Εσύ ξέρεις την ιστορία πίσω από κάθε πασχαλινό πιάτο; 

Έχεις αναρωτηθεί ποτέ γιατί το Πάσχα τρώμε αρνί και κοκορέτσι, γιατί τσουγκρίζουμε κόκκινα αυγά και τι συμβολίζουν τα τσουρέκια και τα λαζαράκια;

Ο Άκης Πετριτζίκης μας λύνει τις απορίες

Η μαγειρίτσα της Ανάστασης

Η μαγειρίτσα είναι η παραδοσιακή σούπα που τρώμε το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου μετά την Ανάσταση και μαγειρεύεται με συκωταριά και έντερα από το αρνί, ρύζι, λαχανικά και μυρωδικά. Μετά τη νηστεία της Σαρακοστής είναι το πρώτο πιάτο που περιέχει κρέας και γι’ αυτό την τρώμε για να προετοιμάσουμε κατάλληλα το στομάχι μας για την επόμενη μέρα. Ο συμβολισμός της κρύβεται στα χορταρικά, τα οποία συμβολίζουν τα πικρά χόρτα που έτρωγαν οι Εβραίοι σε ανάμνηση της σκλαβιάς τους από τους Αιγύπτιους.

Το σούβλισμα του αρνιού

Το έθιμο του σουβλίσματος του αρνιού προέρχεται από το εβραϊκό Πάσχα και σχετίζεται με την έξοδο των Εβραίων από την Αίγυπτο. Το βράδυ της εξόδου κάθε οικογένεια προσέφερε ως θυσία στον Θεό ένα αρνί για τη σωτηρία όλου του λαού. Το έτρωγαν χωρίς να σπάσουν τα κόκαλά του, μαζί με άζυμο ψωμί και πικρά χόρτα. Το αρνί που θυσιάζεται συμβολίζει τον Ιησού Χριστό, ο οποίος σύμφωνα με τον Ιωάννη τον Βαπτιστή ήταν ο αμνός του Θεού. Την έξοδό τους από την Αίγυπτο, οι Ισραηλίτες την ονομάζουν Πάσχα (στα εβραϊκά Πεσάχ) που σημαίνει πέρασμα/διάβαση γιατί πέρασαν από τη σκλαβιά της Αιγύπτου στην ελευθερία.

Το κοκορέτσι

Κοκορέτσι φαίνεται να έτρωγαν οι Αρχαίοι Έλληνες και το ονόμαζαν «Πλεκτή» ή «Μίμακρκυς». Για την παρασκευή του μαρινάριζαν τα έντερα με ξίδι, μέλι και νερό. Το ξίδι είχε αντισηπτικό ρόλο, αφυδάτωνε και το έντερο από τα πολλά λίπη, ενώ το μέλι δημιουργούσε μια καραμελωμένη κρούστα. Μάλιστα, η διαδικασία παρασκευής για το κοκορέτσι καταγράφεται και στην Ιλιάδα του Ομήρου. Σήμερα συναντάται στις κουζίνες της Ελλάδας, των Βαλκανίων, της Τουρκίας και του Αζερμπαϊτζάν, και σερβίρεται συνήθως ως ορεκτικό.

Το βάψιμο και το τσούγκρισμα των αυγών 

Το βάψιμο των αυγών γίνεται, κατά παράδοση, πάντα, τη Μεγάλη Πέμπτη. Γι’ αυτό πολλοί την ονομάζουν «Κόκκινη Πέφτη» ή «Κοκκινοπέφτη». Το κόκκινο χρώμα των αυγών έχει τριπλό συμβολισμό: συμβολίζει το αίμα του Χριστού όταν σταυρώθηκε, συμβολίζει τη χαρά, τη ζωή και τη δημιουργία, ενώ τέλος οι χριστιανοί συμβολίζουν με το αυγό τον τάφο από τον οποίο εξήλθε ο Χριστός όταν αναστήθηκε. Με το τσούγκρισμα των αυγών συμβολίζουμε το σπάσιμο του τάφου και την Ανάστασή Του και γενικότερα τη νέα ζωή που γεννιέται.

Τα τσουρέκια ή Λαμπροκουλούρες

Το πρωί της Μεγάλης Πέμπτης οι γυναίκες ζυμώνουν τσουρέκια. Τα τσουρέκια είναι ο εξελιγμένος τύπος του πασχαλινού ψωμιού, της Λαμπροκουλούρας ή του Λαμπρόψωμου (το γλυκό ψωμί της Μικράς Ασίας). Η ονομασία «τσουρέκι» προέρχεται από την τουρκική λέξη «corek», που αναφέρεται σε οποιοδήποτε ψωμί είναι φτιαγμένο με ζύμη που έχει μαγιά. Στη χριστιανική παράδοση το τσουρέκι συμβολίζει την Ανάσταση του Χριστού. Το αλεύρι ζωντανεύει και μεταμορφώνεται σε ψωμί ενώ το ζύμωμα σε σχήμα πλεξούδας συμβολίζει την απομάκρυνση των κακών πνευμάτων.

Τα πασχαλινά κουλουράκια

Τα κουλουράκια ακολουθούν την ίδια λογική με το τσουρέκι. Από την αρχαιότητα η ζύμη συμβολίζει την αναγέννηση της ζωής καθώς το αλεύρι “ζωντανεύει”, “παίρνει σχήμα και ζωή” και μεταμορφώνεται σε ψωμί.

Το ζύμωμα σε σχήμα πλεξούδας συμβολίζει την απομάκρυνση των κακών πνευμάτων όπως στα τσουρέκια. Η πλεξούδα είναι το κοινό χαρακτηριστικό των δύο γλυκών

Τα Λαζαράκια

Τα «λαζαράκια» ή οι «λαζάρηδες», όπως λέγονται, είναι μικρά, αφράτα, ημίγλυκα ψωμάκια που πλάθονται το Σάββατο του Λαζάρου. Έχουν το σχήμα σπαργανωμένου ανθρώπου (όπως αναπαριστάται και ο Λάζαρος στις εικόνες) και συμβολίζουν την Ανάσταση του Λαζάρου.

Φτιάχνονται στη μνήμη του Λαζάρου και σύμφωνα με την παράδοση σε κάθε σπίτι πρέπει να φτιάχνονται τόσα όσα είναι και τα παιδιά της οικογένειας.