Η Τήλος, ένα μικρό νησί των Δωδεκανήσων, αποδεικνύει ότι το μέγεθος δεν καθορίζει το όραμα. Καθώς αναπτύσσεται τουριστικά, εξελίσσεται ταυτόχρονα και περιβαλλοντικά, επιλέγοντας ένα μοντέλο ανάπτυξης που βασίζεται στον σεβασμό προς τη φύση και την κοινότητα. Είναι από τους μικρούς προορισμούς της χώρας, επομένως πιο εύκολα διαχειρίσιμος αλλά και με τις γνωστές δυσκολίες στις υποδομές που έχουν τα νησιά αυτού του μεγέθους. Παρ’ όλα αυτά, η Τήλος κάνει τη διαφορά.
Η δήμαρχος του νησιού, Μαρία Καμμά, περιγράφει στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων τη φιλοσοφία πίσω από αυτή την επιτυχία:
«Ο επισκέπτης που έρχεται στην Τήλο δεν αναζητά απλώς διακοπές, αλλά μια εμπειρία ουσιαστική. Θέλει να γνωρίσει έναν τόπο που λειτουργεί με συνέπεια στις αξίες του, να γίνει μέρος μιας κοινότητας που φροντίζει το περιβάλλον και αναδεικνύει την αυθεντικότητα του Αιγαίου. Έτσι η βιωσιμότητα δεν είναι απλώς μια “ πράσινη ταμπέλα”, αλλά η ψυχή του τουρισμού μας».
Η πορεία αυτή έχει ήδη αναγνωριστεί και εκτός συνόρων. Το 2024, ο Δήμος Τήλου τιμήθηκε στη Βουδαπέστη με το Μεγάλο Ευρωπαϊκό Βραβείο για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη, στο πλαίσιο των European Enterprise Promotion Awards (EEPA). Το νησί ξεχώρισε ανάμεσα σε 442 συμμετοχές από 29 χώρες, κατακτώντας την πρώτη θέση στην κατηγορία της βιώσιμης ανάπτυξης με το πρόγραμμα Just Go Zero Tilos, αλλά και το κορυφαίο Grand Jury Award του θεσμού.
Η διάκριση αυτή φέρνει φέτος την Τήλο στη θέση του μέλους της ευρωπαϊκής κριτικής επιτροπής των EEPA, μια εμπειρία που, όπως σημειώνει η κ. Καμμά, είναι «ξεχωριστή και ταυτόχρονα ευθύνη».
«Όραμά μας είναι ένας τουρισμός που δεν αλλοιώνει, αλλά αναδεικνύει τον τόπο, που δημιουργεί ευκαιρίες χωρίς να εξαντλεί τους πόρους. Eνας τουρισμός που κρατά ζωντανή την ψυχή της Τήλου», προσθέτει. «Για εμάς, η βιωσιμότητα δεν είναι στόχος που κατακτάται, αλλά πορεία που συνεχίζεται, με πυξίδα την αγάπη για τον τόπο μας».
Από την ενεργειακή αυτονομία στο “Zero Waste”
Η Τήλος είναι το πρώτο νησί στη Μεσόγειο που εφάρμοσε ένα υβριδικό ενεργειακό σύστημα με αιολική και ηλιακή ενέργεια, σε συνδυασμό με αποθήκευση, επιτυγχάνοντας υψηλό βαθμό ενεργειακής αυτονομίας. Το έργο αυτό αποτέλεσε την απαρχή μιας ευρύτερης στρατηγικής για τη βιωσιμότητα, που αγγίζει πλέον κάθε πτυχή της καθημερινότητας, σύμφωνα με τη δήμαρχο.
Το επόμενο μεγάλο βήμα ήταν το Zero Waste Tilos, μια πρωτοβουλία που καθιστά το νησί το πρώτο παγκοσμίως πιστοποιημένο “ Zero Waste” νησί. Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι η Τήλος εφαρμόζει ένα σύστημα διαχείρισης απορριμμάτων όπου τίποτα δεν πάει χαμένο: Tα απορρίμματα συλλέγονται χωριστά, ανακυκλώνονται ή επαναχρησιμοποιούνται, και ελαχιστοποιείται η ποσότητα που καταλήγει σε ταφή.
Η προσπάθεια αυτή στηρίζεται στη συνεργασία του δήμου με κατοίκους και επιχειρήσεις, ώστε η καθημερινή ζωή να λειτουργεί με τρόπο κυκλικό και φιλικό προς το περιβάλλον.
Όπως επισημαίνει η δήμαρχος, «στην Τήλο η βιωσιμότητα δεν είναι απλώς μια λέξη, είναι τρόπος ζωής. Επιλέξαμε την ανάπτυξη με σεβασμό στη φύση και στην κοινότητα, δείχνοντας ότι ο τουρισμός μπορεί να στηρίζεται στην ποιότητα και όχι στην ποσότητα. Η ενεργειακή αυτονομία, η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, η ανακύκλωση και οι ήπιες μορφές φιλοξενίας δημιουργούν έναν τόπο που εμπνέει τους επισκέπτες και τους κάνει συμμέτοχους».
Ένας τόπος που ισορροπεί
Το μικρό νησί των 591 μόνιμων κατοίκων φιλοξενεί κάθε χρόνο περίπου 38.000 επισκέπτες στη διάρκεια της τουριστικής περιόδου, από τον Απρίλιο έως τον Οκτώβριο. Οι 85 επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο νησί -κυρίως καταστήματα εστίασης και μονάδες φιλοξενίας- λειτουργούν με επίγνωση ότι η επιτυχία τους εξαρτάται από τη διατήρηση του φυσικού πλούτου.
Έτσι, η ανάπτυξη δεν μεταφράζεται σε υπερδόμηση, αλλά σε ενίσχυση της ποιότητας και της αυθεντικότητας. Πολλοί από τους επισκέπτες είναι επαναλαμβανόμενοι, άνθρωποι που επιστρέφουν κάθε χρόνο για δεκαετίες, έχοντας δημιουργήσει έναν ιδιαίτερο δεσμό με το νησί και τους ανθρώπους του. Παράλληλα, τα 48 χιλιόμετρα καταγεγραμμένων μονοπατιών προσελκύουν περιπατητές και λάτρεις της φύσης, που βρίσκουν στην Τήλο έναν τόπο ήσυχο, μακριά από τον μαζικό τουρισμό.
Ολόκληρη η Τήλος έχει χαρακτηριστεί Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ), σύμφωνα με την κοινοτική οδηγία για τα πτηνά, καθώς φιλοξενεί 400 είδη φυτών και πάνω από 100 είδη πτηνών σε 16 διαφορετικούς τύπους οικοσυστημάτων. Αυτός ο φυσικός πλούτος, μαζί με τη συνεπή στάση της τοπικής κοινωνίας απέναντι στο περιβάλλον, έχουν καθιερώσει το νησί ως παράδειγμα βιώσιμου τουρισμού για όλη τη Μεσόγειο.
Ένα παράδειγμα για την Ευρώπη
Ο τουρίστας που φτάνει στην Τήλο δεν αναζητά απλώς ήλιο και θάλασσα. Θέλει να συμμετάσχει σε έναν τρόπο ζωής που σέβεται τον τόπο και τους ανθρώπους του. Όπως λέει η δήμαρχος Μαρία Καμμά, «η βιωσιμότητα γίνεται η καλύτερη “ προβολή” μας, γιατί δίνει νόημα στην εμπειρία του ταξιδιού και εξασφαλίζει ότι η Τήλος θα παραμείνει ζωντανή και φιλόξενη και για τις επόμενες γενιές».
Η περίπτωση της Τήλου αποδεικνύει ότι η βιώσιμη ανάπτυξη αποτελεί στόχο για όλο και περισσότερους προορισμούς. Είναι στάση, συνέπεια και συλλογική προσπάθεια που πηγάζει κυρίως και πρωτίστως από την αγάπη των ανθρώπων για τον τόπο τους.Το μικρό νησί των Δωδεκανήσων κατάφερε να δείξει ότι η πράσινη μετάβαση δεν είναι θεωρία αλλά πράξη, που ξεκινά από την τοπική κοινωνία και μπορεί να εμπνεύσει μια ολόκληρη ήπειρο.
πηγή ΑΠΕ ΜΠΕ
φωτογραφίες: Δήμος Τήλου
