Για πρώτη φορά οι αστρονόμοι παρατήρησαν στην ίδια εικόνα τη σκιά μια μαύρης τρύπας στο κέντρο του γαλαξία Μεσιέ 87 (Μ87) και τον ισχυρό πίδακα που εκτοξεύεται από αυτήν. Χάρη ... Περισσότερα

Συντάκτης: Epiloges Press

Συντάκτης: Epiloges Press

Τελευταία Νέα
Advertisement
ΣΧΕΤΙΚΑ Νέα

Για πρώτη φορά οι αστρονόμοι παρατήρησαν στην ίδια εικόνα τη σκιά μια μαύρης τρύπας στο κέντρο του γαλαξία Μεσιέ 87 (Μ87) και τον ισχυρό πίδακα που εκτοξεύεται από αυτήν.

Advertisement
 

Χάρη σε αυτήν την εικόνα, μπορούν να κατανοήσουν καλύτερα πώς οι μαύρες τρύπες μπορούν να εκτοξεύουν αυτούς τους πίδακες. Η σχετική δημοσίευση, στην οποία συμμετέχει ερευνήτρια του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας στην Κρήτη, παρουσιάζεται στο περιοδικό «Nature».

Οι περισσότεροι γαλαξίες έχουν στο κέντρο τους μια υπερμεγέθη μαύρη τρύπα. Ενώ οι μαύρες τρύπες είναι γνωστό ότι καταπίνουν την ύλη στην άμεση περιοχή τους, μπορούν επίσης να εκτοξεύσουν ισχυρούς πίδακες ύλης που εκτείνονται πέρα από τους γαλαξίες στους οποίους ζουν. Η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο οι μαύρες τρύπες δημιουργούν τέτοιους τεράστιους πίδακες αποτελεί ένα μακροχρόνιο ερώτημα της αστρονομίας.

Η νέα εικόνα δείχνει για πρώτη φορά ακριβώς αυτό: πώς η βάση ενός πίδακα συνδέεται με την ύλη που στροβιλίζεται γύρω από μια υπερμεγέθη μαύρη τρύπα εξίμισι δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερης μάζας από τον Ήλιο. Η μαύρη τρύπα βρίσκεται στον γαλαξία Μ87, σε απόσταση 55 εκατομμύρια έτη φωτός μακριά μας.

Όπως επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Καρολίνα Κασάντιο, ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Αστροφυσικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας και στο Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης, η οποία συμμετέχει στη δημοσίευση, «ο μηχανισμός εκτόξευσης των ισχυρών σχετικιστικών πιδάκων από το περιβάλλον των αδηφάγων υπερμεγεθών μαύρων τρυπών, οι οποίες βρίσκονται στο κέντρο των ενεργών γαλαξιών, εξακολουθεί να προβληματίζει την αστροφυσική κοινότητα». «Με αυτή τη νέα εικόνα του Μ87», εξηγεί η κ. Κασάντιο, «παρατηρούμε για πρώτη φορά τη σύνδεση μεταξύ του πίδακα και της περιοχής εκπομπής που περιβάλλει τη μαύρη τρύπα. Αυτό προσθέτει ένα νέο σημαντικό στοιχείο για να λυθεί το μυστήριο του μηχανισμού εκτόξευσης πιδάκων».

Advertisement
Family Kitchen

Η συγκεκριμένη μαύρη τρύπα απεικονίστηκε για πρώτη φορά από το τηλεσκόπιο Event Horizon Telescope (EHT) το 2017, ωστόσο η εικόνα που δημοσιεύεται σήμερα δείχνει ραδιοφωτισμό που εκπέμπεται σε μεγαλύτερο μήκος κύματος από ό,τι η εικόνα του EHT. «Σε αυτό το μήκος κύματος μπορούμε να δούμε πώς ο πίδακας αναδύεται από τον δακτύλιο εκπομπής γύρω από την κεντρική υπερμεγέθη μαύρη τρύπα», σημειώνει ο Τόμας Κρικμπάουμ από το Ινστιτούτο Μαξ Πλανκ για τη Ραδιοαστρονομία. Επίσης, το μέγεθος του δακτυλίου που παρατηρείται σήμερα είναι περίπου 50% μεγαλύτερο σε σύγκριση με την προηγούμενη εικόνα και οι προσομοιώσεις που έγιναν σε υπολογιστή για τις ανάγκες της έρευνας υποδηλώνουν ότι η νέα εικόνα αποκαλύπτει περισσότερο υλικό που πέφτει προς τη μαύρη τρύπα από αυτό που θα μπορούσε να παρατηρηθεί με το EHT.

Advertisement
Babis

Οι παρατηρήσεις της παρούσας έρευνας έγιναν το 2018 με τρεις διαφορετικές ομάδες τηλεσκοπίων, τα GMVA που βρίσκονται στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική, ALMA στην έρημο Ατακάμα της Χιλής, στο οποίο συνεργάζεται και το Ευρωπαϊκό Νότιο Αστεροσκοπείο (ESO) και GLT στη Γροιλανδία. Επισημαίνεται ότι για να αποτυπωθεί σωστά το πραγματικό σχήμα ενός αστρονομικού αντικειμένου είναι σημαντικό τα τηλεσκόπια να είναι διασκορπισμένα σε όλη τη Γη. Οι μελλοντικές παρατηρήσεις με αυτό το δίκτυο τηλεσκοπίων θα συνεχίσουν να αποκαλύπτουν πώς οι υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες μπορούν να εκτοξεύουν ισχυρούς πίδακες.

Φωτογραφία: S. Dagnello (NRAO/AUI/NSF)

πηγή ΑΠΕ ΜΠΕ


ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Εορτολόγιο: Ποιοι γιορτάζουν στις 4 Οκτωβρίου

04/10/25 12:25 πμ

Εορτολόγιο: Ποιοι γιορτάζουν στις 4 Οκτωβρίου

Ο Φρανκ επαίνεσε το πνεύμα των παικτών του και τις «επιστροφές» τους στα ματς

04/10/25 12:24 πμ

Ο Φρανκ επαίνεσε το πνεύμα των παικτών του και τις «επιστροφές» τους στα ματς

Με έμφαση στο ελληνικό έργο ο καλλιτεχνικός προγραμματισμός του ΚΘΒΕ για τη σεζόν '25- '26

04/10/25 12:22 πμ

Με έμφαση στο ελληνικό έργο ο καλλιτεχνικός προγραμματισμός του ΚΘΒΕ για τη σεζόν ’25- ’26

Πίτες με λαχανικά και μπέικον

04/10/25 12:21 πμ

Πίτες με λαχανικά και μπέικον

Η Γιέλενα Τοντόροβιτς πρωτοπορεί, αναλαμβάνοντας ανδρική ομάδα στην Βραζιλία

04/10/25 12:19 πμ

Η Γιέλενα Τοντόροβιτς πρωτοπορεί, αναλαμβάνοντας ανδρική ομάδα στην Βραζιλία

Βαριά ήττα για τη Νέα Ιωνία

04/10/25 12:17 πμ

Βαριά ήττα για τη Νέα Ιωνία

Άρης: Δίχως Κουλμπόκα, Φόρεστερ απέναντι στην Καρδίτσα

04/10/25 12:16 πμ

Άρης: Δίχως Κουλμπόκα, Φόρεστερ απέναντι στην Καρδίτσα

Έρευνα BBC: Οι ρωσικές απώλειες στον πόλεμο κατά της Ουκρανίας έφθασαν τους 134.125 νεκρούς – καθημερινά σκοτώνονται 50-60

04/10/25 12:14 πμ

Έρευνα BBC: Οι ρωσικές απώλειες στον πόλεμο κατά της Ουκρανίας έφθασαν τους 134.125 νεκρούς

Βόλος-Η αποστολή για το ματς με την ΑΕΛ

04/10/25 12:10 πμ

Βόλος – Η αποστολή για το ματς με την ΑΕΛ

Κοινή Ανακοίνωση ΠΑΣΟΚ - ΣΥΡΙΖΑ - Νέας Αριστεράς - Πλεύσης Ελευθερίας για το Global Sumud Flotilla

04/10/25 12:09 πμ

Κοινή Ανακοίνωση ΠΑΣΟΚ – ΣΥΡΙΖΑ – Νέας Αριστεράς – Πλεύσης Ελευθερίας για το Global Sumud Flotilla

Πλεόνασμα 2,1 δισ. ευρώ κατέγραψε ο κρατικός προϋπολογισμός το επτάμηνο του 2025

04/10/25 12:07 πμ

Πλεόνασμα 2,1 δισ. ευρώ κατέγραψε ο κρατικός προϋπολογισμός το επτάμηνο του 2025

Αντιπροσωπεία της ελληνικής πρεσβείας στο Ισραήλ επισκέφθηκε τους 27 Έλληνες που μετείχαν στον στολίσκο- Διάβημα διαμαρτυρίας από το ΥΠΕΞ στον πρέσβη του Ισραήλ στην Ελλάδα

03/10/25 8:37 μμ

Αντιπροσωπεία της ελληνικής πρεσβείας στο Ισραήλ επισκέφθηκε τους 27 Έλληνες που μετείχαν στον στολίσκο