Date:
Έθιμα από το δικό τους Εντερλέζι, τη γιορτή δηλαδή του Αη Γιώργη, που σηματοδοτεί και την αρχή της άνοιξης, αναβίωσαν για πρώτη φορά στο Δενδροπόταμο Θεσσαλονίκης, μέλη του Συλλόγου Γυναικών Ρομά.
«Επειδή με το πέρασμα των χρόνων, χάνονται οι παραδόσεις και τα έθιμά μας, αποφασίσαμε για πρώτη φορά να κάνουμε μια προσπάθεια να τα αναβιώσουμε σε μια εκδήλωση με αφορμή τον εορτασμό του Αη Γιώργη», είπε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η πρόεδρος του Συλλόγου, Αννούλα Μάγγα, η οποία κάλεσε γυναίκες της περιοχής να έρθουν στο πάρκο του ΚΑΠΗ Δενδροποτάμου, φέρνοντας τσουρέκια, αυγά και κεφαλάκια από αρνί που έψησαν ανήμερα της γιορτής του Αγίου.
«Την ίδια μέρα, όπως γινόταν και παλαιότερα, γυρίσαμε από σπίτι σε σπίτι και μαζέψαμε σε ένα μπρούτζινο σκεύος που το λέμε “ κοφινάκι”, κοσμήματα που έδωσαν οι γυναίκες των σπιτιών» λέει η κ. Μάγγα. Μία μέρα μετά, στις 24 Απριλίου, ως είθισται και στην εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε, ένα κορίτσι με καλυμμένο το κεφάλι της με ένα μαντήλι, τράβηξε από το «κοφινάκι» ένα ένα τα κοσμήματα και τα τραγούδια που ακούγονταν εκείνη την ώρα αφιερώνονταν στην ιδιοκτήτρια του κάθε κοσμήματος.
Ο ρόλος του ρομά «γιατρού»
Χθες, στην αναβίωση των εθίμων, έλαβε χώρα και μία ακόμη παράδοση που μετράει πολλά χρόνια και πλέον ελάχιστοι ρομά την τηρούν. Στην εκδήλωση όπου συγκεντρώθηκαν οι ρομά και στρώθηκε τραπέζι γεμάτο με τσουρέκια, κόκκινα αυγά και κρασί, ένας «γιατρός» είχε έναν ξεχωριστό ρόλο!
«Δεκαετίες πριν, που οι ρομά ζούσαν σε αντίσκηνα, την επόμενη μέρα της γιορτής του Αη Γιώργη μαζεύονταν στο κέντρο του συνοικισμού, κάθονταν κάτω σε χαλιά και η κάθε οικογένεια έφερνε ένα ταψί όπου είχε μέσα το κεφαλάκι από το αρνί που είχαν ψήσει στη γιορτή, στολισμένο με ένα κρεμμυδάκι. Στο ταψί υπήρχε επίσης ένα τσουρέκι και κρέατα που είχαν περισσέψει από την προηγούμενη μέρα».
Ο «γιατρός», όπως τον αποκάλεσε η κ. Μάγγα, ήταν αυτός που αναλάμβανε να «διαβάσει» το κεφαλάκι και να ερμηνεύσει τα σημάδια για την υγεία του πατέρα της οικογένειας που το είχε φέρει. Φορώντας ένα πλατύγυρο άσπρο καπέλο, «γιατί όλοι οι πρόγονοί μας φορούσαν καπέλο», ο «γιατρός» στην εκδήλωση κλήθηκε να εξετάσει το κεφαλάκι και να …αποφανθεί.
«Βλέπω ότι το ένα μάτι έχει πρόβλημα, μάλλον προχωρημένο καταρράκτη, ενώ και τα σαγόνια έχουν πάθει ζημιά. Προβληματικά είναι και τα δόντια, που έχουν φύγει τα περισσότερα, όπως και τα δικά μου!» ερμήνευσε, χαριτολογώντας, ο ρομά «γιατρός».
Στο τέλος, το τσουρέκι έδωσε …το στίγμα για τη δουλειά που θα βαρύνει το ζευγάρι. Κρατώντας τη μία άκρη του τσουρεκιού, η κ. Μάγγα και την άλλη ο «γιατρός», το κόψανε με το μεγαλύτερο κομμάτι να μένει στην πρόεδρο του Συλλόγου.
«Το σπάσιμο του τσουρεκιού μ’ αυτό τον τρόπο σήμαινε ότι σε όποιον μείνει το μεγαλύτερο κομμάτι από το ζευγάρι, αυτός ή αυτή θα επωμισθεί την περισσότερη εργασία, θα δουλέψει δηλαδή περισσότερο από τον άλλον» εξήγησε η κ. Μάγγα.
Η εκδήλωση που ήταν μια πρώτη προσπάθεια αναβίωσης των παραδοσιακών εθίμων με την προοπτική, σύμφωνα με τον Σύλλογο Γυναικών Δενδροποτάμου, να καθιερωθεί, τελείωσε με ένα μεγάλο ανοιχτό γλέντι.
ΦΩΤO/ΑΠΕ-ΜΠΕ/ ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΧΗΡΑΣ
