Eξοικονομώ-Αυτονομώ: Τα βήματα για να πάρετε επιδότηση έως και 50.000 ευρώ

Στις 2 Νοεμβρίου 2020 αναμένεται να είναι έτοιμο το πρόγραμμα «Εξοικονομώ-Αυτονομώ», σύμφωνα με τον προγραμματισμό του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, οπότε και έχει αναγγελθεί η πρώτη ημερομηνία για την υποβολή των αιτήσεων συμμετοχής.
Σύμφωνα με την ΕΡΤ, απώτερος σκοπός είναι μέχρι το 2030 να έχει αναβαθμιστεί ενεργειακά το 15% του κτιριακού αποθέματος της χώρας.
Σημαντικές αλλαγές του προγράμματος, που αναμένεται να βγει στον «αέρα» τον Νοέμβριο σταδιακά ανά περιφέρεια, είναι πως έχει ανοίξει η «γκάμα» τόσο των επιλέξιμων παρεμβάσεων όσο και των δικαιούχων.
Ήδη έχουν εξασφαλιστεί πόροι ύψους 850 εκατ. ευρώ, κάτι που πρακτικά σημαίνει πως νοικοκυριά με εισόδημα έως 20.000 ευρώ θα λάβουν μέγιστο ποσοστό επιχορήγησης 85% και οικογένειες που λαμβάνουν μέχρι 120.000 ευρώ τον χρόνο θα επιδοτηθούν έως και 55%.
Η επιχορήγηση του προγράμματος θα δοθεί με βάση τα εισοδηματικά κριτήρια του φορολογικού έτους 2019 (εκκαθαρισμένες δηλώσεις φορολογίας). Η επιλεξιμότητα των δαπανών λήγει στις 31 Δεκεμβρίου 2023.
Σημαντικό σημείο επίσης είναι πως ο μέγιστος επιλέξιμος προϋπολογισμός παρεμβάσεων ανά αίτηση δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 50.000 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ, ή τα 100.000 ευρώ ανά ΑΦΜ ωφελούμενου δικαιούχου.

Ποιες νέες επενδύσεις επιδοτούνται
Το «Εξοικονομώ – Αυτονομώ» περιλαμβάνει τέσσερις νέες επιλέξιμες παρεμβάσεις:

Φωτοβολταϊκά συστήματα στις στέγες των κατοικιών. Με αυτά και την υπηρεσία του net metering (ενεργειακός συμψηφισμός) τα νοικοκυριά θα μπορούν να μειώνουν δραστικά το κόστος ρεύματος. Από την ηλιακή ενέργεια θα μπορούν να καλύπτουν τις ανάγκες ηλεκτροδότησης των σπιτιών τους και με τον τρόπο αυτόν είτε δεν θα πληρώνουν τίποτα στην εταιρεία προμήθειας είτε θα καλύπτουν μόνο τη διαφορά αν το φωτοβολταϊκό δεν καλύπτει ολικώς την κατανάλωση ρεύματος.
Συστήματα αποθήκευσης ενέργειας (μπαταρίες). Με την εγκατάσταση μπαταριών θα είναι εφικτή η αποθήκευση της ενέργειας από το φωτοβολταϊκό ώστε να κάνουν χρήση της ακόμα και τις ώρες της ημέρας που ο ήλιος είναι σκεπασμένος από τα σύννεφα.
Έξυπνα συστήματα διαχείρισης ενέργειας Smart Home. Τα νοικοκυριά έχουν τη δυνατότητα να χρηματοδοτηθούν για την εγκατάσταση συστημάτων «έξυπνου» φωτισμού απομακρυσμένου ελέγχου για περιπτώσεις διαρροής ή υγρασίας, για την τοποθέτηση έξυπνων αισθητήρων που διαχειρίζονται τη θέρμανση και ψύξη κλπ.
Φορτιστές ηλεκτρικών οχημάτων. Όσοι επιλέξουν την αγορά ηλεκτροκίνητου ΙΧ το «Εξοικονομώ-Αυτονομώ» επιδοτεί την εγκατάσταση υποδομών φόρτισης στις κατοικίες.
Σημειώνεται ότι παραμένουν και σε αυτό το πρόγραμμα οι κλασικές επιδοτούμενες παρεμβάσεις, όπως η θερμομόνωση, η αντικατάσταση κουφωμάτων, η χρήση ζεστού νερού από ηλιακούς θερμοσίφωνες και άλλα συστήματα Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.

Δικαιούχοι – εισοδηματικά κριτήρια

Δικαιούχοι είναι φυσικά πρόσωπα με εμπράγματο δικαίωμα (πλήρους κυριότητας/επικαρπίας/ψιλής κυριότητας) σε επιλέξιμη κατοικία και εφόσον πληρούν τα εισοδηματικά κριτήρια ενίσχυσης.
Για νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος (ατομικό εισόδημα ως 10.000 ευρώ ή οικογενειακό ως 20.000 ευρώ) το βασικό ποσοστό επιχορήγησης είναι 65%, στο οποίο προστίθεται 10% ως «ρήτρα κορονοϊού» για τη διετία 2020-2021 και επιπλέον 10% για κτίρια χαμηλής ενεργειακής κατάταξης (Ζ/Η) εφόσον η κατοικία αναβαθμιστεί τουλάχιστον σε ενεργειακή κατηγορία Β.
Για τις λιγνιτικές περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης προστίθεται επιπλέον 10% οπότε η επιχορήγηση φθάνει μέχρι 95%.

Ποια ακίνητα μπορούν να υπαχθούν
Μία κατοικία, προκειμένου να κριθεί επιλέξιμη, πρέπει να:

Χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία, όπως προκύπτει από το Ε1.
Υφίσταται νόμιμα.
Εχει καταταχθεί βάσει του Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ), το οποίο έχει εκδοθεί μετά την 26/11/2017 σε κατηγορία χαμηλότερη ή ίση της Γ (αντί για Δ στο προηγούμενο πρόγραμμα).
Δεν έχει κριθεί κατεδαφιστέο.
Οι παρεμβάσεις σύμφωνα με τα ΠΕΑ που θα εκδοθούν πριν και μετά την υλοποίησή τους θα πρέπει να οδηγούν στη βελτίωση της κατάταξης κατά 3 τουλάχιστον βαθμίδες.

Τι γίνεται με τις πολυκατοικίες
Για πολυκατοικίες διακρίνονται δύο περιπτώσεις, για παρεμβάσεις και στα διαμερίσματα ή μόνο στους κοινόχρηστους χώρους:

Αίτηση Τύπου Α:

– Υποβάλλεται από τον εκπρόσωπο της πολυκατοικίας, και συνδέεται με επιμέρους αιτήσεις μεμονωμένων διαμερισμάτων που περιλαμβάνουν μη κοινόχρηστες ενεργειακές παρεμβάσεις αναβάθμισης αυτών.
– Η πολυκατοικία πρέπει να έχει εκδώσει Αριθμό Φορολογικού Μητρώου (ΑΦΜ) και να έχει αριθμό τραπεζικού λογαριασμού.
– Απόφαση Γενικής Συνέλευσης, υποβολή αίτησης από εκπρόσωπο, καθώς και επιμέρους αιτήσεις από τους ιδιοκτήτες των διαμερισμάτων.
– Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης που αφορά συνολικά στο τμήμα του κτηρίου που χρησιμοποιείται ως κατοικία.

Αίτηση Τύπου Β:

– Υποβάλλεται από τον εκπρόσωπο και περιλαμβάνει μόνον αυτοτελείς παρεμβάσεις αναβάθμισης των κοινόχρηστων χώρων πολυκατοικίας, χωρίς, δηλαδή, να συμπεριλαμβάνονται παρεμβάσεις στα διαμερίσματα.
– Η πολυκατοικία πρέπει να έχει εκδώσει Αριθμό Φορολογικού Μητρώου (ΑΦΜ) και να έχει αριθμό τραπεζικού λογαριασμού. Επίσης απαιτούνται απόφαση Γενικής Συνέλευσης και υποβολή αίτησης από εκπρόσωπο, καθώς και Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης που αφορά συνολικά στο τμήμα του κτηρίου που χρησιμοποιείται ως κατοικία.
– Για τις παρεμβάσεις στους κοινόχρηστους χώρους και ανελκυστήρες θα παρέχεται ενιαίο ποσοστό ενίσχυσης 60% ανεξαρτήτως εισοδήματος (συν 10% σαν «ρήτρα κορωνοϊού» και 10% για τις λιγνιτικές περιοχές) προκειμένου να διευκολυνθεί η υποβολή αιτήσεων.
80.000 για κοινόχρηστους χώρους πολυκατοικιών
Ο ανώτατος επιλέξιμος προϋπολογισμός συνολικών παρεμβάσεων (ενεργειακής εξοικονόμησης, έξυπνων συστημάτων και ενεργειακής αυτονόμησης) είναι 50.000 ευρώ ανά επιλέξιμη κατοικία ή 100.000 ευρώ ανά ΑΦΜ Ωφελούμενου Δικαιούχου (για περισσότερες κατοικίες) και 80.000 ευρώ για παρεμβάσεις σε κοινόχρηστους χώρους πολυκατοικιών.
Μόνο για τις παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας το όριο του προϋπολογισμού είναι 1,2 ευρώ ανά εξοικονομούμενη κιλοβατώρα.

Ποιες παρεμβάσεις καλύπτονται
Οι επιλέξιμες παρεμβάσεις για εξοικονόμηση ενέργειας είναι:

Αντικατάσταση κουφωμάτων με υποχρεωτική ανακύκλωση των παλιών και δυνατότητα αντικατάστασης υαλοπινάκων σε κτίρια προστατευόμενα ή ιστορικής αξίας ή ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής.

Τοποθέτηση/αντικατάσταση θερμοκάλυψης κελύφους:

-Επιλέξιμες παρεμβάσεις θεωρούνται και οι τυχόν εργασίες μικρής κλίμακας για την υποστήριξη της θερμομόνωσης (ρηγματώσεις, στεγανοποιήσεις).

Αναβάθμιση συστήματος θέρμανσης-ψύξης:

-Επιλέξιμη παρέμβαση θεωρείται και η αποξήλωση καυστήρων πετρελαίου και των σχετικών δεξαμενών.
-Καταργείται η επιλεξιμότητα για καυστήρες πετρελαίου.
-Καταργείται η επιλεξιμότητα για ενεργειακά τζάκια σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
Σύστημα Ζεστού Νερού Χρήσης με χρήση ΑΠΕ: Υποχρεωτική εγκατάσταση για τις περιπτώσεις που δεν υπάρχει.
Για ενεργειακή αυτονόμηση οι επιδοτούμενες παρεμβάσεις περιλαμβάνουν

Συστήματα ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ:

-Είναι επιλέξιμα μόνο εφόσον η κατοικία αναβαθμίζεται, με τις κύριες παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας, σε ενεργειακή κατηγορία τουλάχιστον Β+.
Επιλέξιμη παρέμβαση αποτελεί η εγκατάσταση φωτοβολταϊκού μόνο για την κάλυψη της ζήτησης (net metering).
Συστήματα αποθήκευσης: Επιλέξιμη μόνον ως συμπληρωματική παρέμβαση στην εγκατάσταση νέου φωτοβολταϊκού σταθμού.
Υποδομές φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων: Επιλέξιμες μόνον οι συσκευές που είναι κατάλληλες, βάσει προτύπων ΕΛΟΤ, και προορίζονται για φόρτιση ηλεκτρικών οχημάτων σε οικιακό περιβάλλον.

Οι επιλέξιμες παρεμβάσεις Εξυπνων Συστημάτων (Smart Home) είναι:

Ψηφιακά συστήματα και τεχνολογίες που συμβάλλουν στην εξοικονόμηση ενέργειας.
Έξυπνου φωτισμού (π.χ. έξυπνες πρίζες, φωτισμός χαμηλής κατανάλωσης LED).
Έξυπνης διαχείρισης του συστήματος θέρμανσης/ψύξης (π.χ. έξυπνοι θερμοστάτες).
Απομακρυσμένου Ελέγχου (π.χ. έξυπνοι αισθητήρες διαρροής, υγρασίας κ.λπ.).
Επιλέξιμες είναι μόνον οι παρεμβάσεις που προσαρμόζουν και διατηρούν την κατανάλωση ενέργειας (συσκευές, φωτισμός, θέρμανση, ζεστό νερό κ.λπ.) στα επίπεδα που επιλέγουν οι χρήστες με στόχο την εξοικονόμηση ενέργειας ή/και καταγράφουν και επεξεργάζονται στοιχεία κατανάλωσης ενέργειας ή/και προσαρμόζουν και διατηρούν τα επίπεδα σκίασης.

Οι λοιπές επιλέξιμες κοινόχρηστες παρεμβάσεις για πολυκατοικίες περιλαμβάνουν:

Αναβάθμιση ανελκυστήρα
Επιλέξιμες μόνον οι παρεμβάσεις που απαιτούνται για την πιστοποίηση ανελκυστήρων και η υποχρεωτική εγκατάσταση inverter στους ανελκυστήρες προκειμένου να επιτυγχάνεται μείωση του ενεργειακού τους αποτυπώματος δίχως να επηρεάζεται η ασφάλεια και η λειτουργικότητά τους

Αναβάθμιση συστήματος φωτισμού:

-Αντικατάσταση λαμπτήρων με χαμηλής κατανάλωσης (π.χ. LED)
-Αντικατάσταση του συστήματος χρονισμού με έξυπνο σύστημα διαχείρισης, αναλόγως χρονικής στιγμής (ημέρα/νύχτα), φωτεινότητας, σημείο εισόδου/εξόδου κ.ά.
-Αντικατάσταση του κυκλώματος ενεργοποίησης με αυτοματισμό με αισθητήρες κίνησης.

Οι αιτήσεις ανά Περιφέρεια θα υποβάλλονται με το εξής πρόγραμμα:

Κρήτης, Β. Αιγαίου, Ν. Αιγαίου: 02.11.2020
Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης: 04.11.2020
Δυτικής Μακεδονίας: 09.11.2020
Κεντρικής Μακεδονίας: 11.11.2020
Θεσσαλίας: 16.11.2020
Ηπείρου, Ιονίων Νήσων: 18.11.2020
Αττικής: 23.11.2020
Στερεάς Ελλάδας, Πελοποννήσου: 26.11.2020
Δυτικής Ελλάδας: 30.11.2020
Πολυκατοικίες: 03.12.2020