Date:
Καθώς ο θυρεοειδής αδένας επηρεάζει πολλές λειτουργίες του ανθρώπινου σώματος, ενώ ταυτόχρονα βάλλεται από πολλές διαταραχές, αναζητήσαμε έγκυρες πληροφορίες που συσχετίζουν τη διατροφή με την υγεία του και τις επιβεβαιώσαμε με τη βοήθεια ενδοκρινολόγων.
Καθώς τα προβλήματα του θυρεοειδούς έχουν γίνει συχνότερα από ποτέ, με πιο συνηθισμένα τον υποθυρεοειδισμό και τη θυρεοειδίτιδα Hashimoto, ο κόσμος αναζητάει πληροφορίες και συμβουλές που θα μπορούσαν να συμβάλλουν στην πρόληψη ή την καλύτερη διαχείρισή τους.
Από αυτή την ανάγκη έχουν προκύψει αμέτρητες πληροφορίες που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο, σχετικά με τη διατροφή κυρίως, αλλά και υποδείξεις από διατροφολόγους, που όμως δεν είναι πάντα αξιόπιστες. Σε αυτό το άρθρο έχουμε συγκεντρώσει τις πιο βασικές απορίες και έχουμε απευθυνθεί σε ενδοκρινολόγους για να τις επικυρώσουν ή όχι.
Ο θυρεοειδής είναι ένας από τους σημαντικότερους ενδοκρινείς αδένες και η σωστή λειτουργία του είναι απαραίτητη για τη διασφάλιση της υγείας μας. Ο θυροειδής παράγει τις θυρεοειδικές ορμόνες, με σημαντικότερες την ορμόνη Τ3 (τριωδοθυρονίνη) και Τ4 (θυροξίνη), οι οποίες έχουν σημαντικές δράσεις σε διάφορα κύτταρα και όργανα του σώματός μας, γι’ αυτό και τα προβλήματα στον θυρεοειδή αδένα μπορούν να επηρεάσουν τις περισσότερες λειτουργίες στο ανθρώπινο σώμα.
Ωφελεί ή βλάπτει τον θυρεοειδή η διαλειμματική νηστεία;
Η διαλείπουσα νηστεία είναι μια διατροφική προσέγγιση κατά την οποία εναλλάσσονται περίοδοι σίτισης και νηστείας μέσα στην ημέρα ή την εβδομάδα. Έχει αποδειχτεί ότι μπορεί να ωφελήσει την υγεία με πολλούς τρόπους, ενώ πολλοί την προτιμούν και για λόγους απώλειας βάρους. Παρ’ όλα αυτά, όπως μας έχει πει η διαιτολόγος Δέσποινα Μαρσέλου, ακόμη και στους υγιείς πρέπει να εφαρμόζεται με την καθοδήγηση ενός ειδικού.
Για όσους πάσχουν από υποθυρεοειδισμό, η διαλείπουσα νηστεία μπορεί να ωφελήσει αλλά και να βλάψει. Στην πρώτη περίπτωση, η πιθανή απώλεια βάρους και η βελτίωση της μεταβολικής υγείας ενδέχεται να οδηγήσουν σε ευεξία. Από την άλλη, η νηστεία μπορεί μερικές φορές να οδηγήσει σε αυξημένο στρες στο σώμα και να επιδεινώσει κάποια συμπτώματα του υποθυρεοειδισμού, όπως η κόπωση και οι ορμονικές ανισορροπίες, ειδικά στις γυναίκες.
Δεν υπάρχουν άμεσα στοιχεία που να υποδηλώνουν ότι η διαλείπουσα νηστεία προκαλεί υποθυρεοειδισμό. Ο υποθυρεοειδισμός προκαλείται συνήθως από υποκείμενους παράγοντες όπως η αυτοάνοση νόσος του θυρεοειδούς (θυρεοειδίτιδα Hashimoto), η ανεπάρκεια ιωδίου ή ορισμένα φάρμακα.
Ενώ μερικές μελέτες έχουν δείξει ότι η νηστεία μπορεί να επηρεάσει τα επίπεδα των θυρεοειδικών ορμονών βραχυπρόθεσμα, υπάρχουν περιορισμένα στοιχεία που υποδηλώνουν ότι η διαλείπουσα νηστεία οδηγεί άμεσα σε υποθυρεοειδισμό όταν γίνεται σωστά.
Τι γίνεται με τη δίαιτα keto;
Η σχέση μεταξύ της δίαιτας keto και του υποθυρεοειδισμού είναι πολύπλοκη. Ορισμένες μελέτες αναφέρουν ότι η δίαιτα keto μπορεί να ωφελήσει όσους πάσχουν από υποθυρεοειδισμό, μειώνοντας τη φλεγμονή και –δυνητικά– βελτιώνοντας τη λειτουργία του θυρεοειδούς.
Ωστόσο, άλλοι προειδοποιούν ότι η χαμηλή περιεκτικότητα της δίαιτας keto σε υδατάνθρακες μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένα επίπεδα ενέργειας και περαιτέρω ορμονικές ανισορροπίες σε όσους ήδη έχουν προβλήματα του θυρεοειδούς.
Η ενδοκρινολόγος-διαβητολόγος Σωτηρία Παλημέρη, διδάκτωρ ΕΚΠΑ, μας τόνισε ότι τα άτομα με προβλήματα υποθυρεοειδισμού δεν πρέπει να ακολουθούν την κετογονική δίαιτα, καθώς επηρεάζει σημαντικά τον μεταβολισμό και οδηγεί σε επιδείνωση των προβλημάτων.
Το ίδιο μπορεί να συμβεί και σε ανθρώπους με τάση για υποθυρεοειδισμό (συνήθως αυτό φαίνεται από ειδικές αιματολογικές εξετάσεις): η δίαιτα keto ενδέχεται να οδηγήσει στην εμφάνιση της πάθησης, πράγμα που μπορώ να επιβεβαιώσω και από τη δική μου εμπειρία. Για τον υγιή πληθυσμό δεν έχει παρατηρηθεί κάτι τέτοιο.
Υπάρχει ιδανική διατροφή για τον θυρεοειδή;
«Αν και οι πληροφορίες για δίαιτες που σχετίζονται με τον υποθυρεοειδισμό αφθονούν, δεν υπάρχουν επιστημονικά δεδομένα που να υποστηρίζουν ότι η κατανάλωση ή η αποφυγή ορισμένων τροφών θα βελτιώσει τη λειτουργία του θυρεοειδούς σε άτομα με υποθυρεοειδισμό. Είναι όλα θεωρίες, χωρίς βάσιμες επιστημονικές αποδείξεις», αναφέρει η Μόνικα Μαθιοπούλου, M.D. ενδοκρινολόγος-διαβητολόγος, ειδικός μεταβολισμού. Με άλλα λόγια, δεν υπάρχει μία συγκεκριμένη δίαιτα για ασθενείς με υποθυρεοειδισμό.
Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι η διατροφή δεν μπορεί να λειτουργήσει ως βασική θεραπεία για ασθενείς με υποθυρεοειδισμό ή Hashimoto. Η μόνη ενδεδειγμένη θεραπεία είναι η φαρμακευτική αγωγή που πρέπει να λαμβάνεται καθημερινά και στόχο έχει να επαναφέρει τις θυρεοειδικές ορμόνες σε φυσιολογικά επίπεδα.
Βέβαια, είναι σημαντικό τα άτομα με υποθυρεοειδισμό να ακολουθούν μία διατροφή που θα τους εξασφαλίζει την επαρκή πρόσληψη θρεπτικών συστατικών, απαραίτητα για την καλή θυρεοειδική λειτουργία. Το ίδιο φυσικά ισχύει και για τα άτομα με τάση για προβλήματα στον θυρεοειδή, μάλιστα σε αυτούς μια ισορροπημένη διατροφή μπορεί να λειτουργήσει προληπτικά.
Ανάλογα με τον τρόπο ζωής του καθενός, δεν αποκλείεται να χρειαστεί να γίνουν αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες του ασθενούς, οι οποίες όμως θα πρέπει να είναι εξατομικευμένες, καθώς εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες, όπως η ηλικία, το σωματικό βάρος, το ιατρικό ιστορικό, τα συνοδά νοσήματα κ.ά.
Ποια θρεπτικά συστατικά είναι απαραίτητα για την καλή λειτουργία του θυρεοειδούς;
Παρότι δεν υπάρχει συγκεκριμένη διατροφή για τα άτομα με διαγνωσμένο υποθυρεοειδισμό, μια σωστή και ισορροπημένη δίαιτα που εξασφαλίζει την επαρκή πρόσληψη συγκεκριμένων θρεπτικών συστατικών παίζει σημαντικό ρόλο στην καλή λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα και στην πρόληψη των σχετικών παθήσεων.
– Ιώδιο
Σημαντικό για την παραγωγή και σύνθεση των ορμονών του θυρεοειδούς είναι το ιώδιο. Στις αρχές του 20ού αιώνα η ανεπάρκεια ιωδίου ήταν συχνή και αυτό οδήγησε στην χάραξη μίας παγκόσμιας στρατηγικής για την καθολική ιωδίωση του αλατιού (Universal Salt Iodization – USI), ως μία προσπάθεια προστασίας της γενικής υγείας του πληθυσμού.
Ως αποτέλεσμα, εμπλουτίστηκε με ιώδιο το επιτραπέζιο αλάτι και εξασφαλίστηκε η επαρκής πρόσληψη ιωδίου μέσω της διατροφής. Ένα κουταλάκι του γλυκού ιωδιούχο αλάτι καλύπτει και με το παραπάνω τις ημερήσιες ανάγκες μας σε ιώδιο.
– Σελήνιο
Το σελήνιο, λόγω της ισχυρής αντιοξειδωτικής του δράσης, φαίνεται ότι μπορεί να συμβάλλει στην καλή λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα. Η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων (European Food Safety Authority, EFSA) καθορίζει την ημερήσια επαρκή πρόσληψη σεληνίου στα 70 mg. Καλές διατροφικές πηγές σεληνίου είναι τα καρύδια Βραζιλίας, το κρέας, τα πουλερικά, τα ψάρια και τα θαλασσινά, τα δημητριακά και τα γαλακτοκομικά.
– Ψευδάργυρος
Ο ψευδάργυρος είναι ένα ιχνοστοιχείο απαραίτητο για τη σύνθεση των θυρεοειδικών ορμονών. Η ανεπάρκειά του φαίνεται να σχετίζεται με την εμφάνιση υποθυρεοειδισμού. Οι συνιστώμενες ημερήσιες προσλήψεις για τον ψευδάργυρο είναι τα 9,4 mg για τους άντρες και τα 7,5 mg, για τις γυναίκες. Ο ψευδάργυρος συναντάται κυρίως σε τρόφιμα ζωικής προέλευσης όπως το κόκκινο κρέας, τα πουλερικά και τα θαλασσινά.
Διατροφή: Πώς να προστατεύσετε την υγεία του θυρεοειδούς
Αν πάσχετε από κάποια θυρεοειδική διαταραχή, να θυμάστε ότι δεν υπάρχουν συγκεκριμένα τρόφιμα ή συμπληρώματα διατροφής που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για τη θεραπεία της. Είναι σημαντικό όμως να τρώτε τη σωστή ποικιλία τροφίμων στις σωστές αναλογίες. Η ισορροπημένη διατροφή είναι ο καλύτερος τρόπος για να διασφαλίσετε ότι το σώμα σας παίρνει όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται.
Αν πάλι δεν έχετε πρόβλημα, καλό είναι να αποκτήσετε μερικές διατροφικές συνήθειες προληπτικά.
- Τρώτε τουλάχιστον 5 μερίδες φρούτων και λαχανικών κάθε μέρα.
- Βασίστε τα γεύματά σας σε αμυλούχα τρόφιμα υψηλότερης περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες, όπως πατάτες, ψωμί, ρύζι ή ζυμαρικά ολικής άλεσης.
- Εντάξτε στη διατροφή σας φασόλια, όσπρια, ψάρια, αβγά, κρέας και άλλες πρωτεϊνούχες τροφές.
- Επιλέξτε ακόρεστα λιπαρά και αλείμματα σε μικρές ποσότητες.
- Πίνετε άφθονα υγρά (τουλάχιστον 6 έως 8 ποτήρια την ημέρα), εκτός του καφέ.
- Αποφύγετε τα επεξεργασμένα τρόφιμα και μειώστε την πρόσληψη ζάχαρης.
Υπάρχουν επίσης αυξανόμενες ενδείξεις ότι η ποικιλομορφία των βακτηρίων του εντέρου συνδέεται με καλύτερη γενική υγεία. Μια διατροφή που περιέχει φρέσκες, ολόκληρες τροφές (κυρίως από φυτικές πηγές, όπως φρούτα, λαχανικά, όσπρια, φασόλια, ξηρούς καρπούς και δημητριακά ολικής αλέσεως) και ελάχιστα επεξεργασμένα τρόφιμα υποστηρίζει ένα υγιές μικροβίωμα.
Οι έρευνες σχετικά με τον ρόλο του μικροβιώματος στη λειτουργία του θυρεοειδούς είναι προς το παρόν περιορισμένες, αλλά δείχνουν ότι τα άτομα με διαταραχές του θυρεοειδούς έχουν πιο ασθενές μικροβίωμα. Είναι ωστόσο νωρίς να μιλήσουμε για ένα συγκεκριμένο προβιοτικό ή πρεβιοτικό συμπλήρωμα.
πηγή ow.gr
photo iStock
