Αγορά Μοδιάνο: Από την ακμή στην παρακμή και την αναγέννηση- Οι ιστορίες των ανθρώπων της

Επί έναν αιώνα συνέθετε ένα ξεχωριστό μωσαϊκό ανθρώπων, γεύσεων και πολιτισμών στην «καρδιά» της κοσμοπολίτισσας Θεσσαλονίκης ώσπου παραδόθηκε στη φθορά του χρόνου, κατέβασε τα κεπέγκια και οι άλλοτε πολύβουοι διάδρομοί της βυθίστηκαν σε πρωτόγνωρη σιωπή.

Ώσπου λίγο καιρό πριν αναγεννήθηκε μέσα από τις «στάχτες» της και αναδείχθηκε σε μια σύγχρονη σκεπαστή αγορά τροφίμων, σε έναν χώρο υψηλής αισθητικής, που (επανα)διεκδικεί την παλιά της λάμψη ως ένα από τα πλέον γνωστά τοπόσημα της πόλης.

Οι Σάμη και Λου Φάις (συνιδιοκτήτες Ομίλου Φάις) θέλησαν να δώσουν μια δεύτερη ευκαιρία στην Αγορά Μοδιάνο ανοίγοντας ένα νέο κεφάλαιο μιας αγοράς τροφίμων στα πρότυπα των σκεπαστών αγορών της Ευρώπης, με σεβασμό όμως πάντα στην ιστορία και τις μνήμες που κουβαλά. Μνήμες που ανασύρθηκαν από το μυαλό και την ψυχή ανθρώπων που έζησαν την ακμή αλλά και την παρακμή της για να περάσουν αυτούσιες στις επόμενες γενιές μέσα από ένα συλλογικό έργο (λεύκωμα), με τίτλο «Αγορά Μοδιάνο/Θεσσαλονίκη», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καπόν και παρουσιάζεται, απόψε (στις 19:00), στον φυσικό του χώρο, την ίδια την Αγορά.

«Η ποικιλία των κειμένων που περιέχονται στο βιβλίο αποτυπώνει τον ετερόκλητο χαρακτήρα της Αγοράς. Κείμενα πολιτών, πανεπιστημιακών, επιχειρηματιών, αθλητών, θεσμικών φορέων της Θεσσαλονίκης, καλλιτεχνών αλλά και αυθεντικές μαρτυρίες καταστηματαρχών που έζησαν για πολλά χρόνια “Το Μοδιάνο” σκιαγραφούν την ατμόσφαιρα της Αγοράς. Το πλουσιότατο φωτογραφικό υλικό που συνοδεύει την έκδοση αποτυπώνει νοσταλγικά στιγμιότυπα του παρελθόντος αλλά και εικόνες από τη σύγχρονη λειτουργία της Αγοράς», αναφέρεται στο οπισθόφυλλο της καλαίσθητης έκδοσης, την επιμέλεια της οποίας είχε ο Δρ. Νεοελληνικής Φιλολογίας ΑΠΘ – συγγραφέας Λέων Α. Ναρ.

Ένα μωσαϊκό γεύσεων, ανθρώπων και πολιτισμών

Στις παιδικές αντιλήψεις του πρώην αντιπροέδρου της κυβέρνησης και υπουργού Εξωτερικών, καθηγητή Συνταγματικού Δικαίου στη Νομική Σχολή του ΑΠΘ Ευάγγελου Βενιζέλου, η Αγορά ήταν ο τόπος της αφθονίας, της ποικιλίας και της ποιότητας. Στις δε ενήλικες παραστάσεις του, η φημισμένη Στοά Μοδιάνο είναι «δεμένη» με τα μεσημέρια του Σαββάτου στα Βοβίδια και τη Μυροβόλο Σμύρνη, τις μουσικές και τους χορούς μέσα κι έξω από τη Στοά, τις μεγάλες πάνδημες γιορτές την παραμονή των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιά, το σάμαλι, τις προσπάθειες να λειτουργήσουν πιο «λόγιες» επιχειρήσεις εστίασης εντός της αλλά και τη φθορά του χρόνου που την οδήγησε σε αναζήτηση νέας ταυτότητας.

Η «πιο σημαντική και φημισμένη αστική αγορά της πόλης μαζί μ’ εκείνους τους χαρακτηριστικούς τύπους της» έχουν εντυπωθεί για πάντα στο μυαλό και την ψυχή του συγγραφέα – τραγουδοποιού Θωμά Κοροβίνη, που εξιστορεί με τη μοναδική του πένα την κοσμοπολίτικη εμπειρία του στην Αγορά Μοδιάνο, αυτή που βίωσε ως παιδί ακόμα τριγυρνώντας στους διαδρόμους της Στοάς αλλά και μεγαλώνοντας «…μέχρι που η Αγορά άρχισε ν’ αδειάζει και να φτωχαίνει και η πελατεία της να αραιώνει και να αλλοιώνεται».

«Τα ουζερί με τα μεζεδάκια τους, τη μουσική, τα τραγούδια από τις παρέες κι απ’ τους τσιγγάνους με τα όργανα» που συνθέτουν την τελευταία ωραία φάση της Αγοράς Μοδιάνο προτού επέλθει η παρακμή αναπολεί ο χημικός – οινολόγος Γιάννης Μπουτάρης και θυμάται τη στεναχώρια που αισθανόταν περπατώντας στους έρημους διαδρόμους της με τα εγκαταλελειμμένα μαγαζιά και την απουσία των μαγικών μυρωδιών και της βοής του κόσμου που περιπλανιόταν στους διαδρόμους της. «Κάθε τέλος, όμως, είναι και αρχή», λέει και η εξέλιξη της Αγοράς φαίνεται να τον δικαιώνει.

Την Αγορά Μοδιάνο του Κωστή Μοσκώφ και των …ζουρνάδων περιγράφει με τρόπο γλαφυρό ο δημοσιογράφος Σταύρος Τζίμας και θυμάται τον Θεσσαλονικιό ιστορικό και μέγα κοσμοπολίτη -την εμβληματική αυτή φυσιογνωμία της Αγοράς (και όχι μόνο)- να έχει «ποτίσει» με τσίπουρα και ρετσίνα, όρθιο στον πάγκο του «Πέτρου» (ένα από τα στέκια στη στοά), ώς και τον μεγάλο Λουί Αραγκόν…

«Τι θυμάμαι εγώ από το Μοδιάνο; Δουλειά πολλή, κόσμος πολύς, τα μαγαζιά ήταν μικρά, ο κόσμος σκουντούσε για να περάσει. Δεν υπήρχε περίπτωση να περάσεις από το Μοδιάνο χωρίς να κάνεις στάσεις», θυμάται η Καίτη Γκόση, ο σύζυγος της οποίας, Μιχάλης, ο οποίος δεν βρίσκεται πλέον εν ζωή, διατηρούσε κρεοπωλείο στην Αγορά Μοδιάνο.

Όλοι οι παραπάνω μαζί με τους: Κωνσταντίνο Ζέρβα, Μιχάλη Ζορπίδη, Νίκο Καλογήρου, Αναστασία (Τασούλα) Κελεσίδου), Νίκο Μαραντζίδη, Αργύρη Μπακιρτζή, Παρασκευή (Βούλα) Πατουλίδου, Στέργιο Πιτσιόρλα, Διονύση Σαββόπουλο, Νώντα Στυλιανίδη, Άρη Στυλιανού, Τάσο Τέλλογλου, Απόστολο Τζιτζικώστα, Κωνσταντίνο Τορνιβούκα, Θανάση Τριαρίδη, Κώστα Τσαούλη, Μαίρη Χατζάκου και τους συντελεστές της αποκατάστασης (Κλεοπάτρα Θεολογίου, Μόρφω Παπανικολάου, Δημήτρη Τριάντο, Ελευθερία Ντεκώ και Χασδάι Καπόν) μοιράζονται ιστορίες που θα μπορούσαν να λειτουργήσουν και ως άλλη χρονομηχανή για τη συναρπαστική ιστορία μιας εμβληματικής αγοράς.

Σήμερα, σκοπός της νέας γενιάς της Αγοράς Μοδιάνο, όπως αναφέρει ο γενικός διευθυντής του Ομίλου Φάις, Χασδάι Καπόν, είναι: «…να προσφέρει στους επισκέπτες εκλεκτές ελληνικές και πολυπολιτισμικές εμπειρίες από την αγορά νωπών και συσκευασμένων προϊόντων με μια ποικιλία γεύσεων. Αλλά και πολλές εκδηλώσεις και διασκέδαση, καθιστώντας την όχι μόνο μία σύγχρονη αγορά τροφίμων αλλά και έναν τόπο κοινωνικής συνεύρεσης».