Καλλιτέχνες, πανεπιστημιακοί, επιστήμονες και πολίτες υπογράφουμε την παρακάτω επιστολή για την προστασία και ανάδειξη του Μεταλλευτικού Συγκροτήματος Θάσου. Η υπογραφή όλων είναι πολύτιμη.

Μπορείτε να προσθέσετε την υπογραφή σας στον σύνδεσμο: https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLScG4sGz8JFc87UnViVJLHYAOoNYJ5F5nJRWY8FyInPq7–WkA/viewform?usp=header

Ανοικτή Επιστολή Διαμαρτυρίας και Ενημέρωσης της Κοινής Γνώμης

Κατά το τελευταίο διάστημα, επίσημες δηλώσεις έχουν δημοσιοποιηθεί αναφορικά με το μέλλον του Μεταλλευτικού Συγκροτήματος Θάσου. Οφείλουμε να τονίσουμε, με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο, ότι η συγκεκριμένη πολιτιστική κληρονομιά της Ελλάδας, η οποία αποτελεί δημόσια περιουσία και ανήκει δικαιωματικά στον λαό της Θάσου, δεν διατίθεται προς πώληση και η ανάδειξή της θα πρέπει να γίνει σύμφωνα με διεθνείς κανόνες. Είναι ανάγκη, παράλληλα με την αρχαία κληρονομιά του νησιού να αναδειχθεί και η σύγχρονη ιστορία της με υποδομές πολιτισμού υψηλού επιπέδου και με κέντρο το Μεταλλευτικό Συγκρότημα Θάσου. Το Παλατάκι και ολόκληρο το μνημείο θα πρέπει να μετατραπούν σε εντυπωσιακό πόλο έλξης ποιοτικού τουρισμού και σε πολιτιστικό κέντρο εξυπηρέτησης των αναγκών του λαού της Θάσου και της Περιφέρειας ΑΜΘ.

Το Μεταλλευτικό Συγκρότημα Θάσου δεν είναι για ξεπούλημα, είναι οικογενειακό κειμήλιο, το ανέθεσαν στη φύλαξή μας οι γενιές που έφυγαν και οι γενιές που θα έρθουν. Είναι ιδιαιτέρως ανησυχητικές οι ευρέως διακινούμενες φήμες που κάνουν λόγο για εν εξελίξει διαπραγματεύσεις με νοτιοαφρικανική εταιρεία real estate, καθώς και η διεξαγωγή μιας αποκαλούμενης «δημόσιας διαβούλευσης» μέσω ερωτηματολογίου, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού, στο πλαίσιο ανατεθειμένης μελέτης «σκοπιμότητας και βιωσιμότητας». Η εκποίηση του εν λόγω εθνικού μνημείου, με σκοπό τη μετατροπή του σε εμπορικό κέντρο μεγάλης κλίμακας δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή. Απαιτείται η επιστημονικά μελετημένη ανάδειξή του να είναι αντίστοιχη με τις αναδείξεις των αδελφών μνημείων στην Ευρώπη ώστε να καλύψει τις εκπαιδευτικές και πολιτιστικές ανάγκες της ευρύτερης περιοχής (μουσείο μεταλλευτικής ιστορίας, συνεδριακό, εκθεσιακό, συναυλιακό κέντρο, πινακοθήκη, δημοτική βιβλιοθήκη, σύγχρονες αίθουσες εκδηλώσεων κ.ά.).

Πρόκειται για ένα από τα σημαντικότερα βιομηχανικά μνημεία της Ανατολικής Μεσογείου, συνδεδεμένο με την εξορυκτική δραστηριότητα στην Ευρώπη από τους προϊστορικούς χρόνους, το οποίο βρίσκεται σε περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους. Έχουν εκδώσει γι’ αυτό ψηφίσματα έγκριτοι επιστημονικοί φορείς από το ΙCOMOS (Διεθνές Συμβούλιο Μνημείων και Τοποθεσιών) και το TICHII (Διεθνής Επιτροπή για τη Διατήρηση της Βιομηχανικής Κληρονομιάς) ως τις αρχιτεκτονικές σχολές του Eθνικού Mετσόβιου Πολυτεχνείου και του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου. Τα ψηφίσματα αυτά ενισχύθηκαν από τα συμπεράσματα της Διεθνούς Ημερίδας για το μνημείο, που πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα δύο ελληνικών πανεπιστημίων στα Λιμενάρια το 2013 με θέμα το ΜΣΘ, υποδεικνύοντας τα άμεσα βήματα διάσωσης.

Το «Μεταλλευτικό Συγκρότημα Θάσου» αποτελείται από κτίρια διοίκησης, επεξεργασίας – αποθήκευσης, μεταφοράς και διάθεσης των μεταλλευμάτων. Το κεντρικό κτίριο Διοίκησής του, το Παλατάκι, αποτελεί εμβληματικό δείγμα της αρχιτεκτονικής των κτιρίων διοίκησης και των διευθυντικών επαύλεων στις μεταλλευτικές αποικίες των νησιών του Αιγαίου, και είναι το ένα από τρία του είδους που σώζονται αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα. Αποτελεί επομένως ανεκτίμητο κομμάτι της ιστορίας μας και πολύτιμο ευρωπαϊκό βιομηχανικό μνημείο του 19ου αιώνα, αντίστοιχο του Λαυρίου, της Σαρδηνίας (Ιταλία), της Μάντσα (Ισπανία), της Ίντρια (Σλοβενία), της Ρουρ (Γερμανία), του Λε Κρεζώ (Γαλλία) και του Αίρον Μπριτζ (Μεγάλη Βρεττανία). Είναι ντροπή η σημερινή εγκατάλειψή του. Είναι επείγουσα ανάγκη του νησιού να διατηρηθεί και να αναδειχθεί ως ενότητα κτιρίων, εγκαταστάσεων και στοών σε συνδυασμό με το φυσικό τοπίο. Μόνο ως προσβολή για το νησί μπορεί να εκληφθεί η οποιαδήποτε συζήτηση για την εκμετάλλευσή του με όρους εμπορικού Mall.

Καλούμε τις αρχές και τους φορείς του νησιού και όλης της Ελλάδας, τις συλλογικότητες και τους πολίτες, την επιστημονική και καλλιτεχνική κοινότητα να συνυπογράψουν την έκκλησή μας για τη διάσωση του μνημείου από ιδιοτελή, καταστροφικά και απαράδεκτα σχέδια εμπορικής εκμετάλλευσης. Πρέπει επιτέλους να τελειώνουμε με την αρπαγή της εθνικής μας κληρονομιάς. Προτού είναι αργά.

Υπογραφές:

Τάκης Βουτέρης, Ηθοποιός, σκηνοθέτης

Βασίλης Γκανιάτσας, Καθηγητής Σχολής Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ, Ιδρυτικό μέλος ελληνικού τμήματος TICCIH και του ‘Τεχνολογικού Πολιτιστικού Πάρκου Λαυρίου’ του ΕΜΠ.

Άρης Γεωργίου, Αρχιτέκτων, φωτογράφος / εικαστικός, συγγραφέας

Αννίτα Δεκαβάλλα, Ηθοποιός, μεταφράστρια

François-Xavier Freland, Δημοσιογράφος, συγγραφέας

Ρένα Κλαμπατσέα, Αναπλ. Καθηγήτρια Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ)

Ειρήνη Κοντογεωργίου, δημοσιογράφος

Γιάννης Ν. Κρεστενίτης, Ομότιμος καθηγητής Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών ΑΠΘ.

Έλενα Κωνσταντινίδου, Αρχιτέκτων, Καθ. Σχολής Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ

Βασίλης Λιόγκας, Μηχανολόγος Μηχανικός

Μανόλης Μικράκης, Αρχαιολόγος, Επίκουρος Καθηγητής Ε.Μ.Π.

Σπύρος Μαρκέτος, Ιστορικός, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.

Λίλη Μπακογιάννη, Εικαστικός καλλιτέχνης

Ιφιγένεια Μπαξεβανάκη, Συμβολαιογράφος Θάσου