Σε μια περίοδο αυξανόμενης γεωπολιτικής έντασης και διαρθρωτικών αλλαγών στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, η ελληνική εξωτερική πολιτική διατηρεί μια στρατηγική ενεργητικότητας, με στόχο τόσο την υπεράσπιση των εθνικών συμφερόντων όσο και την προώθηση περιφερειακής σταθερότητας.
Σε αυτό το πλαίσιο, κινήθηκε η ενημέρωση της εκπροσώπου του ΥΠΕΞ, Λάνας Ζωχιού, κάνοντας σαφές ότι η Ελλάδα προχωρά με σταθερά βήματα και γνώμονα το Διεθνές Δίκαιο, στην υπεράσπιση των εθνικών και περιφερειακών συμφερόντων της, παρά τις προκλήσεις και τις αντιδράσεις από γειτονικές χώρες. Η εκπρόσωπος έδωσε αναλυτική ενημέρωση για τις επαφές, τα προγράμματα και τις εξελίξεις που αναμένονται τις επόμενες εβδομάδες κατά τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη, στο προσκήνιο και στο περιθώριο, οι οποίες αναμένεται να καθορίσουν περαιτέρω τις διπλωματικές πρωτοβουλίες και την θέση της χώρας σε ένα περιβάλλον γεωπολιτικής και διπλωματικής κινητικότητας.
Αναλυτικά, κατά την ενημέρωση παρουσιάστηκαν οι θέσεις και οι δράσεις του Υπουργείου Εξωτερικών, τόσο κατά τους προηγούμενους μήνες, σε επίπεδο επαφών όσο και αυτές που αναμένονται, τις επόμενες εβδομάδες, αρχής γενομένης, από τη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης και έως το τέλος του μηνός, στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, στη Νέα Υόρκη.
Διαβάστε επίσης: Κομισιόν για το έργο ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου: Παραμένει υψίστης πολιτικής και στρατηγικής σημασίας
Διπλωματικές επαφές και κινήσεις το προηγούμενο διάστημα
Στις επισκέψεις και διεθνείς επαφές του προηγούμενου μήνα, ξεχωρίζει η επίσκεψη του Σύρου μεταβατικού υπουργού Εξωτερικών κ. Al-Shaibani, στις 20 Αυγούστου. Αποτέλεσε μια εποικοδομητική συνάντηση και έγινε σε συνέχεια της επίσκεψης του υπουργού Εξωτερικών, Γιώργου Γεραπετρίτη, στη Δαμασκό. Η Ελλάδα έδειξε ότι στηρίζει την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Συρίας, ενώ τόνισε την ανάγκη για συμπεριληπτική διακυβέρνηση και σεβασμό στο διεθνές δίκαιο. Επιπλέον, συζητήθηκε η περιφερειακή συνεργασία μέσω του τριμερούς σχήματος Ελλάδας-Κύπρου-Συρίας, το οποίο θα αναπτυχθεί στη Νέα Υόρκη.
Η επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών της Αιγύπτου, κ. Abdelatty , στην Αθήνα στις 6 Αυγούστου, επίσης, τονίστηκε ως μία στρατηγική συνεργασία με βάση κοινά συμφέροντα και σταθερότητα στην ανατολική Μεσόγειο, από άποψη γεωπολιτική, εμπορική και ως προς τις μεταναστευτικές ροές. Σχετικά με τη Μονή της Αγίας Αικατερίνης, στο Όρος Σινά, τονίστηκε ότι προτεραιότητα της Ελλάδας, είναι η κατοχύρωση εις το διηνεκές, του ελληνορθόδοξου χαρακτήρα της Μονής και της διατήρησής της ως ζωντανού λατρευτικού χώρου.
Ένα άλλο θέμα που συζητήθηκε ήταν η ρηματική διακοίνωση της Αιγύπτου ως αντίδραση στον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό, τον οποίο ανακοίνωσε η Ελλάδα τον Απρίλιο του 2025, που θεωρήθηκε, διπλωματικά, αναμενόμενη, ενώ παραμένει η εκκρεμότητα με την Αίγυπτο για περαιτέρω οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών.
Στο κομμάτι της εξωτερικής πολιτικής, υπήρξε ενημέρωση για τρεις πρόσφατες κινήσεις της χώρας μας, με σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο και τις θεμελιώδεις αρχές του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, οι οποίες όλες προκάλεσαν αντιδράσεις: την αποτύπωση για πρώτη φορά σε χάρτη του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού, τον περασμένο Απρίλιο, την προκήρυξη του διαγωνισμού για έρευνες εξόρυξης υδρογονανθράκων σε δύο τεμάχια νοτίως της Κρήτης και η δημοσίευση του διαγωνισμού τον περασμένο Ιούνιο και την η καθιέρωση θαλάσσιων πάρκων στο Ιόνιο και το Αιγαίο, τον Ιούλιο.
Επιβεβαιωμένη συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν στη Νέα Υόρκη
Κατά την πρόσφατη ενημέρωση του ΥΠΕΞ, επιβεβαιώθηκε ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυρ.Μητσοτάκης θα έχει συνάντηση στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών με τον Τούρκο Πρόεδρο Τ.Ερντογάν.
Όπως ανέφερε η κυρία Ζωχιού, εκπρόσωπος του ΥΠΕΞ, σχετικά με τα Ελληνοτουρκικά, μολονότι δεν έχει οριστεί ακόμη το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας, από τον Δεκέμβριο του ’23 υπάρχουν συζητήσεις και επαφές με τελευταία, τον Ιούνιο του ’25 στην Άγκυρα, για τον γύρο του Πολιτικού Διαλόγου και της Θετικής Ατζέντας, αφού προηγήθηκε η συνάντηση για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, ενώ η Διακήρυξη των Αθηνών καθιέρωσε τους τρεις πυλώνες του δομημένου διαλόγου.
Το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας, όπως έχει ήδη δηλώσει ο υπουργός Εξωτερικών, αλλά και ο πρωθυπουργός, θα οριστεί βάσει των προγραμμάτων των ηγετών Ελλάδας-Τουρκίας.
Τι θα γίνει με το καλώδιο ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου
Το καλώδιο ηλεκτρικής διασύνδεσης με την Κύπρο, αλλά και το Ισραήλ, χαρακτηρίστηκε έργο γεωστρατηγικής σημασίας, με εξασφαλισμένη ευρωπαϊκή υποστήριξη. Η Ελλάδα παραμένει δεσμευμένη σε αυτό το έργο κοινού ενδιαφέροντος της ΕΕ, το οποίο πέρα από την ευρωπαϊκή υποστήριξη, εδράζεται στο Διεθνές Δίκαιο, συνεπώς δεν απαιτείται οποιαδήποτε άδεια για να προχωρήσει. Και θα προχωρήσει βάσει προγραμματισμού, της κατασκευάστριας εταιρείας.
Οι στρατηγικές θέσεις της Ελλάδας για Ουκρανία και Παλαιστινιακό
Η εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών επισήμανε ότι η Ελλάδα συμμετέχει ενεργά και με σαφή θέση στις κρίσιμες διεθνείς εξελίξεις και ζητήματα που απασχολούν τη διεθνή κοινότητα, παραμένοντας σταθερά υπέρ της ουκρανικής κυριαρχίας και εδαφικής ακεραιότητας. Υποστήριξε ότι η ειρήνη θα επιτευχθεί μόνο μέσα από διπλωματικές λύσεις και σεβασμό στο διεθνές δίκαιο, καταδικάζοντας την παραβατικότητα της Ρωσίας και τον αναθεωρητικό πόλεμο που διεξάγει. Η χώρα μας στηρίζει, είπε, την πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΟΗΕ στην ανάγκη για άμεση κατάπαυση των εχθροπραξιών και προώθηση διαπραγματεύσεων.
Για το Παλαιστινιακό ζήτημα, η Ελλάδα επαναδιατύπωσε ότι στηρίζει σταθερά τη λύση των δύο κρατών, με βάση τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Δίνει προτεραιότητα στην άμεση διακοπή των εχθροπραξιών στη Γάζα, την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας και την απελευθέρωση των ομήρων. Η χώρα επισημαίνει πως επιδιώκει την επανέναρξη πολιτικής διαδικασίας, χωρίς να τάσσεται υπέρ ή κατά αναγνώρισης παλαιστινιακού κράτους, αλλά υποστηρίζει το δικαίωμά τους σε ανεξάρτητο κράτος εν ενεργεία.
Το πρόγραμμα επαφών του υπουργού και των υφυπουργών για τις επόμενες ημέρες
Σχετικά με το πρόγραμμα του υπουργού Εξωτερικών, στις 5 Σεπτεμβρίου μεταβαίνει στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, στις 8 Σεπτεμβρίου, θα συναντηθεί στην Αθήνα με τον Belgasem Haftar, γενικό διευθυντή του Ταμείου Ανάπτυξης και Ανασυγκρότησης της Λιβύης, οποίος θα έχει συνάντηση και με τον υφυπουργό Εξωτερικών, τον κ. Θεοχάρη. Στις 8/9 ο υπουργός Εξωτερικών θα έχει συνάντηση με τη γενική διευθύντρια Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κυρία Gminder ενώ στις 15 Σεπτεμβρίου, ο υπουργός θα υποδεχτεί τον εκτελούντα χρέη υπουργού Εξωτερικών της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας, της Λιβύης, κ. Al Baour.
Από 21 μέχρι και 26 Σεπτεμβρίου, ο υπουργός Εξωτερικών θα βρίσκεται στη Νέα Υόρκη, για την 80η Σύνοδο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ.
Η υφυπουργός, Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου, συναντάται στις 4 Σεπτεμβρίου με τον υπουργό Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Σερβίας και στις 10 Σεπτεμβρίου θα παραστεί σε γεύμα με πρέσβεις των χωρών της Λατινικής Αμερικής, ενώ θα βρεθεί και στη Νέα Υόρκη, στην Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών. Πριν τη Νέα Υόρκη θα μεταβεί στην Ουάσιγκτον, όπου θα έχει επαφές στο State Department.
Η συμμετοχή μας στην 80η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, στη Νέα Υόρκη έχει ιδιαίτερη βαρύτητα, καθώς η Ελλάδα είναι εκλεγμένο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας για την περίοδο 2025-2026. Ο υπουργός Εξωτερικών θα έχει μια σειρά διμερών συναντήσεων με ομολόγους του, θα συμμετάσχει στο Διατλαντικό Δείπνο που διοργανώνει ο Υπουργός Εξωτερικών, των ΗΠΑ, Marco Rubio, θα συμμετάσχει στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και θα εκπροσωπήσει την Ελλάδα στη Διεθνή Διάσκεψη για τη Λύση των Δύο Κρατών που συνδιοργανώνουν η Γαλλία και η Σαουδική Αραβία.
Η υφυπουργός Εξωτερικών, κυρία Παπαδοπούλου, θα συμμετάσχει σε παράλληλη εκδήλωση για τη θαλάσσια ασφάλεια και επίσης, θα συμμετάσχουμε σε συζήτηση του Συμβουλίου Ασφαλείας για την τεχνητή νοημοσύνη, υπό την Προεδρία της Δημοκρατίας της Κορέας.
