Ολοκληρώθηκαν οι εργασίες αποκατάστασης και αναστήλωσης στον ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (Μεγάλη Παναγιά), στη Σαμαρίνα Γρεβενών. Στα θυρανοίξιά του, σήμερα το απόγευμα -ανήμερα Δεκαπενταύγουστου, που διοργανώνει η Μητρόπολη Γρεβενών ... Περισσότερα

Ανοιχτός και πάλι για το κοινό ο ναός της Μεγάλης Παναγιάς στη Σαμααρίνα - Στα θυρανοίξια η Λίνα Μενδώνη

Συντάκτης: Epilogestv

Συντάκτης: Epilogestv

Ολοκληρώθηκαν οι εργασίες αποκατάστασης και αναστήλωσης στον ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (Μεγάλη Παναγιά), στη Σαμαρίνα Γρεβενών. Στα θυρανοίξιά του, σήμερα το απόγευμα -ανήμερα Δεκαπενταύγουστου, που διοργανώνει η Μητρόπολη Γρεβενών σε συνεργασία με τον Δήμο Γρεβενών, θα δώσει το «παρών» η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη.

Πρόκειται για ένα σύνθετο έργο, που αφορούσε την «αποκατάσταση και αντισεισμική προστασία του Ιερού Ναού», σκέλος το οποίο εκτέλεσε η Διεύθυνση Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών μνημείων (ΔΑΒΜΜ), την «ανασκαφική έρευνα στο εσωτερικό του», που εκτέλεσε η Εφορεία Αρχαιοτήτων Γρεβενών, τη «συντήρηση και αποκατάσταση του ξυλόγλυπτου τέμπλου και της διακοσμημένης επιφάνειας της οροφής στο εσωτερικό του ναού καθώς και των λίθινων διακοσμητικών στοιχείων του», που εκτέλεσε η Διεύθυνση Συντήρησης Αρχαίων και Νεωτέρων Μνημείων (ΔΣΑΝΜ). Το συνολικό ύψος του έργου, που υλοποιήθηκε με συγχρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ 2014-2020, ανήλθε στα 2.294.340 ευρώ και ολοκληρώθηκε στις αρχές του 2024.

Η Μεγάλη Παναγιά, όπως την ονομάζουν οι κάτοικοι της ιστορικής Σαμαρίνας, κτίστηκε προς τα τέλη της δεύτερης δεκαετίας του 1800 και όπως αποκάλυψε η πρόσφατη ανασκαφική έρευνα, θεμελιώθηκε στα ερείπια ενός άλλου ναού. Η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Γρεβενών, Σόνια Δημάκη, η οποία επέβλεψε τις εργασίες ανασκαφής στο εσωτερικό και εξωτερικό μέρος του ναού, μίλησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, τονίζοντας ότι «η ανασκαφική έρευνα απέδωσε σημαντικά ευρήματα που έως τώρα μας ήταν άγνωστα». Στο εξωτερικό μέρος του ναού ήρθαν στο φως τμήματα λιθόστρωτου δαπέδου, ενώ εσωτερικά και στον κυρίως ναό βρέθηκε τμήμα αγωγού ορθογωνικής διατομής από ακανόνιστους πλακοειδείς λίθους και λείψανα τοίχων με σωζόμενες τοιχογραφίες, που σύμφωνα με την αρχαιολόγο, καταδεικνύουν «την ύπαρξη ναού προγενέστερης αρχιτεκτονικής φάσης, που μπορεί να χρονολογηθεί από τον 17ο -18ο αι.». Βρέθηκαν, επίσης, όστρακα αβαφούς κεραμικής μεταβυζαντινής περιόδου, σπαράγματα τοιχογραφικού διακόσμου, όπου εντοπίζονται τμήματα επιγραφών με αναφορά στη Θεοτόκο και θραύσματα υάλινων αγγείων. Για την κ. Δημάκη, η συγκεκριμένη ανακάλυψη είναι σημαντική γιατί «μετακινεί την ύπαρξη οργανωμένης κοινότητα της Σαμαρίνας προς τα πίσω, όταν πολλοί και διάσπαρτοι οικισμοί συνενώθηκαν και δημιούργησαν την ορεινή οργανωμένη κοινότητα της Σαμαρίνας».

Ο Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου «Μεγάλη Παναγιά» ανακηρύχθηκε το 1962 ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο. Όμως, στο πέρασμα του χρόνου, παρουσιάστηκαν σοβαρές βλάβες στον φέροντα οργανισμό του κτίσματος και ιδιαίτερα στην περιοχή του ιερού, όπου από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα έχει φυτρώσει κι ένα πεύκο.

Σύμφωνα με την προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Γρεβενών, οι ειδικοί επιστήμονες της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, που έκαναν αυτοψία στο σημείο, διαπίστωσαν ότι «η γενεσιουργός αιτία όλων των καθιζήσεων του εδάφους ήταν η κυκλοφορία υπόγειου νερού κάτω από τα θεμέλιά του με διεύθυνση από τη Δύση προς Ανατολή». Ο ναός βρίσκεται σε περίοπτη θέση στο κεντρικό σημείο του χωριού,όπου για τουλάχιστον τρεις μήνες τον χρόνο είναι καλυμμένος με πυκνό χιόνι.

Advertisement
ΔΕΗ

Για το πεύκο ηλικίας τουλάχιστον 100 ετών που αναδύεται μέσα από το ιερό του ναού, η κ. Δημάκη ανέφερε ότι η επιστημονική ομάδα που συνεργάστηκε για τη συνολική αποκατάσταση του ναού «αποφάσισε, για λόγους συλλογικής μνήμης, να το αφήσει στη θέση του, μιας και σήμερα αποτελεί ένα από τα πιο γνωστά τοπόσημα της Σαμαρίνας και των Γρεβενών».

Οι συντηρητές της Διεύθυνσης Συντήρησης Αρχαίων και Νεωτέρων Μνημείων ανέλαβαν το δύσκολο έργο της αποκατάστασης των τοιχογραφιών. Τα κινητά μέρη, όπως εικόνες, το σπάνιο ξυλόγλυπτο τέμπλο, ο άμβωνας και ο δεσποτικός θρόνος μεταφέρθηκαν στα εργαστήρια της ΔΣΑΝΜ, όπου αποκαταστάθηκαν πλήρως.

Σύμφωνα με την κ. Δημάκη, «στη Σαμαρίνα άνθισε η Αγιογραφική τέχνη καθώς από τις τελευταίες δεκαετίες του 18ου αι. λειτουργούσε σχολή ζωγραφικής με επιρροή στην ευρύτερη περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας». Τόσο ο ναός της Παναγίας όσο και άλλοι ναοί και μοναστήρια της ευρύτερης περιοχής έχουν αγιογραφηθεί από Σαμαριναίους ζωγράφους.

Τον Αύγουστο του 2021, η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, η οποία θα παραβρεθεί στα σημερινά θυρανοίξια, είχε επισκεφτεί τη Σαμαρίνα, όπου είχε ενημερωθεί από τις υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού σχετικά με την εξέλιξη των εργασιών αποκατάστασης του ναού.

πηγή ΑΠΕ ΜΠΕ


ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Σ. Φάμελλος: Ακραία και τοξική η τοποθέτηση του κυβερνητικού εκπροσώπου

26/08/25 11:36 μμ

Σ. Φάμελλος: Ακραία και τοξική η τοποθέτηση του κυβερνητικού εκπροσώπου

Ρένια Λουιζίδου για το “Σόι σου”: Γίνεται κατάχρηση όταν υπάρχουν τρεις επαναλήψεις ημερησίως

26/08/25 11:31 μμ

Ρένια Λουιζίδου για το “Σόι σου”: Γίνεται κατάχρηση όταν υπάρχουν τρεις επαναλήψεις ημερησίως

Νεκρό δέρμα στα πόδια: Πως να το απομακρύνετε με απλούς τρόπους στο σπίτι

26/08/25 11:24 μμ

Νεκρό δέρμα στα πόδια: Πως να το απομακρύνετε με απλούς τρόπους στο σπίτι

Επιστροφή στη δουλειά μετά τις διακοπές: 7 συμβουλές για να διαχειριστείτε το άγχος

26/08/25 11:17 μμ

Επιστροφή στη δουλειά μετά τις διακοπές: 7 συμβουλές για να διαχειριστείτε το άγχος

Θεσσαλονίκη: Με εντατικούς ρυθμούς προχωρά το Flyover- Αντίστροφη μέτρηση για το δεύτερο «μπλε» καλούπι

26/08/25 10:50 μμ

Θεσσαλονίκη: Με εντατικούς ρυθμούς προχωρά το Flyover- Αντίστροφη μέτρηση για το δεύτερο «μπλε» καλούπι

Συναντήσεις Όλγας Κεφαλογιάννη με εκπροσώπους της τουριστικής αγοράς της Νότιας Κορέας

26/08/25 10:42 μμ

Συναντήσεις Όλγας Κεφαλογιάννη με εκπροσώπους της τουριστικής αγοράς της Νότιας Κορέας

Ο Άγιος Φανούριος …των χαμένων ανθρώπων & πραγμάτων - Η Παράδοση, το έθιμο, συνταγή για φανουρόπιτα

26/08/25 10:34 μμ

Ο Άγιος Φανούριος …των χαμένων ανθρώπων & πραγμάτων – Η Παράδοση, το έθιμο, συνταγή για φανουρόπιτα

Εορτολόγιο: Ποιοι γιορτάζουν στις 27 Αυγούστου

26/08/25 10:33 μμ

Εορτολόγιο: Ποιοι γιορτάζουν στις 27 Αυγούστου

Αριθμολογία: Αν έχεις γεννηθεί σε αυτές τις 4 ημερομηνίες, έχεις σπάνια ενσυναίσθηση

26/08/25 10:29 μμ

Αριθμολογία: Αν έχεις γεννηθεί σε αυτές τις 4 ημερομηνίες, έχεις σπάνια ενσυναίσθηση

ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ: Από το 8ωρο στο 13ωρο - Η ΝΔ ξηλώνει τα εργασιακά δικαιώματα

26/08/25 10:21 μμ

ΠΑΣΟΚ: Από το 8ωρο στο 13ωρο – Η ΝΔ ξηλώνει τα εργασιακά δικαιώματα

Γαλλία: Ποιες επιλογές έχει ο Μακρόν εάν πέσει η κυβέρνηση Μπαϊρού

26/08/25 10:16 μμ

Γαλλία: Ποιες επιλογές έχει ο Μακρόν εάν πέσει η κυβέρνηση Μπαϊρού

Κάρυανη Καβάλας: 76χρονη έχασε την ζωή της στην παραλία

26/08/25 10:10 μμ

Κάριανη Καβάλας: 76χρονη έχασε την ζωή της στην παραλία