Αμμόχωστος: Η νεότερη ιστορία μιας "αιχμάλωτης" πόλης
Date:
«Ο ασφαλτοστρωμένος δρόμος γέμισε ρωγμές και στα πεζοδρόμια βλάστησαν θάμνοι. Σήμερα – Σεπτέμβριος 1977 – τα τραπεζάκια όπου σερβίρεται το πρόγευμα είναι εκεί, η μπουγάδα απλωμένη στα σχοινιά, και οι ηλεκτρικοί λαμπτήρες αναμμένοι.
Το Βαρώσι είναι μια πόλη-φάντασμα» έγραψε ο Σουηδός δημοσιογράφος Γιαν Όλοφ Μπένγκστον το 1977, όταν επισκέφθηκε το λιμάνι της Αμμοχώστου με το απόσπασμα της χώρας του (Ειρηνευτική Δύναμη του ΟΗΕ στην Κύπρο).
Σαράντα έξι χρόνια, μια πόλη στην αιχμαλωσία. Η Αμμόχωστος πριν από την τουρκική εισβολή αριθμούσε περίπου 40.000 κατοίκους και ήταν η τρίτη μεγαλύτερη πόλη του νησιού.
Αύγουστος 1974: Η περίκλειστη πόλη της Αμμοχώστου παραμένει λεηλατημένη, κλειστή και ερημωμένη μετά την κατάληψή της από τα κατοχικά στρατεύματα.
Απρίλιος 1978: Οι Τ/κ ζητούν να παραμείνει υπό τουρκοκυπριακό έλεγχο και η επιστροφή των νόμιμων κατοίκων της (κυρίως ξενοδόχων και άλλων επιχειρηματιών του τουρισμού), θα υπόκειντο στους νόμους του λεγόμενου «Ομόσπονδου Τουρκοκυπριακού Κράτους».
Οκτώβριος 1978: Στο αμερικανο-βρετανο-καναδικό σχέδιο υπήρχε σαφής πρόνοια για επανεγκατάσταση των κατοίκων στην Αμμόχωστο υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών με την ταυτόχρονη έναρξη διαπραγματεύσεων για συνολική διευθέτηση του κυπριακού προβλήματος. Το σχέδιο απορρίπτεται. από την κυπριακή κυβέρνηση διότι «το σχέδιο που ήταν δυτικής έμπνευσης θα απομάκρυνε το Κυπριακό από τα Ηνωμένα Έθνη».
Μάιος 1979: Συμφωνία Σπύρου Κυπριανού και Ραούφ Ντενκτάς με τον τότε γενικό γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, Κουρτ Βάλντχαϊμ, να δίνεται προτεραιότητα στην επιστροφή της περιοχής ανεξάρτητα από την έκβαση των διαπραγματεύσεων.
Μάιος 1984: Η Κ.Δ. προσέφυγε στο Συμβούλιο Ασφαλείας και κατήγγειλε τις τουρκικές προκλήσεις. Το Συμβούλιο Ασφαλείας υιοθέτησε στις
11 Μαΐου 1984: Το υπ’ αριθμόν 550 ψήφισμά του, το οποίο στην παράγραφο 5 αναφέρει: «Θεωρεί τις απόπειρες για εποικισμό οποιουδήποτε τμήματος των Bαρωσίων από άτομα άλλα από τους κατοίκους τους ως απαράδεκτες και ζητά τη μεταβίβαση της περιοχής αυτής στη διοίκηση των Ηνωμένων Εθνών».
Ιανουάριος 1992: Η επιστροφή της Αμμοχώστου στα Ηνωμένα Έθνη ως «νεκρής ζώνης» για επανεγκατάσταση ζητείται επίσης από το ψήφισμα 789 του 1992.
Οκτώβριος 1992: Στη «δέσμη ιδεών» του τότε γ.γ. του ΟΗΕ, Μπούτρος Γκάλι, επισυναπτόταν χάρτης, που υιοθετήθηκε από το Σ.Α. και προέβλεπε την επιστροφή της Αμμοχώστου στους Ελληνοκυπρίους.
Απρίλιος 2004: Το σχέδιο Ανάν του 2004, το οποίο οι Ελληνοκύπριοι απέρριψαν στο δημοψήφισμα, προέβλεπε ότι θα επιστραφούν μεγάλο μέρος της Αμμοχώστου, η περιοχή Μόρφου και αρκετά χωριά.
Φεβρουάριος 2005: Το ψευδοκράτος ανακοίνωσε ότι το μεγαλύτερο μέρος της πόλης ανήκει στο ΕΒΚΑΦ, στο μουσουλμανικό ίδρυμα, το οποίο υπάγεται στην Τουρκοκυπριακή Διοίκηση Βακουφίων.
2006: Ο πρόεδρος της Δημοκρατίας, Τάσσος Παπαδόπουλος, πρότεινε την επιστροφή της Αμμοχώστου και το άνοιγμα του λιμανιού της πόλης, με συνδιαχείριση Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων υπό τον έλεγχο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
2010: Ο πρόεδρος της Δημοκρατίας, Δημήτρης Χριστόφιας, πρότεινε να επιστραφεί η περίκλειστη περιοχή και σε αντάλλαγμα η Κυπριακή Δημοκρατία να ξεπαγώσει κάποια από τα κεφάλαια των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας.
2010: Το ίδιο ζητάει και το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, το οποίο εγκρίθηκε στις 10 Φεβρουαρίου του 2010, καθώς και τα μεταγενέστερα ψηφίσματα σχετικά με τις ευρωτουρκικές σχέσεις.
2014: Η πρόταση του προέδρου Αναστασιάδη για την περίκλειστη περιοχή της Αμμοχώστου, σε μεγάλο βαθμό, αποτελεί συνέχεια της πρότασης που υποβλήθηκε επί διακυβέρνησης Τάσσου Παπαδόπουλου το 2005 και Δημήτρη Χριστόφια το 2010.
Προβλέπει επιστροφή της περιοχής με λειτουργία του λιμανιού της Αμμοχώστου για απευθείας εμπόριο, πάντοτε υπό ευρωπαϊκή εποπτεία.
Απορρίφθηκε η αντιπρόταση των Τ/κ, η οποία αφορούσε στην επιστροφή της πόλης με ταυτόχρονη αναγνώριση του αεροδρομίου Ερτζάν παράνομου αεροδρομίου της Τύμπου.
Ιούνιος 2019: Ο Κουντρέτ Οζερσάι ανακοίνωσε εργασία καταγραφής μέσα στην κλειστή πόλη των Βαρωσίων, υπογραμμίζοντας πως η λεγόμενη κυβέρνηση είναι έτοιμη για εξελίξεις σε σχέση με το άνοιγμα της κλειστής πόλης της Αμμοχώστου.
6 Οκτωβρίου 2020: Παράνομη και προκλητική κίνηση Ερντογάν-Τατάρ το μερικό άνοιγμα του παραλιακού μετώπου της Αμμοχώστου, παραβιάζοντας τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας.
Πηγή: Must
