (ο Χρήστος Γιαννακόπουλος είχε αποβιώσει), άλλαξε το όνομα του βασικού ήρωα από Τρακαντάρη σε Μαυρογιαλούρο και με τον τίτλο «Υπάρχει και φιλότιμο» το ανέβασε τον Οκτώβριο του 1964 στο θέατρο Βεργή της οδού Βουκουρεστίου με πρωταγωνιστή τον Λάμπρο Κωνσταντάρα και την επόμενη σεζόν στο θέατρο «Άλφα» της οδού Πατησίων.

Ενδιάμεσα γυρίστηκε σε ταινία στα στούντιο της Φίνος Φιλμ (τα εξωτερικά του χωριού Πλατανιά γυρίστηκαν στο οινοποιείο Καμπά στην Παλλήνη) σε σκηνοθεσία και σενάριο Αλέκου Σακελλάριου. Ήταν μία ακόμη δύσκολη εποχή για την εγχώρια πολιτική σκηνή, με τα «Ιουλιανά» του 1965 και τα γεγονότα της Αποστασίας.

Οι συντελεστές της ταινίας

Ο ρόλος του Μαυρογιαλούρου, τόσο στο θέατρο όσο και στον κινηματογράφο, απογείωσε την καριέρα του Λάμπρου Κωνσταντάρα και τον κατέστησε ως τον αδιαμφισβήτητο σταρ της κωμωδίας.
Στην ταινία συμμετείχαν επίσης σε χαρακτηριστικούς ρόλους οι Γιώργος Γαβριηλίδης, Μήτση Κωνσταντάρα, Γιώτα Σοϊμοίρη, Όλγα Μάγιερ, Νάσος Κατακουζηνός, Κώστας Σαντοριναίος, Νικήτας Πλάτης, Λίλιαν Σούρτζη, Χρήστος Δοξαράς, Κάκια Παναγιώτου, Τάκης Χριστοφορίδης, Αλίκη Ζωγράφου, Ντίνος Καρύδης και Μάκης Δεμίρης. Τη μουσική της ταινίας υπέγραψε ο Μίμης Πλέσσας.

Με τα χρόνια το όνομα «Μαυρογιαλούρος» πέρασε στο πολιτικό λεξιλόγιο και χαρακτηρίζει τον πολιτικό εκείνο που δίνει εύκολες και συχνά απραγματοποίητες υποσχέσεις προς τους ψηφοφόρους του.

Ατάκες από την ταινία

Μαυρογιαλούρος: «Οι γυναίκες και οι πολιτικοί πρέπει να προσέχουνε πολύ τις περιφέρειές τους…»

Μαυρογιαλούρος (κάνει πρόβα στο λόγο του): «Είμαι ευτυχής που αναπνέω τον ζωοκτόνον… Ορίστε! Τον ζωογόνον… τον ζωογόνον αέρα της ωραίας μας Πλατανιάς… Δεν είμεθα οι άνθρωποι των λόγων, είμεθα οι άνθρωποι των έργων! Θα σας εξαφανίσομεν! Όχι, ρε αδελφέ! Θα σας εξασφαλίσομεν! Άκου εξαφανίσομεν! Σκέψου και να το ’λεγα τί είχε να γίνει! Παναγιά μου! Χαχαχαχα! Τέλος πάντων! Θα σας εξασφαλίσομεν! Θα, Θα, Θα…»

Πηγή: sansimera.gr